Абноўлены Закон "Аб ахове здароўя" з нецярпеннем чакала ўся медыцынскае супольнасць. Анансаваліся не проста праўкі ў дзеючым прававым акце, а фактычна новы закон. Пра тое, якія навацыі з'явіліся ў законе аб ахове здароўя, Sputnik спытаў у старшыні Беларускай асацыяцыі ўрачоў, галоўнага ўрача 1-й клінічнай бальніцы Мінска Дзмітрыя Шаўцова.
Права на рызыку
Галоўная папраўка, якую так доўга абмяркоўвалі ўсе медыкі, - права на абгрунтаваную прафесійную рызыку. Ніхто не будзе адмаўляць, што любы этап аказання медыцынскай дапамогі можа быць багаты сур'ёзнымі наступствамі для здароўя, асабліва калі гаворка ідзе пра выратаванне жыцця.
І ад лекара чакаюць гэтага цуду, часам забываючы, што яго праца заўсёды звязана з рызыкай і магчымымі ўскладненнямі. Нават пры выкананні ўсіх клінічных пратаколаў і методык лекар не застрахаваны ад тых выпадкаў, калі нешта пойдзе не так не па яго віне. Права на абгрунтаваную прафесійную рызыку заканадаўча замацавана ў многіх краінах свету.
"Уся наша медыцынская грамадскасць даўно кажа, што ўрач абавязаны мець права на рызыку: не павінен, а абавязаны. У працэсе працы ён не павінен баяцца, што па незалежных ад яго акалічнасцях нешта пойдзе не так, а ў выніку ён будзе несці за гэта крымінальную адказнасць", - кажа Дзмітрый Шаўцоў.
Галоўны лекар тлумачыць: прадбачыць, як будзе ісці працэс у канкрэтнага пацыента, часам немагчыма. Часам гэта метад спроб і памылак.
"У медыцыне ёсць дзесяткі тысяч дыягназаў, кожны чалавек непаўторны: асобны чалавечы арганізм і любы з гэтых дыягназаў можа даць неверагодную колькасць камбінацый, калі ведаць дакладны падыход да лячэння, часам, немагчыма", - кажа Шаўцоў.
Існуе непазбежнае прычыненне шкоды здароўю пацыенту пры аказанні медыцынскай дапамогі. Так, урач-рэаніматолаг, робячы штучнае дыханне, можа зламаць пацыенту некалькі рэбраў. Выконваючы доступ да цэнтральнай вены, пашкодзіць верхавіну лёгкага.
"Ад гэтага пацыент не памрэ, яму наадварот выратуюць жыццё. Але гэта нанясенне калецтваў, якія могуць пацягнуць на крымінальную адказнасць. Такія выпадкі адзінкавыя, але вельмі важна заканадаўча замацаваць абарону ўрача. Ні адзін доктар ад гэтага не застрахаваны. Ён можа гэтага не дапусціць, калі нічога не будзе рабіць. У крытычнай сітуацыі, часам, урач павінен рызыкнуць, каб выратаваць жыццё пацыента", - кажа Дзмітрый Шаўцоў.
Новы від экспертыз
Папраўкі ў закон уводзяць новы від экспертызы якасці медыцынскай дапамогі. Норма важная - дапаможа абараніць пацыентаў і пазбегнуць доўгіх рашэнняў у спрэчных сітуацыях.
"Асабліва пры скаргах пацыентаў, пры смяротных выпадках гэта дапаможа хутка атрымаць адказы і вырашыць праблемы. Прызначаецца экспертыза, усё становіцца празрыстым і ясным", - тлумачыць Шаўцоў.
Таксама з'явіцца фармакаэканамічная экспертыза для адбору найбольш эканамічна выгадных і бяспечных медыцынскіх тэхналогій, а ацаніць якасць аказанне медыцынскай дапамогі стане прасцей.
Абавязковая акрэдытацыя медустаноў
Цяпер любая медыцынская ўстанова павінна будзе прайсці працэдуру акрэдытацыі, каб аказваць паслугі. Тычыцца новая норма ўсіх: і прыватных устаноў, і дзяржаўных.
Цяпер прыватныя медустановы аказваюць медыцынскія паслугі нароўні з дзяржаўнымі як шматпрофільныя цэнтры. Таму важна, каб пацыенты атрымлівалі дапамогу адпаведнай якасці. Але адначасова гэта падштурхне дзяржаўныя паліклінікі і бальніцы заставацца на канкурэнтным узроўні.
