Эксперымент па-беларуску: у адным з калгасаў каровам падліваюць колу
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа прадпрыемстве "Гавяды-агра"
© Sputnik / Виктор Толочко
Падпісацца
Аднаго дня дырэктар "Гавяды-агра" купіў сем бутэлек колы і даў паспрабаваць спачатку хворым цялятам, затым - усім астатнім. Карэспандэнты Sputnik адправіліся на месца, каб даведацца, што з гэтага выйшла.
Арыгінальны спосаб захаваць маладняк прыдумалі работнікі аднаго з сельгаспрадпрыемстваў Беларусі - "Гавяды-агра", што за 40 км ад Магілёва. Каб звесці падзёж да нуля, цялят пачалі паіць колай.
Спецыялісты гаспадаркі прыйшлі да высновы: чым больш жывёла п'е гэтага напітку, тым хутчэй набірае вагу. Ды і наогул - выглядае больш здаровым і актыўным. Не мудрагелячы, цялятніцы ўзброіліся бутэлькамі з кока-колай і пачалі паднімаць эканамічныя паказчыкі калгаса.
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа предприятии "Говяды-агро"
© Sputnik / Виктор Толочко
Работнікі канстатуюць: за апошнія два месяцы не зафіксавана ніводнага выпадку падзёжу маладняку, захаванасць жывёлы паказала стопрацэнтны вынік. А кола ў большасці сваёй замяніла медыкаменты.
Пра тое, колькі трэба колы на статак цялят, ці даюць жывёлам іншыя напоі і наогул - ці выгаднае гэта справа з улікам дадатковых марнаванняў? Карэспандэнты Sputnik адправіліся ў Шклоўскі раён, каб на ўласныя вочы пабачыць унікальны працэс.
У Беларусі такога яшчэ не было
Усё завязалася сёлета ў студзені. Дырэктар "Гавяды-агра" Віталь Закардонскі пачуў ад аднаго з заслужаных хірургаў Беларусі забаўную інфармацыю: калі людзі ядуць шмат хурмы і цытрусавых, у страўніку ўтвараецца камяк. Каб яго разбіць, трэба выпіваць шклянку колы.
Падумаў: у каровіных страўніках увесь час утворацца падобныя камякі, якія ўплываюць на страваванне. Вырашыў правесці эксперымент на нованароджаных цялятах - і атрымалася! Праз некалькі дзён малыя істотна прыбавілі ў вазе.
© Sputnik / Виктор ТолочкоДырэктар "Гавяды-агра" Віталь Закардонскі
Дырэктар "Гавяды-агра" Віталь Закардонскі
© Sputnik / Виктор Толочко
Закардонскі з энтузіязмам узяўся за справу: купіў некалькі скрынак з кока-колай, распрацаваў план "пайкі", а ўсе атрыманыя прыбаўленні ў вазе стаў строга фіксаваць. Па сутнасці тое, што заўсёды лічылася шкодным для чалавека, аказалася вельмі нават карысным для жывёлы.
“Ёсць такі заслужаны ўрач Савасценка Ігар Якаўлевіч – намеснік галоўнага ўрача Магілёўскай абласной бальніцы па хірургічных пытаннях, правёў больш за 10 тысяч аперацый. Неяк сядзелі, пілі гарбату, елі хурму, мандарыны. І ён кажа: “Хлопцы, папярэджваю – шмат гэтага нельга, можа быць камяк у страўніку. Пытаю: "І што потым рабіць, аперацыю?" Не, адказвае, яго знаёмы доктар і прапісвае кока-калу”, – расказвае Віталь Закардонскі.
Доўга не думаючы, дырэктар калгаса ўжо на наступны дзень купіў сем бутэлек колы і даў паспрабаваць спачатку хворым цялятам, затым - усім астатнім.
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа предприятии "Говяды-агро"
© Sputnik / Виктор Толочко
"Прыехаў у 5 раніцы, раніцай даў, увечары даў па 100 грам напою. Яны тут жа павесялелі і праз пару дзён ужо выглядалі здаровымі… У нас на ферме ўсюды камеры. І калі мы бачым, што цяля высоўвае галаву са сваёй вальеры, значыць, яго нешта турбуе, можа, нешта баліць. І тады мы наліваем яму колу”, - тлумачыць кіраўнік.
