"На крадзеныя мільярды": у ЗША створаны клон ФБК
© Pixabay / Maklay62
Падпісацца
На думку экспертаў, новы фонд патрэбен прыхільнікам Навальнага для прыёму данатаў праз плацежны сэрвіс Stripe і атрымання грантаў ад амерыканскіх урадавых арганізацый. Падрабязнасці - у матэрыяле RT.
У Фонду барацьбы з карупцыяй* Аляксея Навальнага з'явіўся амерыканскі клон - зарэгістраваны ў Масачусецы Anti-Corruption Foundation, Inc. (ACF) Кіруюць ім экс-кіраўнік штабоў ФБК** Леанід Волкаў і выканаўчы дырэктар ФБК Уладзімір Ашуркаў. Ва ўпраўленне ўвайшоў таксама былы саўладальнік "Пробизнесбанка" Аляксандр Жалязняк, якога ў Расіі абвінавачваюць у крадзяжы з банка 28 млрд рублёў. Пра гэта стала вядома RT з дакументаў, апублікаваных у рэестры юрыдычных асоб штата Масачусэтс. На думку экспертаў, новы фонд патрэбен прыхільнікам Навальнага для прыёму данатаў праз плацежны сэрвіс Stripe і атрымання грантаў ад амерыканскіх урадавых арганізацый.
Некамерцыйная арганізацыя Anti-Corruption Foundation, Inc. была адкрыта зусім нядаўна, 27 ліпеня 2021, у штаце Масачусэтс, сведчыць выпіска з рэестра юрыдычных асоб (opencorporates.com) штата. Па гэтых дадзеных, Леанід Волкаў, Уладзімір Ашуркаў і Аляксандр Жалязняк лічацца дырэктарамі фонду. Пры гэтым Волкаў стаў прэзідэнтам ACF, Ашуркаў - віцэ-прэзідэнтам і казначэем.
Характэрна, што ўсе трое абвешчаны расійскімі праваахоўнымі органамі ў міжнародны вышук. Ашуркава шукаюць з 2014 года па абвінавачванні ў крадзяжы 10 млн рублёў пры зборы данатаў на карысць Навальнага. Волкава абвясцілі ў вышук у лютым гэтага года па абвінавачванні ва ўцягванні падлеткаў у незаконныя мітынгі.
Сузаснавальніка "Пробизнесбанка" Жалязняка расійскія следчыя шукаюць з 2017 года па абвінавачванні ў крадзяжы 28 млрд рублёў з "Пробизнесбанка" і звязанай з ім фінансавай групы "Лайф".
Жалязняк фактычна нанёс шкоду бюджэту Расіі, таму што нанесеныя ім страты аплачвала дзяржаўнае Агенцтва па страхаванні ўкладаў, лічыць юрыст, аўтар праекта Navalny Leaks Ілля Рамясло. Гэта значыць Жалязняк, па словах эксперта, сам уяўляе сабой прыклад тых, з кім змагаецца ФБК.
"Што тычыцца Жалязняка. Гэта зусім дзіўны выпадак, калі змагары з карупцыяй робяць адным з кіраўнікоў ФБК чалавека, замяшанага ў асабліва буйным крадзяжы, - сказаў RT Рамясло. - Жалязняк на крадзеныя у дзяржавы дзясяткі мільярдаў купіў асабняк, у якім "прытуліў" ФБК" .
На Манхэтэн - па даверанасці
Масачусецкая ACF зарэгістравана як "замежная карпарацыя" - гэтым тэрмінам у ЗША апісваюць кампанію, якая вядзе бізнес у штаце ці юрысдыкцыі, што адрозніваецца ад той, дзе была першапачаткова зарэгістравана. Такі статус Масачусецкі фонд атрымаў, таму што з'яўляецца філіялам аднайменнага нью-йоркскага фонду.
"Для дзейнасці за мяжой і асваення замежных данатаў, а таксама для ажыццяўлення дзейнасці ў іншым штаце ЗША неабходна зарэгістраваць замежную карпарацыю, - растлумачыў Ілля Рамясло. - Супрацоўнікамі Навальнага спачатку была зарэгістравана ўнутраная юрыдычная асоба ў Нью-Йорку, а затым яе падраздзяленне ў Масачусецы, якое ўжо называецца замежнай карпарацыяй".
Фонд ACF у Нью-Йорку атрымаў гэту назву 19 траўня 2021 года. Аднак сама арганізацыя з'явілася яшчэ ў красавіку 2020 года і на той момант называлася Rikolto, LTD.
Змена назвы адбылася праз месяц пасля таго, як расійская пракуратура падала іск у суд аб прызнанні ФБК Навальнага экстрэмісцкай арганізацыяй. Паводле выпісцы з рэестра юрыдычных асоб штата, прэзідэнтам нью-йоркскай ACF як мінімум з 27 ліпеня з'яўляецца Леанід Волкаў.
