https://bel.sputnik.by/20211227/namesnk-kranka-mzs-rf-rudenka-kanstytutsyynaya-reforma--unutranaya-sprava-belarus-1059045085.html
Намеснік кіраўніка МЗС РФ Рудэнка: канстытуцыйная рэформа – унутраная справа Беларусі
Намеснік кіраўніка МЗС РФ Рудэнка: канстытуцыйная рэформа – унутраная справа Беларусі
Sputnik Беларусь
У Расіі шчыра зацікаўлены ва ўнутрыпалітычнай стабільнасці і росквіце Саюзнай дзяржавы, заявіў прадстаўнік расійскага МЗС. 27.12.2021, Sputnik Беларусь
2021-12-27T12:54+0300
2021-12-27T12:54+0300
2022-01-18T18:23+0300
мзс рф
канстытуцыя
беларусь
расія
саюзная дзяржава
рэформа
інтэрв'ю
стабільнасць
андрэй рудэнка
канстытуцыя рэспублікі беларусь
https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e5/0c/1b/1059041899_0:162:3125:1920_1920x0_80_0_0_d0f24174f99c2f2eea20182994c26563.jpg
Роўна 30 гадоў таму Савецкі Саюз фармальна спыніў існаванне, адначасова на тэрыторыі большасці рэспублік былога Саюза запрацавала новае аб'яднанне – Садружнасць Незалежных Дзяржаў.Аб спробах умяшання Захаду ва ўнутраныя справы дзяржаў СНД, канстытуцыйнай рэформе ў Беларусі, сітуацыі на Паўднёвым Каўказе, адносінах з новымі ўладамі Афганістана, барацьбе з пандэміяй каронавіруса і іншых гарачых праблемах постсавецкай прасторы ў эксклюзіўным інтэрв'ю агенцтву Sputnik распавёў намеснік кіраўніка МЗС Андрэй Рудэнка.– У апошні час на постсавецкай прасторы адбываюцца падзеі, якія не могуць не закранаць інтарэсы Расіі. Ускладненні на беларуска-польскай мяжы, успышкі на карабахскім напрамку, газавы крызіс у Малдове, акцыі пратэсту ў Грузіі, узрослая актыўнасць НАТА паблізу расійскіх меж. Ці лічыце вы гэта доўгатэрміновай тэндэнцыяй? Што мае намер зрабіць і робіць Расія, і якую ролю ва ўрэгуляванні сітуацыі магло б адыграць СНД?– Любыя значныя падзеі і працэсы, якія адбываюцца на постсавецкай прасторы, у той ці іншай ступені закранаюць інтарэсы Расіі, т.ш. гаворка ідзе пра нашых найбліжэйшых суседзяў. Мы надаём першараднае значэнне забеспячэнню стабільнасці і ўстойлівага развіцця рэгіёна. На жаль, такая сітуацыя задавальняе далёка не ўсіх, дзеянні некаторых краін накіраваны на распальванне ў СНД дэзінтэграцыйных працэсаў у мэтах разбурэння сувязей Расіі з яе традыцыйнымі саюзнікамі.На працягу апошніх гадоў мы назіраем бесперапынныя спробы з боку Захаду ўмешвацца ва ўнутраныя справы дзяржаў-удзельніц СНД. Да прыведзеных вамі прыкладаў можна дадаць практычна поўны "перавод" Кіева пад знешняе кіраванне, адкрытую знешнюю падтрымку несістэмнай апазіцыі ў Беларусі з мэтай рэалізаваць у рэспубліцы сцэнарый чарговай "каляровай рэвалюцыі", спробы ЗША размясціць у цэнтральнаазіяцкіх краінах ваенную інфраструктуру на падставе абвастрэння сітуацыі ў Афганістане. Адзначаем актыўныя крокі па нарошчванні ваенна-біялагічнай актыўнасці заходніх краін на постсавецкай прасторы нібы для супрацьдзеяння пандэміі, уцягванне краін Садружнасці ў правакацыйныя антырасійскія мерапрыемствы НАТА, у тым ліку ў зонах, якія непасрэдна прымыкаюць да Расійскай Федэрацыі. Гэты спісак можна прадоўжыць.Вядома, пытанні забеспячэння бяспекі і ўстойлівасці сістэмы светаўладкавання ўвесь час знаходзяцца на парадку дня СНД. На сустрэчах кіраўнікоў дзяржаў, урадаў, міністраў замежных спраў крызісныя сітуацыі ў канкрэтных краінах, міждзяржаўныя супярэчнасці, у тым ліку справакаваныя і падагрэваныя звонку, абмяркоўваюцца прадметна і адкрыта. І гэта каштоўна! Партнёры па Садружнасці ў цэлым адэкватна ацэньваюць сітуацыю і рэальныя матывы ЗША і іншых краін Захаду, у большасці сваёй нашы сябры крытычна настроены да санкцыйнага і палітычнага ціску, навязвання чужых каштоўнасцей.Для нас важна не толькі не дапусціць аслаблення традыцыйных саюзніцкіх адносін з краінамі СНД, але і ўсебакова садзейнічаць іх умацаванню ў розных сферах. Пры гэтым у адрозненне ад НАТА ці ЕС у СНД няма практыкі навязвання партнёрам рашэнняў, якія не адпавядаюць іх інтарэсам. Мы выступаем за раўнапраўны і зацікаўлены дыялог па любых, у тым ліку адчувальных для Расіі тэмах.Садружнасць, якая адзначае ў 2021 годзе 30-гадовы юбілей, даказала сваю жыццяздольнасць як шматпрофільная рэгіянальная арганізацыя, запатрабаваная пляцоўка для разнапланавага дыялогу. Са свайго боку будзем і ў далейшым прыкладаць намаганні для ўдасканалення яе дзейнасці, пашырэння галіновага супрацоўніцтва, павышэння практычнай аддачы ад узаемадзеяння дзяржаў-удзельніц.