Валяр’янава vs Табары: які рынак нам патрэбны?
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа рынку "Новы Лябяжы"
© Sputnik / Виктор Толочко
Падпісацца
У мінулым годзе за МКАД пачалі працаваць два новыя рынкі. На выездзе па Лагойскім тракце, каля вёскі Валяр'янава, - экарынак, па гродзенскай трасе, у Табарах, - найбуйнейшы ў краіне аптова-рознічны.
Першы пазіцыянуе сябе як пляцоўка па продажы экалагічна чыстых, натуральных прадуктаў, другі - як самы танны. Sputnik з'ездзіў на два рынкі, каб даведацца, як прадаўцы асвойваюць новыя тэрыторыі і што думаюць пакупнікі пра тамтэйшыя тавары і цэны.
Валяр’янава: "самы экалагічны"
Афіцыйна новы экарынак называецца "Гандлёвы комплекс "Валяр’янава". Ён з'явіўся на месцы даўгабуда за два кіламетры ад Мінска ў мінулым лістападзе, аналагаў, як заяўляюць яго інвестары, няма ва ўсёй Беларусі.
Дабрацца да рынка можна на любым аўтобусе ці маршрутцы, што ідуць у бок Бараўлянаў, або на машыне - на тэрыторыі гандлёвага аб'екта ёсць велізарная паркоўка.
Усё жыццё на рынку пакуль кіпіць на першым паверсе, дзе разгарнуліся гандлёвыя рады на 140 месцаў, харчовы магазін і іншыя кавава-цукерачныя прылаўкі. Верхнія ўзроўні - а іх усяго чатыры - пакуль закрыты. Па задумцы, там будуць размешчаны крамы з экапрадукцыяй. Якой - пакуль невядома.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Валерьяново"
Рынок "Валерьяново"
© Sputnik / Виктор Толочко
Канцэпцыя рынку простая - купля і продаж гародніны, садавіны, мяса і "малочкі" з паметкай "эка". Гэта значыць усяго таго, што вырашчана і выраблена без выкарыстання угнаенняў на ўласным падворку. Але ці так гэта на справе?
На ўваходзе на рынак нас сустракае прылавак з іранскімі кавунамі, азербайджанскімі гранатамі, эквадорскімі бананамі, іспанскімі апельсінамі, турэцкімі таматамі і польскімі яблыкамі. З беларускага "прапіскай" тут толькі цяплічныя агуркі і капуста. Але гэта пакуль, запэўніваюць прадаўцы: з чэрвеня на прылаўках з'явяцца айчынныя садавіна і гародніна, за выключэннем ужо зусім экзатычных.
Фермер Юрый з гонарам паказвае нам сваю прадукцыю. А гонар яго - каралеўскія шампіньёны і бараніна, выгадаваныя на ўласным падворку.
"Гандлюю з адкрыцця. Наведвальнікаў трохі, але свае кліенты ў мяне ўжо ёсць. Прадукцыя вельмі высокай якасці. У мяне такі кантынгент кліентаў, якія прыязджаюць толькі за якасцю. На Камароўцы яны не будуць браць за 34 рублі (адзін кілаграм бараніны - Sputnik), лепш возьмуць тут даражэй, але вельмі якасны тавар", - тлумачыць Юрый і распавядае, чаму гандлюе ў "Валяр’янава", а не на той жа Камароўцы.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Валерьяново"
Рынок "Валерьяново"
© Sputnik / Виктор Толочко
"Тут побач вёска, дзе я жыву і трымаю баранчыкаў. Сюды зручна дабірацца. Так, арэнда тут даражэй, але яно таго варта", - кажа фермер.
Фішка экарынка - прадукты з аленіны. Сюды яго пастаўляе Слуцкая паляўнічая гаспадарка "Белы бор".
