Сапега: я прытрымлівалася "піску моды" – ненавідзець дзяржаву і ўладу
© REUTERS / Telegram Channel "Zheltye Slivy"
Падпісацца
Сапега разам з іншымі асобамі, у тым ліку замежнымі грамадзянамі, стварыла і адміністрыравала шэраг Telegram-каналаў, якія дыскрэдытуюць дзеючую ўладу Беларусі і яе праваахоўны блок.
МІНСК, 30 сне – Sputnik. Грамадзянка Расіі Сафія Сапега расказала пра падрабязнасці сваёй працы і матывы, яе словы прыводзіць Тelegram-канал ГУБАЗ.
Як расказала Сапега, у праект "Чорная кніга Беларусі" (прызнаны ў Беларусі экстрэмісцкім - Sputnik) яе прывёў стваральнік канала Данііл Багдановіч. Сапега выкладала дадзеныя дзяржслужачых, сілавікоў і іх сямей, у тым ліку, дзяцей у сетку.
Па словах дзяўчыны, гэты заробак дазваляў ёй нядрэнна жыць у Вільнюсе, дзе яна вучылася. Яна адзначыла, што пра этычны бок пытання спачатку не задумвалася.
"Я лічыла, што гэта нядрэнныя грошы з нармальным графікам. Я, як і ўсе, прытрымлівалася "моды", дзе піск гэтай "моды" – гэта ненавідзець дзяржаву і ўладу. Адпаведнае было і асяроддзе, што дазваляла не бачыць у гэтым нейкай праблемы", - распавяла Сапега.
Дзяўчына падкрэсліла, што, знаходзячыся ў асяроддзі людзей з аднымі поглядамі, прасякнулася атмасферай, якая там пануе.
Без крыўд на дзяржаву
Паводле слоў Сапегі, упершыню яна падумала аб тым, што робіць нешта няправільна, калі адбыўся канфлікт унутры каманды "ЧКБ". Яна прыгадала незадаволенасць усёй каманды, прычынай паслужыў ціск з боку галоўрэда Яніны Сазановіч, якая хацела размяшчаць у канале дадзеныя аб усіх членах сямей.
"Я ўжо тады лічыла, што гэта нейкая крайнасць. Мне шкада, што ўсё адбылося менавіта так", - успамінае Сапега.
Сазановіч за агрэсіўнасць нават далі мянушку ўнутры каманды "Хейт" (з англ. нянавісць - Sputnik).
Пра крыўды на дзяржаву размова не ішла, упэўнена Сапега, бо большасць работнікаў "ЧКБ" ужо па некалькі гадоў не жылі ў Беларусі. Па словах дзяўчыны, яна ведала ў твар толькі тры-чатыры адміністратары ЧКБ, астатнія працавалі выдалена і не бачылі адзін аднаго асабіста.
Эмацыянальнае выгаранне
Сапега расказала, што многія супрацоўнікі канала эмацыйна выгаралі, пасля працы ім патрэбен быў псіхолаг, які выпісваў "кучу лекаў".
"Адчувалася, што вельмі многія выгарэлі, але з-за іх меркавання, што ў Беларусі іх чакае нешта дрэннае, яны заставаліся на сваіх месцах і працягвалі нешта рабіць. Сярод іх і я сама. Для разрадкі было шмат вечарынак, якія суправаджаліся спіртным і наркотыкамі", - успамінае дзяўчына.
Яна выказала меркаванне, што сітуацыя зменіцца, калі супрацоўнікі "ЧКБ" скончаць ЕГУ, дзе большая частка з іх вучыцца. "Хлопцам давядзецца прымаць рашэнне аб сваім далейшым лёсе", - адзначыла яна.
Стала свабоднай
Пасля затрымання Сапега і Раман Пратасевіч абмяркоўвалі перажытае, расказала дзяўчына. Паводле яе слоў, падчас затрымання і на працягу наступных некалькіх тыдняў ім абодвум было вельмі цяжка маральна, "але потым быццам камень з душы ўпаў".
"Знікла гэтае пачуццё маніі пераследу, страху за сваё жыццё. Я ў адзін момант стала свабоднай. Вобразна, вядома", - расказала дзяўчына.