– У лютым 2022 года ў Беларусі запланаваны рэферэндум па канстытуцыйнай рэформе. Пасля рэформы, відавочна, рушыць услед правядзенне новых прэзідэнцкіх выбараў. Што Расія чакае ад гэтай палітычнай трансфармацыі?– Канстытуцыйная рэформа, як і вызначэнне тэрмінаў новых прэзідэнцкіх выбараў – гэта ўнутраная справа Беларусі. У Расіі шчыра зацікаўлены ва ўнутрыпалітычнай стабільнасці і росквіце саюзнай нам дзяржавы. Бачым, што беларускія ўлады робяць усё магчымае для кансалідацыі грамадства і задавальнення запыту ягонай часткі на мадэрнізацыю палітычнага ладу рэспублікі. Праца над папраўкамі ў Асноўны закон вядзецца адкрыта, з максімальным ахопам розных пластоў насельніцтва, у тым ліку канструктыўнай апазіцыі. Больш за тое, перад іх вынясеннем на галасаванне плануюцца шырокія грамадскія слуханні.Упэўнены, што канстытуцыйны рэферэндум пройдзе празрыста і без правакацый. Расія прыме любы яго вынік. Права самастойна, без ціску звонку, вызначаць шляхі развіцця сваёй дзяржавы належыць выключна грамадзянам гэтай краіны. І толькі ад іх вырашэння будзе залежаць, калі ў Беларусі адбудуцца новыя прэзідэнцкія выбары.Што да нашых чаканняў, то спадзяемся, што галоўным вынікам палітычнай трансфармацыі ў Беларусі стане ўмацаванне яе дзяржаўнасці, канчатковая стабілізацыя ўнутрыпалітычнай сітуацыі і рост дабрабыту насельніцтва. У выпадку неабходнасці, мы заўсёды "падставім плячо" брацкай нам рэспубліцы, з якой сумеснымі намаганнямі карпатліва, на раўнапраўных умовах і з глыбокай павагай будуем Саюзную дзяржаву.– Якая верагоднасць таго, што Платформа 3+3 стане рабочай? Ці прынцыпова ў ёй удзел Грузіі, якая пакуль адмаўляецца прысутнічаць у гэтым рэгіянальным праекце? Ці можа Платформа 3+3 хаця б на пачатковым этапе працаваць як 3+2 (без Грузіі)?Рэгіянальная кансультатыўная платформа "3+3" стваралася і ўжо функцыянуе як прагматычны, непалітызаваны фармат, накіраваны на збліжэнне краін Паўднёвага Каўказа і іх суседзяў. Акцэнт у нашай сумеснай рабоце робім на пытаннях, якія ўяўляюць агульны інтарэс і працуюць на ўмацаванне мер даверу: развіцці гандлёва-эканамічных, транспартных і культурна-гуманітарных сувязей, а таксама барацьбе з агульнымі выклікамі і пагрозамі. Першае пасяджэнне "3+3", якое прайшло ў Маскве 10 снежня б.г. паказала, што ўдзельнікі зацікаўлены не толькі ў падтрыманні канструктыўнага дыялогу, але і ў наладжванні практычнага ўзаемадзеяння.Шкадуем, што, нягледзячы на відавочную выгаду ад удзелу ў рабоце Платформы, Тбілісі не накіраваў сваіх прадстаўнікоў на першую сустрэчу. Пры гэтым усе ўдзельнікі выказалі зацікаўленасць у падключэнні Грузіі і сышліся ў тым, што "дзверы" для гэтай краіны застаюцца адчыненыя.– Ці абмяркоўваюцца з партнёрамі з краін ЦА рызыкі, звязаныя з магчымым прытокам бежанцаў з Афганістана ў краіны рэгіёна? Ці ідзе размова аб дадатковых сумесных мерах для прадухілення тэрарыстычнай пагрозы з вельмі нестабільнага зараз Афганістана?– Зразумела, гэтая праблема, вырашэнне якой носіць комплексны характар, уваходзіць у лік асноўных тэм абмеркавання з нашымі цэнтральнаазіяцкімі партнёрамі. Многае залежыць ад таго, як будзе развівацца сітуацыя ў самім Афганістане, ці ўдасца агульнымі сіламі зберагчы гэтую краіну ад гуманітарнай катастрофы. Мы прымаем удзел у яе вырашэнні, аказваючы прамую дапамогу народу Афганістана, дамагаючыся мабілізацыі міжнароднай падтрымкі, у тым ліку "размарозкі" сродкаў афганскага ўрада на рахунках у замежных банках. З іншага боку, у нас ёсць дакладнае разуменне, што разам з бежанцамі ў сумежныя краіны могуць прасачыцца тэрарысты. Зыходзячы з гэтага, мы сумесна з суседнімі з Афганістанам дзяржавамі прымаем меры папераджальнага характару, абменьваемся інфармацыяй, праводзім сумесныя вучэнні і манеўры, дапамагаем пастаўкамі тэхнікі, прадукцыі ваеннага прызначэння, спецсродкаў, перш за ўсё, для пагранічнай бяспекі. Варта таксама адзначыць, што нашы цэнтральнаазіяцкія партнёры маюць шматвяковы вопыт суседства з Афганістанам і лепш за многіх разумеюць спецыфіку выбудоўвання адносін з ім. Робяць яны гэта, зыходзячы са сваіх задач бяспекі і развіцця, а таксама традыцыйных сувязей з роднаснымі абшчынамі па тым боку мяжы. Мы з разуменнем ставімся да гэтага. Наша задача – каардынаваць крокі ў агульных інтарэсах: пераадолення ўнутрыафганскага крызісу, недапушчэння "пераліву" пагроз у наш бок.