"Мы аддаём аленіну на апрацоўку на мясакамбінат у Маладзечне, робім тушонку. Яна топавая! А цэннік у нас, як бачыце, не моцна высокі: каўбаса з аленіны - ад 6 рублёў, тушкі - ад 18. Кілаграм у сярэднім - 29-68 рублёў . Народ бярэ, есць, падабаецца", - канстатуе прадавец.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Валерьяново"
Рынок "Валерьяново"
© Sputnik / Виктор Толочко
Ёсць тут і іншыя дэлікатэсы - казіны сыр, крывянка, беларускае прашута, морапрадукты, розныя саленні. Цэны, праўда, не для любога кашалька. Кілаграм казінага сыру, да прыкладу, абыдзецца ў 39 рублёў. Прадстаўлены на рынку і розныя агракамбінаты, якія гандлююць рознай драбязой, але ў зале пакуль шмат пустых вітрын і закрытых павільёнаў. Рынак сямімільнымі крокамі пачынаюць асвойваць фермеры.
"Гэта прадукцыя са Шчучынскага раёна, вырашчана як арганічная, натуральная. Ёсць нават спецыяльныя сертыфікаты. "Чыстая" ялавічына каштуе ў нас не шмат: рабрынкі - 14, шыя - 16, лапатка - 18. Самае дарагое - паляндвіца - 25 рублёў. Нешта танней у параўнанні з крамай, нешта - даражэй. Але такога ў краме не купіш, усё зроблена сваімі рукамі", - запэўнівае нас прадавец Міла, да экарынка яна адпрацавала 25 гадоў на Камароўцы.
Пытаем пра рэнтабельнасць і выгаду. Паводле яе слоў, "калі будзеш працаваць, будзе і заробак".
"Людзі хочуць есці добрае мяса. Прыязджаюць прадаўцы нават з Камароўкі і перакупляюць, каб потым прадаць даражэй. Усё трымаецца на пастаянных пакупніках", - працягвае Міла.
У плане санітарыі на рынку ўсё прыгожа. На ўваходзе ёсць рукамыйнікі, дзе можна памыць рукі і скарыстацца антысептыкам. Прылаўкі чыстыя і не блішчаць ад крыві (для раздзелкі мяса адведзены спецыяльныя памяшканні), а ў паветры не лунае жудасны пах рыбных адходаў.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Валерьяново"
Рынок "Валерьяново"
© Sputnik / Виктор Толочко
Пакупніца Ірына адзначае, што на рынку знаходзіцца прыемна: цёпла і сучасная аздабленне. Ды і кошты тут, па яе словах, такія ж, як і ў краме, а прадукцыя - больш высокай якасці.
"Кошт, напэўна, як і ўсюды. Можа, крыху даражэй, чым у стандартнай краме ці на Камароўскім рынку. Сюды закупляцца хаджу, таму што жыву недалёка. А прадукты сапраўды добрай якасці - што мяса, што "малочка", - рэзюмуе яна.
Табары: Бангладэш у мініяцюры
У лютым 2020 года харчова-рэчавага рынку "Лябяжы" ў Мінску афіцыйна не стала. Яго зачынілі, а зямлю аддалі пад жылую забудову.
Новая "Лябяжка" пасялілася ў вёсцы Табары за 10 км ад Мінска па гродзенскай трасе М6. Нейкія прадаўцы пераехалі ў "Свет Моды", што ў гандлёвым доме "Ждановічы", астатнія адправіліся асвойваць новыя тэрыторыі, спадзеючыся, што іх пастаянныя кліенты будуць ездзіць у Табары.
Зараз у "Новы Лябяжы" некалькі раз у дзень ходзіць маршрутка ад станцыі метро "Каменная Горка". Да красавіка 2021-га яна была бясплатнай, сёння ж пасажырам, каб дабрацца да рынку, трэба плаціць 2,5 рубля.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Новый Лебяжий"
Рынок "Новый Лебяжий"
© Sputnik / Виктор Толочко
Мы прыехалі на найбуйнейшы ў краіне і самы танны, як ён сябе пазіцыянуе, аптова-рознічны рынак на машыне - балазе вялікая стаянка на 700 месцаў бясплатная. Першае ўражанне: суцэльны паток машын, якія раз-пораз хаатычна ездзяць туды-сюды, як у Бангладэшы ці Індыі. ПДР тут не існуе, усім кіруюць рынкавыя правілы. Больш за ўсё ў гэтым патоку фур, якія разгружаюць опт. А прадаўцоў больш, чым пакупнікоў.