Штаб Ціханоўскай
Таксама Сапега распавяла, хто працуе ў штабе Святланы Ціханоўскай, у асноўным – гэта студэнты ці тыя, хто займаўся журналістыкай і па нейкіх прычынах знаходзяцца ў эміграцыі.
Колькі атрымлівала Сапега?
Дзяўчына атрымлівала за сваю працу рэдактара 700 еўра, але галоўрэду плацілі больш, дакладных лічбаў яна не ведае. Зарплату выдавалі ў канцы месяца, без моцных затрымак.
"Пры гэтым я нярэдка брала і авансы. Адкуль менавіта браліся грошы на заробкі, я асабліва не распытвала. Ведаю, што некалькі разоў Данік выязджаў з Літвы кудысьці за грашыма, пасля чаго прывозіў гатоўку ў вялікіх скрутках", - дадала Сапега.
Часам з грашыма дапамагалі фонды BySol і ByHelp (прызнаныя ў Беларусі экстрэмісцкімі), яны знаходзіліся ў адным офісе з "ЧКБ". Таксама першы час канал развіваўся дзякуючы фінансам Дзмітрыя Навошы.
Адказваючы на пытанне аб тым, хто з публічных асоб быў дасведчаны аб дзейнасці "ЧКБ" і з кім узгаднялася праца, Сапега адзначыла, што на ўзроўні Навошы, Вячоркі і Ціханоўскай ведалі, што гэта штабны праект і хто за ім стаіць.
"На радавым узроўні аб гэтым не распаўсюджваліся і сваю дзейнасць мы не афішыравалі", - сказала яна.
Таксама дзяўчына патлумачыла, як размяшчалася інфармацыя ў "Чорнай кнізе Беларусі". "Былі канкрэтныя крытэрыі публікацый. Было і такое, што ў працэс умешваўся нехта звонку, пасля чаго мы публікавалі або выдалялі кагосьці канкрэтнага", - падзялілася яна.
Сувязь з ByPol
Па словах Сапегі, сама яна наўпрост не мела ніякіх кантактаў з ByPol, але супрацоўнікі са штаба і "ЧКБ" працавалі з ініцыятывай.
"Рабяты казалі, што з імі вельмі цяжка працаваць. Прычын было шмат: прадузятыя адносіны да перабежчыкаў з сілавых органаў, хтосьці казаў, што высакамернасць, а хтосьці асуджаў іх прычыну ўдзелу ва ўсім гэтым, бо з боку стваралася ўражанне, што гэтыя людзі хацелі скарыстацца сітуацыяй у краіне з асабістай выгады", - сказала яна.
Сапега адзначыла, што напружанне ўзнікла пасля таго, як ByPol спрабаваў перахапіць позву ад галіны апазіцыйных Telegram-каналаў.
"Для чаго ім патрэбна была лідарская пазіцыя ў фарміраванні парадку дня я не ведаю, але магу толькі здагадвацца, што асноўная прычына – гэта страх перастаць быць патрэбнымі. Зноў жа, гэта маё асабістае меркаванне", - успамінае дзяўчына.
Абвінавачанне па сямі артыкулах
Грамадзянку РФ Сафію Сапегу затрымалі ў Мінску 23 траўня. Яна ляцела разам з заснавальнікам Telegram-канала NEXTA (прызнаны экстрэмісцкім у Беларусі) Раманам Пратасевічам.
Крымінальную справу Сапегі вёў Следчы камітэт. У адносінах да Пратасевіча, які ўключаны ў тэрарыстычны спісак КДБ, справу расследуе следчае ўпраўленне Камітэта дзяржбяспекі.
Сапегу абвінавачваюць па сямі артыкулах Крымінальнага кодэкса. У сераду Генеральная пракуратура Беларусі накіравала ў суд крымінальную справу ў дачыненні да расіянкі.
Чытайце таксама:
Баіцца суда і псіхалагічна раздушана: айчым Сапегі аб стане Сафіі
Расія робіць усё магчымае для абароны сваіх грамадзян у Беларусі – Пяскоў
Рэкорд па колькасці крымінальных артыкулаў: СК перадаў справу расіянкі Сапегі пракурору