– Ці намеціліся пазітыўныя змены ў адносінах Расіі і Малдовы пасля візіту ў Маскву намесніка Прэм'ер-міністра, міністра замежных спраў і еўрапейскай інтэграцыі Рэспублікі Малдова М.Папеску? І ці ішла размова аб падрыхтоўцы візіту Прэзідэнта Рэспублікі Малдова М.Санду ў Маскву?– Пасля некаторай паўзы, выкліканай электаральнымі працэсамі ў Малдове, можна канстатаваць паступовае аднаўленне палітычнага дыялогу з Кішынёвам. Нашы двухбаковыя кантакты набываюць рэгулярны, устойлівы характар.У жніўні гэтага года Кішынёў наведаў намеснік кіраўніка адміністрацыі прэзідэнта Д.Н.Козак. У кастрычніку ў Маскву прыязджалі віцэ-прэм'еры Малдовы В.Кульмінскі і А.Спыну, у Афінах адбылася сустрэча старшыні Савета Федэрацыі У.І.Мацвіенка са спікерам Парламента РМ І.Гросу.Падчас рабочага візіту ў Расію М.Папеску 17 лістапада б.г. былі падпісаны Сумесная заява мініндзел з нагоды 20-годдзя двухбаковага Дагавора аб дружбе і супрацоўніцтве 2001 года і План кансультацый паміж МЗС на 2022-2023 гады. Адбылася таксама сустрэча сустаршыняў двухбаковай Міжурадавай камісіі па эканамічным супрацоўніцтве М.Папеску і міністра сельскай гаспадаркі Д.Н.Патрушава. Дасягнута дамоўленасць аб правядзенні ў першым квартале 2022 г. 17-га пасяджэння Камісіі, падрыхтоўка да якога вядзецца цяпер. Працягнуцца кантакты і па лініі МЗС дзвюх краін.Мы вітаем настрой малдаўскага кіраўніцтва на канструктыўнае, прагматычнае супрацоўніцтва з Расіяй, накіраванае на вырашэнне адкрытых пытанняў. Разлічваем пры гэтым, што адпаведныя заявы малдаўскага боку будуць падмацоўвацца практычнымі крокамі. Са свайго боку гатовы да прадаўжэння такога ўзаемадзеяння на прынцыпах прагматызму і ўзаемнага ўліку інтарэсаў.Што датычыцца магчымасці візіту Прэзідэнта Рэспублікі Малдова М.Санду ў Расію, то гэта пытанне расійскі бок ужо неаднаразова каменціраваў, у тым ліку па выніках нядаўніх перагавораў з М.Папеску ў Маскве – гаварыць аб такім візіце можна будзе тады, калі для гэтага будзе сфарміраваны важкі і насычаны парадак дня.– Ці можна разлічваць у бліжэйшы час на правядзенне афіцыйнай сустрэчы фармату "5+2"? Ён бяздзейнічае ўжо два гады. Ці абмяркоўваецца ў практычнай плоскасці пытанне вываду з Прыднястроўя АГРВ і складоў з боепрыпасамі?– Так, сапраўды, на працягу апошніх двух гадоў працэс прыднястроўскага ўрэгулявання перажывае не лепшыя часы. Паказчыкам з'яўляецца тое, што апошняя афіцыйная сустрэча міжнароднага перамоўнага працэсу "5+2" адбылася ў Браціславе яшчэ ў кастрычніку 2019 г. Прычын працяглай паўзы некалькі – гэта і пандэмія каронавіруса, і ўнутрыпалітычныя працэсы ў самой Малдове.У 2021 г. Расія і іншыя пасрэднікі і назіральнікі фармату "5+2" прыклалі нямала намаганняў для падрыхтоўкі і правядзення яго чарговага пасяджэння да канца года. Такая магчымасць была цалкам рэальнай, але так і не была рэалізавана з-за пазіцыі малдаўскага боку. Здавалася б, менавіта Кішынёў павінен быць найбольш зацікаўлены ў прасоўванні наперад працэсу ўрэгулявання, аднаўленні дынамікі працы фармату "5+2". Аднак узялі верх, мабыць, нейкія іншыя меркаванні.У якасці краіны-гаранта і пасрэдніка ў перагаворным працэсе, як і ў двухбаковым плане заклікаем Кішынёў і Ціраспаль актывізаваць дыялог па пытаннях прыднястроўскага ўрэгулявання, у т.л. у фармаце "5+2". Выступаем за аднаўленне рытмічнай працы гэтага механізма і найхутчэйшае правядзенне яго наспелай сустрэчы. Такая палітычная воля з боку Ціраспаля маецца.Што да прысутнасці Аператыўнай групы расійскіх войск на левабярэжжы Днястра, то яно мае ясна абазначаныя мэты. АГРВ, перш за ўсё, забяспечвае расійскі міратворчы кантынгент у складзе Сумесных міратворчых сіл. Мандат міратворчай аперацыі далёка не вычарпаны і дакладна ўвязаны з выхадам на палітычныя дамоўленасці аб урэгуляванні канфлікту. Пакуль да гэтага далёка.Іншая прычына знаходжання АГРВ у Прыднястроўе – неабходнасць аховы складоў ваеннай маёмасці. Гэта цалкам наша адказнасць. Мы не адмаўляемся ад абавязацельстваў па вывазе і ўтылізацыі гэтай маёмасці і гатовы сумесна з малдаўскім бокам разгледзець практычныя крокі ў гэтай галіне.