"Па-першае, гэта дасць стымул выйсці на больш якасны ўзровень нашай прыватнай медыцыне, па-другое, дзесьці прастымулюе і дзяржаўную сістэму аховы здароўя. Дзяржустановы, каб прайсці гэтую акрэдытацыю, бо таксама трэба будзе даказаць, што яны здольныя аказваць пэўныя медыцынскія паслугі: усе аказваюцца ў роўных умовах", - кажа Дзмітрый Шаўцоў.
Матэрыяльна-тэхнічная база, узровень кваліфікацыі медперсаналу, уменне размаўляць з пацыентам і лячыць яго, наяўнасць нараканняў з боку насельніцтва - усё гэта будзе акумулявацца і стане ў наступным плюсам альбо мінусам, калі медустанова будзе прэтэндаваць на акрэдытацыю.
Дзённы стацыянар
Змены ў абноўленым законе пашыраюць магчымасці выкарыстання аддзяленняў дзённага знаходжання. Чаму гэта важна, патлумачыў Дзмітрый Шаўцоў.
"Стацыянарны ложак - досыць дарагая рэч. Далей па градацыі ідуць тэрапеўтычныя, хірургічныя, рэанімацыйныя койкі... Ёсць пацыенты, якія маюць патрэбу ў лячэнні большым, чым амбулаторнае, але яшчэ не "дацягваюць" да таго, каб іх шпіталізаваць у стацыянар.
І такое пашырэнне дзённага стацыянара дазволіць узяць на сябе частку насельніцтва, якая мае патрэбу ў атрыманні кароткатэрміновага лячэння на працягу некалькіх гадзін. Ён не будзе займаць стацыянарны ложак і атрымае неабходную медыцынскую дапамогу", - кажа галоўны ўрач.
Тэлемедыцына і электронная ахова здароўя
Заканадаўча замацоўваецца і тое, што з нядаўніх часоў у Беларусі пачало актыўна развівацца і ўжо прымяняецца на практыцы. У прыватнасці - тэлемедыцына, калі ўрач можа з любой кропкі краіны (і свету!) правесці кансультацыю з калегамі па любым узнікшым пытанні вядзення пацыента.
"Цяпер на абсалютна законных падставах спецыяліст больш высокага ўзроўню можа далучыцца да кансультацыі пацыента і даць сваё экспертнае заключэнне. Гэта паскарае працэс, калі не марнуецца час на перасоўванне паміж гарадамі, паскарае час карэкцыі лячэння і кансультавання. У канчатковым выніку выйграюць і ўрачы, таму што яны знаходзяцца на пастаяннай сувязі з больш вопытнымі калегамі, і сам пацыент", - упэўнены Дзмітрый Шаўцоў.
Тэлемедыцына - паняцце не новае для нашай сістэмы аховы здароўя, калі любы лекар можа хутка правесці такі "анлайн-кансіліум" са сваімі вопытнымі калегамі, прычым сувязь устаноўлена і з сусветнымі клінікамі. Гэтак жа сама не нова і электронная ахова здароўя, якая цяпер актыўна развіваецца. Закон замацоўвае гэтыя тэрміны, рэгулюе іх прымяненне.
Універсітэцкія клінікі
Усе студэнты праходзяць навучанне на клінічных базах, удасканальваючы свае навыкі. Новая норма ў законе замацоўвае такое паняцце як "універсітэцкая клініка", дзе будзе ісці і звычайная клінічная праца, і адукацыйны працэс. Падобны пілотны праект ужо рэалізаваны для Гродзенскага медыцынскага ўніверсітэта, ён добра сябе паказаў.
"Гэта некалькі іншая, чым была да гэтага, ступень: пашырацца паўнамоцтвы, зменіцца структура, будзе іншы, больш якасны ўзровень", - тлумачыць галоўны ўрач.
"Змены закранаюць разнапланавыя, але вельмі важныя пытанні. Шмат што ў нас ужо ўжывалася ў практыцы, і важна, што яно замацавана заканадаўча. Мы бачым не проста апгрэйд закона аб ахове здароўя, а канцэптуальна новыя падыходы, якія даўно абмяркоўвала медыцынская грамадскасць. Гэта добры зачын на будучыню развіцця сістэмы аховы здароўя", - рэзюмаваў Дзмітрый Шаўцоў.
