"Беларускі эканамічны цуд" забуксаваў, бо ў адсутнасць крэдытавання сучасная эканоміка развівацца не можа, заявіў падчас анлайн-тэлемоста "Масква - Мінск - Бішкек - Ерэван - Нур-Султан" у МПЦ Sputnik міністр па інтэграцыі і макраэканоміцы Еўразійскай эканамічнай камісіі, акадэмік РАН Сяргей Глазьеў.
Драйвер еўразійскай эканомікі
Па словах Глазьева, беларуская эканоміка доўгі час у ЕАЭС з'яўлялася лакаматывам. Яна "завязана" на расійскіх партнёрах, а доля ўзаемнага гандлю ў беларускім тавараабароце самая высокая сярод краін Саюза і дасягае амаль 50 адсоткаў.
На экспарт ідуць, перш за ўсё, прадукты харчавання і машынабудаванне. Аднак, пасля таго, як грашова-крэдытная палітыка ў Беларусі пайшла па шляху Банка Расіі, а менавіта былі рэзка павялічаны працэнтныя стаўкі і пад лозунгам барацьбы з інфляцыяй практычна згорнута крэдытаванне прадпрыемстваў і насельніцтва, эканоміка стала, адзначае Глазьеў.
"Сумна канстатаваць, што апошнія 3-4 гады Беларусь з лідэраў эканамічнага развіцця стала займаць фактычна апошняе месца", - кажа міністр.
Ён тлумачыць механізм затарможвання эканомікі адсутнасцю крэдытавання: паколькі няма інвестыцый і абаротных сродкаў прадпрыемстваў, гэта вядзе да падзення вытворчасцей, яны вымушаны вяртаць крэдыты або банкруціцца. Адначасова з гэтым нарастае тэхналагічнае адставанне, што вядзе да падзення канкурэнтаздольнасці, і як вынік - да дэвальвацыі і інфляцыі.
"Вось гэта трывалая пастка, у якой мы знаходзімся з 2014 года. З тых часоў, як Банк Расіі абвясціў аб пераходзе да таргетавання інфляцыі, на жаль, грашовыя ўлады Беларусі рушылі ўслед гэтаму прыкладу. У выніку "беларускі эканамічны цуд" забуксаваў, бо ў адсутнасць крэдытаў сучасная эканоміка развівацца не можа", - тлумачыць Сяргей Глазьеў.
Эканоміка ў 2021-м: што рабіць?
Зрэшты, гэтую сітуацыю можна выправіць, калі змяніць грашова-крэдытную палітыку, адзначае ён. Разлік "задушыць інфляцыю шляхам сціскання крэдытаў" Глазьеў называе няправільным і недальнабачным. Паводле яго слоў, краіны ЕАЭС ужо шмат разоў наступалі на гэтыя граблі, і кожны раз гэта канчалася чарговай хваляй абясцэньвання валюты і ростам інфляцыі.
Глазьеў запэўнівае: грашовым уладам трэба, нарэшце, зразумець, што галоўным фактарам барацьбы з інфляцыяй з'яўляецца навукова-тэхнічны прагрэс, укараненне новых тэхналогій, пашырэнне аб'ёмаў выпуску тавараў.
"Паглядзіце на Кітай. Там рост грашовай масы складае да 40% у год. На працягу 30 гадоў няма ніякай інфляцыі, аб'ём крэдытаў вырас у 20 разоў, інвестыцый - у 15 разоў, вытворчасцей - у 10 разоў. А мы да гэтага часу топчамся на ўзроўні 10-15% ад савецкага ўзроўню за гэтыя 30 гадоў", - канстатуе ён.
Міністр па інтэграцыі і макраэканоміцы ЕАЭС лічыць, што неабходна як мага хутчэй пераходзіць да сучаснай грашова-крэдытнай палітыкі, якую вядуць усе краіны. Да прыкладу, у ЗША, падкрэслівае Глазьеў, аб'ём грошаў за апошнія 10 гадоў павялічыўся ў 5 разоў, і сёння мясцовыя банкі прадастаўляюць крэдыты пад 1-2%. У Еўропе аб'ём грошаў вырас у 3,5 разы, і еўрапейскія банкі забяспечваюць крэдытаванне прадпрыемстваў пад адмоўную працэнтную стаўку.
"Многія краіны ў адказ на крызіс, у якім сусветная эканоміка жыве з 2008 года, адказалі пашырэннем крэдытавання і рэзкім зніжэннем працэнтных ставак. Толькі мы спраўна выконваем рэкамендацыі МВФ, пазбаўляем эканоміку крэдыту і, як следства, забяспечваем яе тармажэнне", - рэзюміруе эксперт.
На яго думку, трэба пераходзіць на сучасную грашова-крэдытную палітыку прама зараз і вяртаць у эканоміку тыя грошы, якія патрэбны для папаўнення абаротных сродкаў прадпрыемстваў. Краіны ЕЭАС такім чынам могуць павялічыць аб'ёмы выпуску прамысловай прадукцыі ўжо ў бліжэйшай пяцігодцы, упэўнены міністр. Паводле яго слоў, загрузка вытворчых магутнасцей прадпрыемстваў краін Саюза складае на сёння прыкладна 65%.
"Гэта значыць можна павялічыць выпуск прадукцыі ў паўтара раза. Але для гэтага патрэбны крэдыты. Магчымасці для вяртання на траекторыю апераджальнага росту ў Беларусі ёсць", - сказаў на заканчэнне Глазьеў.
Поўную версію анлайн-тэлемоста глядзіце на Sputnik.
Чытайце таксама:
- Эксперты распавялі, што чакае эканоміку Беларусі ў будучым
- Аднаўленне эканомік краін ЕАЭС у 2021 годзе
- ЕЭК дазволіла Мінску падоўжыць рэгуляванне цэн на сацыяльныя тавары