– На працягу апошняга года Расія актыўна дапамагала краінам СНД у барацьбе з пандэміяй каронавіруса. Цяпер на парозе – новы віток і новыя пагрозы – штам амікрон. Ці плануецца ўзгадненне дзеянняў і далейшае развіццё супрацоўніцтва па гэтым напрамку?– Наша жыццё ўжо амаль два гады праходзіць пад знакам барацьбы з пандэміяй COVID-19. Такая новая рэальнасць з намі, відаць, надоўга: у розных рэгіёнах свету стала выяўляюцца новыя штамы, а колькасць захварэлых, нажаль, змяншаецца не моцна.Аднак, як ні парадаксальна, пры пошуку адказаў на такі сур'ёзны выклік мы здолелі знайсці рэсурсы для росту і развіцця. Размова ідзе, перш за ўсё, аб паглыбленай лічбавізацыі розных сфер чалавечай жыццядзейнасці, абмене самымі сучаснымі біямедыцынскімі тэхналогіямі.Што датычыцца краін СНД, зыходзім з важнасці захавання агульнай санітарна-эпідэміялагічнай прасторы гэтай прасторы. Расія гатова адыграць сваю ролю ў гэтым працэсе. Менавіта таму мы працягваем аказваць усебаковую дапамогу сябрам па Садружнасці ў супрацьдзеянні COVID-19. Узаемная падтрымка і ўзаемавыручка ў няпростай сітуацыі натуральная і нармальная. Гэта тое, што адрознівае найбліжэйшых сяброў і саюзнікаў, якія бок аб бок жылі стагоддзямі.З пачатку пандэміі мы накіравалі ў дзяржавы СНД больш за сотню тысяч вакцын, вялікую колькасць тэст-сістэм, медыкаментаў, сродкаў індывідуальнай аховы, мабільных дыягнастычных комплексаў і сучасных мікрабіялагічных лабараторый. Па лініі Міністэрства аховы здароўя Расіі, Мінабароны Расіі, Расспажыўнагляду ў краіны Садружнасці для аказання навукова-метадычнай падтрымкі і назапашвання ўласнага вопыту выязджаюць расійскія спецыялісты-медыкі.На парадку дня – паглыбленне наладжанага прадметнага ўзаемадзеяння і аказанне ўсёй неабходнай навукова-метадычнай падтрымкі. Адзначаем эфектыўнасць рэгулярных кантактаў паміж эпідэміялагічнымі службамі нашых краін, у прыватнасці ў рамках пасяджэнняў Каардынацыйнага савета па праблемах санітарнай аховы тэрыторый дзяржаў-удзельніц СНД ад завозу і распаўсюджвання асабліва небяспечных інфекцыйных хвароб. Прыемна, што ўдасканальваецца дагаворна-прававая база Садружнасці.– Адна з хвалюючых грамадзян краін СНД тэм – непрызнанне Расіяй сертыфікатаў аб вакцынацыі "Спутник V" за мяжой (гэта значыць, прышчэпка "Спутникам", напрыклад, у казахстанскай паліклініцы, у Расіі не прызнаецца), што стварае шэраг праблем мноству мігрантаў з краін Садружнасці. З-за чаго ўзнікла такая праблема і якія шляхі для яе вырашэння існуюць сёння?Хацеў бы пачаць з таго, што расійская вакцына "Спутник V" актыўна прымяняецца абсалютна ва ўсіх краінах СНД, акрамя хіба што Украіны, карыстаецца даверам і, як следства, вялікім попытам у мясцовага насельніцтва. Пастаўкі, як я ўжо казаў, вылічаюцца сотнямі тысяч доз першага і другога кампанентаў. У Арменіі, Беларусі, Казахстане і Узбекістане паспяхова наладжана ліцэнзійная вытворчасць, з Азербайджанам такое пытанне ў стадыі абмеркавання. Мяркую, што гэта вялікая перамога айчыннай навукі, у тым ліку ў міжнародным разрэзе. Аднаўленню мабільнасці насельніцтва ва ўмовах пандэміі дапамагае таксама рэалізацыя сумеснага праекта ў галіне інавацый і інфармацыйных тэхналогій – лічбавы дадатак "Вандрую без COVID-19". Яго ўдзельнікамі з’яўляюцца ўсе краіны ЕАЭС і большасць партнёраў па СНД.Цяпер пад агульнай каардынацыяй Урада Расійскай Федэрацыі вядзецца грунтоўная работа па міжнародным прызнанні сертыфікатаў аб вакцынацыі расійскімі прэпаратамі, уключаючы тэму прызнання QR-кодаў вакцынных сертыфікатаў, з замежнымі дзяржавамі, замежнымі эканамічнымі і палітычнымі аб'яднаннямі. Створана адпаведная міжведамасная рабочая група пад кіраўніцтвам Міністэрства аховы здароўя Расіі. Ідуць профільныя кансультацыі з шэрагам краін, сярод якіх Казахстан, падчас якіх абмяркоўваецца форма дамоўленасці і іншыя прававыя аспекты.Перакананы, што многія грамадзяне не толькі Расійскай Федэрацыі, але і шэрага іншых дзяржаў, перш за ўсё краін СНД, разлічваюць на больш хуткае вырашэнне праблемы з прызнаннем сертыфікатаў. Хачу запэўніць, што МЗС Расіі са свайго боку робіць для гэтага ўсё магчымае.