Сертыфікат аб рэгістрацыі антыкарупцыйнага фонду пад кіраваннем Волкава
© Photo : RT
Пры гэтым па першапачатковым адрасе Rikolto у Брукліне зарэгістраваны дзесяткі фірм рознага профілю.
"Хутчэй за ўсё, змены ў дакументах сведчаць, што ў траўні 2021 года нью-йоркская юрыдычная асоба была перааформлена на супрацоўнікаў ФБК. Упэўнены, адбылося гэта без паездак у ЗША, па інтэрнэце - праз электронны сертыфікат і даверанасць, - патлумачыў RT спецыяліст па пошуку замежных актываў на ўмовах ананімнасці. - Гэта распаўсюджаная практыка ў Штатах: юрыдычная кантора адкрывае на сябе фірму, якую затым перапрадае. Пакупніку гэта зручней, чым траціцца на афармленне з нуля".
Грунтуючыся на вышэйзгаданым, можна меркаваць, што заснавальнікі амерыканскай версіі ФБК проста выкупілі "гатовую" Rikolto у мясцовых юрыстаў і перарэгістравалі на сябе.
Тады ж арганізацыя змяніла юрыдычны адрас з Брукліна на Манхэтэн. Цяпер нью-йоркскі офіс знаходзіцца ў Фінансавым квартале, па адрасе Брод-стрыт, 85. На той жа вуліцы размешчана Нью-Йоркская фондавая біржа і былы галоўны офіс банка J.P. Morgan. Ад новага офіса ФБК дзесяць хвілін пешшу да Мемарыяла 9/11 на месцы абрушвання "веж-блізнят".
Офіс, дзе размясціўся ФБК, уяўляе сабой 30-павярховы 12-граны будынак. Да 2009 года тут знаходзіўся офіс Goldman Sachs. Цяпер будынак выкарыстоўваецца як бізнес-цэнтр.
Пад крылом збеглага банкіра
Праз два месяцы пасля змены назвы, у ліпені 2021 года, нью-йоркскі фонд адкрыў філіял у Масачусецы. Факт рэгістрацыі пацвярджаецца копіяй выдадзенага ўладамі Масачусеца сертыфіката замежнай карпарацыі, дзе стаяць подпісы яе рэгістрацыйнага агента (адказнага за сувязь нерэзідэнтных кампаніі з дзяржорганамі юрысдыкцыі рэгістрацыі) Аляксандра Жалязняка і прэзідэнта Леаніда Волкава.
Антыкарупцыйны фонд Волкава зарэгістраваны ў штаце Масачусец
© Photo : RT
У якасці мэты стварэння арганізацыі ў дакуменце пазначаны "удзел у антыкарупцыйных і праваабарончых праектах у ЗША, Расіі, Еўропе і астатнім свеце".
Паказаны і адрас карпарацыі - 88 Cutler Lane, Chestnut Hill.
Паводле адкрытых баз аб'яў аб продажы нерухомасці, гэта асабняк плошчай 2 279 кв. м. Як пісалі расійскія СМІ, у 2016 годзе дом за $4,4 млн купіла жонка банкіра Вольга Жалязняк.
Існаванне такой здзелкі пацвярджаецца дадзенымі амерыканскіх сайтаў па продажы нерухомасці. Анлайн-база дадзеных Checkpeople таксама адносіць гэты адрас да Вольгі ды Аляксандра Жалязняк.
Купля здарылася за год да таго, як у Расіі была ўзбуджана крымінальная справа аб крадзяжах з "Пробизнесбанка", які належыў Жалязняку. Па версіі следства, грошы выкрадаліся праз схему фіктыўнага крэдытавання: "Пробизнесбанк" выдаваў заведама незваротныя крэдыты падстаўным фірмам. Адтуль грошы пад выглядам куплі неліквідных папер сыходзілі на падкантрольныя топ-менеджменту афшоры. На выведзеныя такім чынам сродкі куплялася ў тым ліку і нерухомасць за мяжой.
Пытанні па юрысдыкцыі
Паплечнікі Навальнага адзін за адным перабіраюцца за мяжу. Некаторыя, як Волкаў і Ашуркаў, працяглы час жывуць за межамі Расіі. У 2021 годзе большасць ключавых супрацоўнікаў ФБК асела ў Еўразоне і краінах СНД.
Але для адкрыцця новага "галаўнога офіса" апазіцыянеры выбралі менавіта ЗША.
"Амерыка выбрана па некалькіх прычынах. Адна з іх у тым, што ім трэба юрыдычная асоба для заключэння кантракта з амерыканскай кампаніяй Stripe, якая з'яўляецца аператарам плацяжоў, якія паступаюць у замежны ФБК", - лічыць Ілля Рамясло.