"Людзі слабавата ходзяць. Ды і на маршрутках гэтых асабліва не наездзішся. Цяпер іх яшчэ і платнымі зрабілі. З той жа Чыжоўкі або Курасоўшчыны тры перасадкі трэба рабіць. Натуральна, яны сюды не паедуць. Для нас жа, прадаўцоў, умовы створаны нармальныя. Чыста і пад навесам", - распавядае жанчына, якая гандлюе плодаагародніннай прадукцыяй.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Новый Лебяжий"
Рынок "Новый Лебяжий"
© Sputnik / Виктор Толочко
Цэннік тут сапраўды прыемны. Вось, напрыклад, некаторыя пазіцыі: апельсіны - 2 рублі 30 капеек, яблыкі - 1,5-2,5 рубля, грушы і клубніцы - 5 рублёў. Капуста і лук - 1,20, морква і буракі - 1,30, тамат - 4,50, радыска і зялёны лук - 55 капеек.
"Стары рынак быў лепшы", - кажа іншы прадавец з каўказскім акцэнтам і на секунду задумваецца. "Але і тут нядрэнна. Ёсць выгоды - санвузел, рукамыйнікі..."
Прадаўцы з мясамалочных шэрагаў, зрэшты, ні на што не скардзяцца. Пакупнікоў, па іх словах, хапае, і добра.
© Sputnik / Виктор ТолочкоПорой кажется, что продавцов больше, чем покупателей
Порой кажется, что продавцов больше, чем покупателей
© Sputnik / Виктор Толочко
"Мы тут год працуем, як рынак адкрыўся. На старой "Лябяжцы" таксама працавалі. Потым нам далі месца тут. Шмат хто кажа, што з наведвальнікамі напружна. А мы не заўважаем гэтага. Ходзяць, купляюць. Кошт арэнды тый жа - 900 з лішнім рублёў у месяц", - тлумачыць прадавец мясамалочкі.
Ну ўжо хто сапраўды сумуе ў чаканні кліентаў, так гэта "вещевики". За тры першыя гадзіны працы на рынку мы сталі першымі суразмоўцамі для аднаго з прадаўцоў.
"Пакупнікі? Калі вы што-небудзь у мяне купіце, то будзеце першымі на сёння", - кажа жанчына, якая гандлюе майкамі, шортамі і ўсялякай "спарціўкай". Яна адна з першых прадаўцоў, хто пераехаў сюды год таму. Паводле яе слоў, у першыя дні продаж ішоў больш-менш нядрэнна, але калі здарылася "карона", народ і зусім перастаў хадзіць.
"Цяпер сітуацыя не лепш. Нават выхадныя не ратуюць. На мінулых доўгіх (выхадных - Sputnik) людзям было не да рынкаў. Многія яшчэ не ведаюць, што тут, акрамя мандарынаў, рэчы прадаюцца. Напэўна, трэба час, каб людзі прывыклі", - адзначае яна.
© Sputnik / Виктор ТолочкоРынок "Новый Лебяжий"
Рынок "Новый Лебяжий"
© Sputnik / Виктор Толочко
Паміж шэрагаў - пустата. Адна з прадавачак раскладвае бялізну на прылаўках. Цікавімся, як у яе ідуць справы з пакупнікамі.
"Справы ідуць дрэнна, нашмат горш, чым было год таму. Зусім не весела. Добра, што вы прыйшлі, хоць пагаварыць з кімсьці. У сярэднім 8-10 чалавек у дзень прыходзіць. Не зусім далёка ад Мінска, але вельмі нязручна дабірацца. Маршруткі маленькія і ходзяць некалькі разоў ў дзень. Калі б яшчэ аўтобус які-небудзь пусцілі... "- разважае яна.
Пацвярджаюць гэта і пакупнікі - у Табары, калі няма свайго транспарту, не наездзішся.