беларусь
расія
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2021
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Навіны
ru_BY
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e5/0c/1b/1059041899_220:0:2951:2048_1920x0_80_0_0_29d94e839b09ce718219fdea12fc0aa0.jpgSputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
мзс рф, канстытуцыя, беларусь, расія, саюзная дзяржава, рэформа, інтэрв'ю, стабільнасць, андрэй рудэнка, канстытуцыя рэспублікі беларусь
мзс рф, канстытуцыя, беларусь, расія, саюзная дзяржава, рэформа, інтэрв'ю, стабільнасць, андрэй рудэнка, канстытуцыя рэспублікі беларусь
Роўна 30 гадоў таму Савецкі Саюз фармальна спыніў існаванне, адначасова на тэрыторыі большасці рэспублік былога Саюза запрацавала новае аб'яднанне – Садружнасць Незалежных Дзяржаў.
Аб спробах умяшання Захаду ва ўнутраныя справы дзяржаў СНД, канстытуцыйнай рэформе ў Беларусі, сітуацыі на Паўднёвым Каўказе, адносінах з новымі ўладамі Афганістана, барацьбе з пандэміяй каронавіруса і іншых гарачых праблемах постсавецкай прасторы ў эксклюзіўным інтэрв'ю агенцтву Sputnik распавёў намеснік кіраўніка МЗС Андрэй Рудэнка.
– У апошні час на постсавецкай прасторы адбываюцца падзеі, якія не могуць не закранаць інтарэсы Расіі. Ускладненні на беларуска-польскай мяжы, успышкі на карабахскім напрамку, газавы крызіс у Малдове, акцыі пратэсту ў Грузіі, узрослая актыўнасць НАТА паблізу расійскіх меж. Ці лічыце вы гэта доўгатэрміновай тэндэнцыяй? Што мае намер зрабіць і робіць Расія, і якую ролю ва ўрэгуляванні сітуацыі магло б адыграць СНД?
– Любыя значныя падзеі і працэсы, якія адбываюцца на постсавецкай прасторы, у той ці іншай ступені закранаюць інтарэсы Расіі, т.ш. гаворка ідзе пра нашых найбліжэйшых суседзяў. Мы надаём першараднае значэнне забеспячэнню стабільнасці і ўстойлівага развіцця рэгіёна. На жаль, такая сітуацыя задавальняе далёка не ўсіх, дзеянні некаторых краін накіраваны на распальванне ў СНД дэзінтэграцыйных працэсаў у мэтах разбурэння сувязей Расіі з яе традыцыйнымі саюзнікамі.
На працягу апошніх гадоў мы назіраем бесперапынныя спробы з боку Захаду ўмешвацца ва ўнутраныя справы дзяржаў-удзельніц СНД. Да прыведзеных вамі прыкладаў можна дадаць практычна поўны "перавод" Кіева пад знешняе кіраванне, адкрытую знешнюю падтрымку несістэмнай апазіцыі ў Беларусі з мэтай рэалізаваць у рэспубліцы сцэнарый чарговай "каляровай рэвалюцыі", спробы ЗША размясціць у цэнтральнаазіяцкіх краінах ваенную інфраструктуру на падставе абвастрэння сітуацыі ў Афганістане. Адзначаем актыўныя крокі па нарошчванні ваенна-біялагічнай актыўнасці заходніх краін на постсавецкай прасторы нібы для супрацьдзеяння пандэміі, уцягванне краін Садружнасці ў правакацыйныя антырасійскія мерапрыемствы НАТА, у тым ліку ў зонах, якія непасрэдна прымыкаюць да Расійскай Федэрацыі. Гэты спісак можна прадоўжыць.
Вядома, пытанні забеспячэння бяспекі і ўстойлівасці сістэмы светаўладкавання ўвесь час знаходзяцца на парадку дня СНД. На сустрэчах кіраўнікоў дзяржаў, урадаў, міністраў замежных спраў крызісныя сітуацыі ў канкрэтных краінах, міждзяржаўныя супярэчнасці, у тым ліку справакаваныя і падагрэваныя звонку, абмяркоўваюцца прадметна і адкрыта. І гэта каштоўна! Партнёры па Садружнасці ў цэлым адэкватна ацэньваюць сітуацыю і рэальныя матывы ЗША і іншых краін Захаду, у большасці сваёй нашы сябры крытычна настроены да санкцыйнага і палітычнага ціску, навязвання чужых каштоўнасцей.
Для нас важна не толькі не дапусціць аслаблення традыцыйных саюзніцкіх адносін з краінамі СНД, але і ўсебакова садзейнічаць іх умацаванню ў розных сферах. Пры гэтым у адрозненне ад НАТА ці ЕС у СНД няма практыкі навязвання партнёрам рашэнняў, якія не адпавядаюць іх інтарэсам. Мы выступаем за раўнапраўны і зацікаўлены дыялог па любых, у тым ліку адчувальных для Расіі тэмах.
Садружнасць, якая адзначае ў 2021 годзе 30-гадовы юбілей, даказала сваю жыццяздольнасць як шматпрофільная рэгіянальная арганізацыя, запатрабаваная пляцоўка для разнапланавага дыялогу. Са свайго боку будзем і ў далейшым прыкладаць намаганні для ўдасканалення яе дзейнасці, пашырэння галіновага супрацоўніцтва, павышэння практычнай аддачы ад узаемадзеяння дзяржаў-удзельніц.
