Як працуе фонд Сораса: расследаванне дэпутата

© AFP 2024 / FABRICE COFFRINIДжордж Сорас
Джордж Сорас - Sputnik Беларусь
Падпісацца
Няўрадавыя арганізацыі, якія фінансуюцца заходнімі структурамі, выкарыстоўваюць на постсавецкай прасторы дзве лініі ўплыву - мяккую і жорсткую, лічыць член малдаўскага парламента Богдан Цырдзя.

Амаль ва ўсіх былых савецкіх рэспубліках можна прасачыць уплыў заходніх няўрадавых арганізацый. Упэўнены дэпутат малдаўскага парламента ад Партыі сацыялістаў Богдан Цырдзя. Ён распавёў Sputnik аб тым, як працуюць гэтыя структуры і чаго дамагаюцца.

Даказваць трэба фактамі

Фонд Сораса і фонд Конрада Адэнаўэра фінансуюць шэраг малдаўскіх НДА, упэўнены Багдан Цырдзя. А гэтыя няўрадавыя арганізацыі каардынуюць свае дзеянні адзін з адным, дзейнічаючы ў інтарэсах спонсараў - у тым ліку палітычных. Свае развагі палітык падмацаваў 1,5 тысячай спасылак у сваёй кнізе "Грамадзянская супольнасць Малдовы: Спонсары. НВА-кратаў. Культурныя вайны".

Сцягі Расіі, ЕС і Францыі - Sputnik Беларусь
Санкцыі ЕС супраць Беларусі закранаюць інтарэсы Расіі

"Пасля яе выхаду на малдаўскай мове (выхад на рускай запланаваны на вясну 2021 году - рэд) рэакцыя не прымусіла сябе чакаць. Адразу ж зрэагаваў кіраўнік місіі Еўрасаюза ў Малдове Петэр Міхалка, затым - пасол Галандыі і фонд Сораса", - распавядае ён.

У кнізе Багдана Цырдзі - 759 старонак. У друк яна выйшла 21 кастрычніка гэтага году - і літаральна ў той жа вечар фонд Сораса назваў яе "грубымі нападкамі на грамадзянскую супольнасць Малдовы".

"Атрымалася, як казалі: "Не чытаў, але асуджаю". Маю працу абвінавацілі ў тым, што яна пагражае асновам дэмакратыі, вяршэнства права і наогул еўрапейскіх каштоўнасцяў. Але калі фонд выступае за свабоду слова, чаму б спачатку ня абмеркаваць кнігу? Калі вы лічыце, што тут хлусня і фальсіфікацыі, калі ласка, тут 1519 спасылак і 600 крыніц, я гатовы да палемікі", - кажа Богдан Цырдзя.

Між тым, апаненты ў адказ прамаўчалі, падкрэслівае дэпутат.

"Спачатку НВА казалі, што мы маніпулюючы лічбамі. Тады я на прэс-канферэнцыі паказаў скрыншоты іх жа фінансавых справаздач. Безумоўна, абвергнуць гэтыя факты ім не было чым, хіба што размытымі фармулёўкамі аб тым, што мая кніга камусьці пагражае", - разважае аўтар.

Поле дзейнасці

Сенатар Аляксей Пушкоў - Sputnik Беларусь
Пушкоў: задача Захаду складаецца ў змене палітычнага ладу ў Беларусі
На постсавецкай прасторы актыўна прасоўваецца думка: няўрадавыя арганізацыі - гэта знак роўнасці з грамадзянскай супольнасцю. Але гэта не так, сцвярджае Багдан Цырдзя. Арганізацыі, якія фінансуюцца звонку, мала закранаюць рэальныя лакальныя праблемы - толькі позву спонсараў.

"Возьмем як прыклад Малдову. Якія праблемы падымаюць НВА тут? Радыкальны фемінізм, ювенальная юстыцыя, дэмакратызацыя - так, як яны яе разумеюць. Што гэта мае агульнага з нашымі праблемамі? А нашы праблемы - гэта беднасць (мы самая бедная краіна Еўропы), карумпаванасць , у якой мы спаборнічаем з Украінай, і беспрацоўе. у нас траціна грамадзян за мяжой", - пералічвае аўтар.

Дзейнасць заходніх фондаў на словах перасьледуе высакародныя мэты - барацьбу з карупцыяй і станаўленне дэмакратыі, адзначае палітык. Аднак у рэальнасці ўсё абмяжоўваецца назіраннямі і складаннем розных спісаў - напрыклад, рэйтынгу свабоды слова ці індэкса дэмакратыі.

"Але ж яны на самай справе ніяк не змяняюць сітуацыю, - кажа Багдан Цырдзя. - Паглядзіце на бюджэт малдаўскіх няўрадавых арганізацый - гэта мільёны долараў. А бюджэт адукацыі нашмат менш, хоць для развіцця грамадства менавіта гэтая сфера з'яўляецца адной з самых важных. Ці еўрапейскія структуры любяць казаць, што даюць Малдове грошы. Але дзе яны рэальна? З 100 мільёнаў еўра, накіраваных на рэформу юстыцыі, толькі 10 выдаткаваныя непасрэдна на абсталяванне для судоў. Асноўная частка - канторы, якія нібыта рэфармуюць юстыцыю, кава-брэйкі. Атрымліваецца, грошы фонд дае сам сабе".

Ва ўсіх краінах арганізацыі, якія фінансуюцца фондам Сораса, паводзяць сябе аднолькава і выкарыстоўваюць два варыянты працы, кажа Багдан Цырдзя.

"Як прыклад: фонд Сораса з'явіўся адначасова ўсюды і спачатку спансаваў кнігі па гісторыі. Пра што там пісалі? Выклікалі, якая кожная краіна адсталая і як ёй цяпер дапамогуць. Затым фонд адкрыў грантавыя праекты. Для чаго? Каб прыцягнуць малады розум. Іх бралі нібыта для семінараў і даследаванняў, а людзі, самі не разумеючы, падавалі развединформацию аб сваіх дзяржавах. За гэтым бо ніхто не сачыў, таму што ў 1990-х ўсюды быў бардак", - лічыць палітык.

Першы варыянт дзеянняў - мяккі, тлумачыць Цырдзя.

"Спачатку ў краіне адкрываецца фонд, ён жа стварае НДА і некамерцыйныя арганізацыі, потым ён жа пачынае фінансаваць іншыя структуры, і так утворыцца сетка, якая дзейнічае не ў інтарэсах краіны, а спонсараў. Па сеткаваму жа прынцыпе фонд потым прасоўвае сваіх людзей у структурах улады ", - мяркуе ён.

У якасці прыкладу Багдан Цырдзя прыводзіць Арменію, дзе высокапастаўленым чыноўнікамі пры Ніколе Пашиняне сталі выхадцы з структур Сораса.
Прыкладам жорсткага ўплыву розных фондаў малдаўскі палітык называе хваляванні ў Беларусі.
"Захад адкрыта падтрымлівае беларускую апазіцыю, (11 снежня Еўракамісія ўхваліла вылучэнне 24 мільёнаў еўра на падтрымку грамадзянскай супольнасці ў рэспубліцы, - заўв. Рэд). Думаю, ніхто ў Беларусі не аналізаваў дзейнасць мясцовых фондаў глыбока, а бо проста так рэвалюцыя ня з'яўляецца. Для яе павінны быць ўмовы", - заўважае Багдан Цырдзя.

Стужка навiн
0