Сапраўды, у пачатку жніўня Волкаў анансаваў новы спосаб прыёму ахвяраванняў праз сэрвіс Stripe як бяспечны і ананімны варыянт дапамогі фонду.
"Мы поўнасцю адышлі ад расійскай банкаўскай сістэмы, <...> фінансавай інфраструктуры", - распавядаў Волкаў на YouTube.
Да сэрвісу анлайн-плацяжоў Stripe ФБК звярнуўся пасля таго, як у чэрвені 2021 года суд прызнаў фонд і звязаныя з ім НКА экстрэмісцкімі арганізацыямі. За фінансаванне экстрэмісцкай арганізацыі грамадзянін РФ можа быць падвергнуты крымінальнай адказнасці.
Таму ў ФБК сталі шукаць спосабы засцерагчы сваіх радавых спонсараў, данаты якіх складаюць 22% ад усяго бюджэту фонду (астатнія 78% уносілі самі супрацоўнікі фонду і буйныя бізнесмены з-за мяжы, высвятліў RT).
На самай справе Stripe адсочвае кожнага ахвярадаўца ФБК, патлумачылі RT эксперты па інфармацыйнай бяспекі, таму пра 100%-ую ананімнасць "гаворка не ідзе".
Адсутнасць ананімнасці пацвярджае і Рамясло. Яму ўдалося знайсці новую юрыдычную асобу ФБК у ЗША менавіта праз форму аплаты ахвяравання ў PayPal - яна паказана ў якасці атрымальніка сродкаў.
"Гэтая інфармацыя адлюстроўваецца ў банкаўскіх выпісках, стала быць, яна даступна праваахоўнікам, - пісаў Рамясло ў сваім Telegram-канале. - Далей усё элементарна - праз Расфінманіторынг будуць накіраваны запыты ў расійскія банкі па дадзеных плацяжоў і будзе атрымана інфармацыя аб ахвяравальніках".
Другой прычынай пераезду за акіян Рамясло назваў "заступніцтва" прыхільнікам Навальнага з боку ЗША.
"ЗША традыцыйна ажыццяўляюць заступніцтва Навальнаму і яго камандзе, у іх там даўнія сувязі - яшчэ з моманту, калі Навальны атрымліваў гранты ад NED*** ("Нацыянальны фонд у падтрымку дэмакратыі"- RT) і вучыўся ў Ельскім універсітэце, як і сам Волкаў", - адзначыў юрыст.
Нарэшце, па словах эксперта, амерыканская кампанія "ідэальна падыходзіць пад атрыманне грантаў" ад амерыканскіх урадавых фондаў.
Роля банкіра Жалязняка, на думку эксперта, можа не абмяжоўвацца адным удзелам у кіраўніцтве фонду.
"Мяркую, што ён жа і спансіруе ФБК за кошт крадзеных грошаў, - кажа Рамясло. - Па маіх звестках, з Жалязняком працуюць амерыканскія спецслужбы. Падобна на тое, што ФБК яму ўручылі ў якасці нагрузкі, у абмен на прыкрыццё ад выдачы ў Расію".
Рамясло расцэньвае гэта як доказ сувязі ФБК з амерыканскімі дзяржорганамі, умяшальніцтва ва ўнутраныя справы Расіі. Ён мае намер даць гэтай сітуацыі прававую ацэнку.
"Я маю намер звярнуцца ў камісію Дзярждумы, якая займаецца расследаваннем замежных умяшанняў, а таксама ў МЗС і Генеральную пракуратуру, - заявіў Рамясло ў гутарцы з RT. - Неабходна задаць амерыканскім партнёрам пытанні: на якой падставе яны пакрываюць карупцыянераў і выкарыстоўваюць іх для ўмяшання ў справы Расіі?".
*Фонд барацьбы з карупцыяй уключаны ў рэестр НКА, якія выконваюць функцыі замежнага агента, па рашэнні Міністэрства юстыцыі РФ ад 09.10.2019. Арганізацыя прызнана экстрэмісцкай, яе дзейнасць забаронена на тэрыторыі Расіі па рашэнні Масгарсуда ад 09.06.2021.
**Грамадскі рух "Штабы Навальнага" - арганізацыя прызнана экстрэмісцкай, яе дзейнасць забаронена на тэрыторыі Расіі па рашэнні Масгарсуда ад 09.06.2021.
***"Нацыянальны фонд у падтрымку дэмакратыі" (The National Endowment for Democracy) - арганізацыя, дзейнасць якой прызнана непажаданай на тэрыторыі РФ па рашэнні Генеральнай пракуратуры ад 28.07.2015.