– У лютым 2022 года ў Беларусі запланаваны рэферэндум па канстытуцыйнай рэформе. Пасля рэформы, відавочна, рушыць услед правядзенне новых прэзідэнцкіх выбараў. Што Расія чакае ад гэтай палітычнай трансфармацыі?
– Канстытуцыйная рэформа, як і вызначэнне тэрмінаў новых прэзідэнцкіх выбараў – гэта ўнутраная справа Беларусі. У Расіі шчыра зацікаўлены ва ўнутрыпалітычнай стабільнасці і росквіце саюзнай нам дзяржавы. Бачым, што беларускія ўлады робяць усё магчымае для кансалідацыі грамадства і задавальнення запыту ягонай часткі на мадэрнізацыю палітычнага ладу рэспублікі. Праца над папраўкамі ў Асноўны закон вядзецца адкрыта, з максімальным ахопам розных пластоў насельніцтва, у тым ліку канструктыўнай апазіцыі. Больш за тое, перад іх вынясеннем на галасаванне плануюцца шырокія грамадскія слуханні.
Упэўнены, што канстытуцыйны рэферэндум пройдзе празрыста і без правакацый. Расія прыме любы яго вынік. Права самастойна, без ціску звонку, вызначаць шляхі развіцця сваёй дзяржавы належыць выключна грамадзянам гэтай краіны. І толькі ад іх вырашэння будзе залежаць, калі ў Беларусі адбудуцца новыя прэзідэнцкія выбары.
Што да нашых чаканняў, то спадзяемся, што галоўным вынікам палітычнай трансфармацыі ў Беларусі стане ўмацаванне яе дзяржаўнасці, канчатковая стабілізацыя ўнутрыпалітычнай сітуацыі і рост дабрабыту насельніцтва. У выпадку неабходнасці, мы заўсёды "падставім плячо" брацкай нам рэспубліцы, з якой сумеснымі намаганнямі карпатліва, на раўнапраўных умовах і з глыбокай павагай будуем Саюзную дзяржаву.
– Якая верагоднасць таго, што Платформа 3+3 стане рабочай? Ці прынцыпова ў ёй удзел Грузіі, якая пакуль адмаўляецца прысутнічаць у гэтым рэгіянальным праекце? Ці можа Платформа 3+3 хаця б на пачатковым этапе працаваць як 3+2 (без Грузіі)?
Рэгіянальная кансультатыўная платформа "3+3" стваралася і ўжо функцыянуе як прагматычны, непалітызаваны фармат, накіраваны на збліжэнне краін Паўднёвага Каўказа і іх суседзяў. Акцэнт у нашай сумеснай рабоце робім на пытаннях, якія ўяўляюць агульны інтарэс і працуюць на ўмацаванне мер даверу: развіцці гандлёва-эканамічных, транспартных і культурна-гуманітарных сувязей, а таксама барацьбе з агульнымі выклікамі і пагрозамі. Першае пасяджэнне "3+3", якое прайшло ў Маскве 10 снежня б.г. паказала, што ўдзельнікі зацікаўлены не толькі ў падтрыманні канструктыўнага дыялогу, але і ў наладжванні практычнага ўзаемадзеяння.
Шкадуем, што, нягледзячы на відавочную выгаду ад удзелу ў рабоце Платформы, Тбілісі не накіраваў сваіх прадстаўнікоў на першую сустрэчу. Пры гэтым усе ўдзельнікі выказалі зацікаўленасць у падключэнні Грузіі і сышліся ў тым, што "дзверы" для гэтай краіны застаюцца адчыненыя.
– Ці абмяркоўваюцца з партнёрамі з краін ЦА рызыкі, звязаныя з магчымым прытокам бежанцаў з Афганістана ў краіны рэгіёна? Ці ідзе размова аб дадатковых сумесных мерах для прадухілення тэрарыстычнай пагрозы з вельмі нестабільнага зараз Афганістана?
– Зразумела, гэтая праблема, вырашэнне якой носіць комплексны характар, уваходзіць у лік асноўных тэм абмеркавання з нашымі цэнтральнаазіяцкімі партнёрамі. Многае залежыць ад таго, як будзе развівацца сітуацыя ў самім Афганістане, ці ўдасца агульнымі сіламі зберагчы гэтую краіну ад гуманітарнай катастрофы. Мы прымаем удзел у яе вырашэнні, аказваючы прамую дапамогу народу Афганістана, дамагаючыся мабілізацыі міжнароднай падтрымкі, у тым ліку "размарозкі" сродкаў афганскага ўрада на рахунках у замежных банках. З іншага боку, у нас ёсць дакладнае разуменне, што разам з бежанцамі ў сумежныя краіны могуць прасачыцца тэрарысты. Зыходзячы з гэтага, мы сумесна з суседнімі з Афганістанам дзяржавамі прымаем меры папераджальнага характару, абменьваемся інфармацыяй, праводзім сумесныя вучэнні і манеўры, дапамагаем пастаўкамі тэхнікі, прадукцыі ваеннага прызначэння, спецсродкаў, перш за ўсё, для пагранічнай бяспекі. Варта таксама адзначыць, што нашы цэнтральнаазіяцкія партнёры маюць шматвяковы вопыт суседства з Афганістанам і лепш за многіх разумеюць спецыфіку выбудоўвання адносін з ім. Робяць яны гэта, зыходзячы са сваіх задач бяспекі і развіцця, а таксама традыцыйных сувязей з роднаснымі абшчынамі па тым боку мяжы. Мы з разуменнем ставімся да гэтага. Наша задача – каардынаваць крокі ў агульных інтарэсах: пераадолення ўнутрыафганскага крызісу, недапушчэння "пераліву" пагроз у наш бок.
– Ці намеціліся пазітыўныя змены ў адносінах Расіі і Малдовы пасля візіту ў Маскву намесніка Прэм'ер-міністра, міністра замежных спраў і еўрапейскай інтэграцыі Рэспублікі Малдова М.Папеску? І ці ішла размова аб падрыхтоўцы візіту Прэзідэнта Рэспублікі Малдова М.Санду ў Маскву?
– Пасля некаторай паўзы, выкліканай электаральнымі працэсамі ў Малдове, можна канстатаваць паступовае аднаўленне палітычнага дыялогу з Кішынёвам. Нашы двухбаковыя кантакты набываюць рэгулярны, устойлівы характар.
У жніўні гэтага года Кішынёў наведаў намеснік кіраўніка адміністрацыі прэзідэнта Д.Н.Козак. У кастрычніку ў Маскву прыязджалі віцэ-прэм'еры Малдовы В.Кульмінскі і А.Спыну, у Афінах адбылася сустрэча старшыні Савета Федэрацыі У.І.Мацвіенка са спікерам Парламента РМ І.Гросу.
Падчас рабочага візіту ў Расію М.Папеску 17 лістапада б.г. былі падпісаны Сумесная заява мініндзел з нагоды 20-годдзя двухбаковага Дагавора аб дружбе і супрацоўніцтве 2001 года і План кансультацый паміж МЗС на 2022-2023 гады. Адбылася таксама сустрэча сустаршыняў двухбаковай Міжурадавай камісіі па эканамічным супрацоўніцтве М.Папеску і міністра сельскай гаспадаркі Д.Н.Патрушава. Дасягнута дамоўленасць аб правядзенні ў першым квартале 2022 г. 17-га пасяджэння Камісіі, падрыхтоўка да якога вядзецца цяпер. Працягнуцца кантакты і па лініі МЗС дзвюх краін.
Мы вітаем настрой малдаўскага кіраўніцтва на канструктыўнае, прагматычнае супрацоўніцтва з Расіяй, накіраванае на вырашэнне адкрытых пытанняў. Разлічваем пры гэтым, што адпаведныя заявы малдаўскага боку будуць падмацоўвацца практычнымі крокамі. Са свайго боку гатовы да прадаўжэння такога ўзаемадзеяння на прынцыпах прагматызму і ўзаемнага ўліку інтарэсаў.
Што датычыцца магчымасці візіту Прэзідэнта Рэспублікі Малдова М.Санду ў Расію, то гэта пытанне расійскі бок ужо неаднаразова каменціраваў, у тым ліку па выніках нядаўніх перагавораў з М.Папеску ў Маскве – гаварыць аб такім візіце можна будзе тады, калі для гэтага будзе сфарміраваны важкі і насычаны парадак дня.
– Ці можна разлічваць у бліжэйшы час на правядзенне афіцыйнай сустрэчы фармату "5+2"? Ён бяздзейнічае ўжо два гады. Ці абмяркоўваецца ў практычнай плоскасці пытанне вываду з Прыднястроўя АГРВ і складоў з боепрыпасамі?
– Так, сапраўды, на працягу апошніх двух гадоў працэс прыднястроўскага ўрэгулявання перажывае не лепшыя часы. Паказчыкам з'яўляецца тое, што апошняя афіцыйная сустрэча міжнароднага перамоўнага працэсу "5+2" адбылася ў Браціславе яшчэ ў кастрычніку 2019 г. Прычын працяглай паўзы некалькі – гэта і пандэмія каронавіруса, і ўнутрыпалітычныя працэсы ў самой Малдове.
У 2021 г. Расія і іншыя пасрэднікі і назіральнікі фармату "5+2" прыклалі нямала намаганняў для падрыхтоўкі і правядзення яго чарговага пасяджэння да канца года. Такая магчымасць была цалкам рэальнай, але так і не была рэалізавана з-за пазіцыі малдаўскага боку. Здавалася б, менавіта Кішынёў павінен быць найбольш зацікаўлены ў прасоўванні наперад працэсу ўрэгулявання, аднаўленні дынамікі працы фармату "5+2". Аднак узялі верх, мабыць, нейкія іншыя меркаванні.
У якасці краіны-гаранта і пасрэдніка ў перагаворным працэсе, як і ў двухбаковым плане заклікаем Кішынёў і Ціраспаль актывізаваць дыялог па пытаннях прыднястроўскага ўрэгулявання, у т.л. у фармаце "5+2". Выступаем за аднаўленне рытмічнай працы гэтага механізма і найхутчэйшае правядзенне яго наспелай сустрэчы. Такая палітычная воля з боку Ціраспаля маецца.
Што да прысутнасці Аператыўнай групы расійскіх войск на левабярэжжы Днястра, то яно мае ясна абазначаныя мэты. АГРВ, перш за ўсё, забяспечвае расійскі міратворчы кантынгент у складзе Сумесных міратворчых сіл. Мандат міратворчай аперацыі далёка не вычарпаны і дакладна ўвязаны з выхадам на палітычныя дамоўленасці аб урэгуляванні канфлікту. Пакуль да гэтага далёка.
Іншая прычына знаходжання АГРВ у Прыднястроўе – неабходнасць аховы складоў ваеннай маёмасці. Гэта цалкам наша адказнасць. Мы не адмаўляемся ад абавязацельстваў па вывазе і ўтылізацыі гэтай маёмасці і гатовы сумесна з малдаўскім бокам разгледзець практычныя крокі ў гэтай галіне.
– На працягу апошняга года Расія актыўна дапамагала краінам СНД у барацьбе з пандэміяй каронавіруса. Цяпер на парозе – новы віток і новыя пагрозы – штам амікрон. Ці плануецца ўзгадненне дзеянняў і далейшае развіццё супрацоўніцтва па гэтым напрамку?
– Наша жыццё ўжо амаль два гады праходзіць пад знакам барацьбы з пандэміяй COVID-19. Такая новая рэальнасць з намі, відаць, надоўга: у розных рэгіёнах свету стала выяўляюцца новыя штамы, а колькасць захварэлых, нажаль, змяншаецца не моцна.
Аднак, як ні парадаксальна, пры пошуку адказаў на такі сур'ёзны выклік мы здолелі знайсці рэсурсы для росту і развіцця. Размова ідзе, перш за ўсё, аб паглыбленай лічбавізацыі розных сфер чалавечай жыццядзейнасці, абмене самымі сучаснымі біямедыцынскімі тэхналогіямі.
Што датычыцца краін СНД, зыходзім з важнасці захавання агульнай санітарна-эпідэміялагічнай прасторы гэтай прасторы. Расія гатова адыграць сваю ролю ў гэтым працэсе. Менавіта таму мы працягваем аказваць усебаковую дапамогу сябрам па Садружнасці ў супрацьдзеянні COVID-19. Узаемная падтрымка і ўзаемавыручка ў няпростай сітуацыі натуральная і нармальная. Гэта тое, што адрознівае найбліжэйшых сяброў і саюзнікаў, якія бок аб бок жылі стагоддзямі.
З пачатку пандэміі мы накіравалі ў дзяржавы СНД больш за сотню тысяч вакцын, вялікую колькасць тэст-сістэм, медыкаментаў, сродкаў індывідуальнай аховы, мабільных дыягнастычных комплексаў і сучасных мікрабіялагічных лабараторый. Па лініі Міністэрства аховы здароўя Расіі, Мінабароны Расіі, Расспажыўнагляду ў краіны Садружнасці для аказання навукова-метадычнай падтрымкі і назапашвання ўласнага вопыту выязджаюць расійскія спецыялісты-медыкі.
На парадку дня – паглыбленне наладжанага прадметнага ўзаемадзеяння і аказанне ўсёй неабходнай навукова-метадычнай падтрымкі. Адзначаем эфектыўнасць рэгулярных кантактаў паміж эпідэміялагічнымі службамі нашых краін, у прыватнасці ў рамках пасяджэнняў Каардынацыйнага савета па праблемах санітарнай аховы тэрыторый дзяржаў-удзельніц СНД ад завозу і распаўсюджвання асабліва небяспечных інфекцыйных хвароб. Прыемна, што ўдасканальваецца дагаворна-прававая база Садружнасці.
– Адна з хвалюючых грамадзян краін СНД тэм – непрызнанне Расіяй сертыфікатаў аб вакцынацыі "Спутник V" за мяжой (гэта значыць, прышчэпка "Спутникам", напрыклад, у казахстанскай паліклініцы, у Расіі не прызнаецца), што стварае шэраг праблем мноству мігрантаў з краін Садружнасці. З-за чаго ўзнікла такая праблема і якія шляхі для яе вырашэння існуюць сёння?
Хацеў бы пачаць з таго, што расійская вакцына "Спутник V" актыўна прымяняецца абсалютна ва ўсіх краінах СНД, акрамя хіба што Украіны, карыстаецца даверам і, як следства, вялікім попытам у мясцовага насельніцтва. Пастаўкі, як я ўжо казаў, вылічаюцца сотнямі тысяч доз першага і другога кампанентаў. У Арменіі, Беларусі, Казахстане і Узбекістане паспяхова наладжана ліцэнзійная вытворчасць, з Азербайджанам такое пытанне ў стадыі абмеркавання. Мяркую, што гэта вялікая перамога айчыннай навукі, у тым ліку ў міжнародным разрэзе. Аднаўленню мабільнасці насельніцтва ва ўмовах пандэміі дапамагае таксама рэалізацыя сумеснага праекта ў галіне інавацый і інфармацыйных тэхналогій – лічбавы дадатак "Вандрую без COVID-19". Яго ўдзельнікамі з’яўляюцца ўсе краіны ЕАЭС і большасць партнёраў па СНД.
Цяпер пад агульнай каардынацыяй Урада Расійскай Федэрацыі вядзецца грунтоўная работа па міжнародным прызнанні сертыфікатаў аб вакцынацыі расійскімі прэпаратамі, уключаючы тэму прызнання QR-кодаў вакцынных сертыфікатаў, з замежнымі дзяржавамі, замежнымі эканамічнымі і палітычнымі аб'яднаннямі. Створана адпаведная міжведамасная рабочая група пад кіраўніцтвам Міністэрства аховы здароўя Расіі. Ідуць профільныя кансультацыі з шэрагам краін, сярод якіх Казахстан, падчас якіх абмяркоўваецца форма дамоўленасці і іншыя прававыя аспекты.
Перакананы, што многія грамадзяне не толькі Расійскай Федэрацыі, але і шэрага іншых дзяржаў, перш за ўсё краін СНД, разлічваюць на больш хуткае вырашэнне праблемы з прызнаннем сертыфікатаў. Хачу запэўніць, што МЗС Расіі са свайго боку робіць для гэтага ўсё магчымае.