Колу атрымліваюць у асноўным 1-2-месячныя цяляты - толькі якія нарадзіліся і яшчэ не ўздужалыя. Выдаюць напой і тым, каму споўнілася 3-6 месяцаў - у мэтах прафілактыкі і за добрыя паводзіны. Часам даюць дарослым каровам, калі ў іх назіраецца дыспенсія (вострае нястраўнасць).
Па словах дырэктара прадпрыемства, іншыя гаспадаркі ўжо цікавіліся цуда-спосабам лячэння цялят. У Гавядах зараз сур'ёзна разважаюць запатэнтаваць ідэю: у Беларусі такога яшчэ дакладна не было.
"Тэлефануюць (з іншых гаспадарак), барабаняць дзень і ноч: як, што – раскажыце. Нават Капусцін – намеснік па жывёлагадоўлі Мінскай вобласці здзіўляўся. А што, можа, сапраўды запатэнтуем гэтую ідэю?" - усміхаецца Закардонскі.
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа предприятии "Говяды-агро"
© Sputnik / Виктор Толочко
Карысная газіроўка
Галоўны заатэхнік сельгаспрадпрыемства Алег Леснік канстатуе, што за апошнія два месяцы ніводнага выпадку падзяжу ў гаспадарцы не было. Усё дзякуючы некаторым карысным уласцівасцям газіроўкі.
"Калі хтосьці прыязджае ў гаспадарку, дзівіцца, чаму мы дадаем кока-калу. Чулі, што яна шкодная, але ніхто ніколі не цікавіўся яе складам. А ў ёй шмат карыснага, асабліва для жывёл – цукар, прычым хутка засвойваемы, і артафосфарная кіслата, якая ў невялікіх дозах забяспечвае нармальнае развіццё метабалізму", - адзначае ён.
Думала, што гэта жарт
На малочна-таварным комплексе - вялізным, як некалькі футбольных палёў - размясціўся цялячы прафілакторый. Менавіта тут малых гадуюць колай, пасля чаго пераводзяць у звычайную ферму.
Пад апекай начальніка МТК Алены Марыуцэ і яе калег зараз знаходзяцца 72 цяляці, якія нарадзіліся за апошнія паўтара месяцы. Кожны дзень ім спачатку ў шэсць раніцы, а пасля ў шэсць вечара наліваюць у вядро замест вады салодкую газіроўку.
© Sputnik / Виктор ТолочкоНачальнік МТК Алена Марыуцэ
Начальнік МТК Алена Марыуцэ
© Sputnik / Виктор Толочко
“Шчыра кажучы, я не паверыла, калі пачула ад Віталя Рыгоравіча пра такі спосаб. Думала, што гэта жарт нейкі. Паспрабавалі адразу на трох цялятах. Эфект пайшоў, і мы сталі ўкараняць, усім даваць. Нават не чакала, што будзе такі вынік", - дзеліцца начальнік комплексу.
Сама Алена салодкую газіроўку не п'е, а вось муж, кажа, аматар: "У яго ў трактары яна як ойча наш - кожны дзень…"
Паводле яе слоў, паказчыкі па прыбаўленні ў вазе палепшыліся: калі раней было каля 850-900 грамаў у суткі, то цяпер 900-1010 грамаў.
Цялятніца Алена Шулейкова (афіцыйна яе пасада – аператар па дарошчванні маладняку БРЖ) сочыць за прыбаўленнямі ў вазе і захаванасцю "новага папаўнення" апошнія 9 гадоў. На ферму прыходзіць у шэсць раніцы, сыходзіць у восем вечара. Менавіта яна дае цялятам імёны: Рыжык, Рамонак, Малыш, Борка, 50486-ы...
© Sputnik / Виктор ТолочкоЦялятніца Алена Шулейкова (афіцыйная яе пасада – аператар па дарошчванні маладняку буйной рагатай жывёлы)
Цялятніца Алена Шулейкова (афіцыйная яе пасада – аператар па дарошчванні маладняку буйной рагатай жывёлы)
© Sputnik / Виктор Толочко
"Яны для мяне як дзеці. Раніцай да кожнага трэба зайсці: хтосьці прастыў - трэба паглядзець, камусьці сумна - пагаварыць або песню праспяваць. Без жартаў! У мяне 100-працэнтная захаванасць жывёлы. Калі раптам не дай бог падзёж - аклад вылічваюць у поўным аб'ёме. Так што гэта ў маіх інтарэсах… З ужываннем напою падзёжу не было. Некаторых цялят ад колы не адарваць, могуць разам з бутэлькай з'есці", – смяецца Алена.
Ад уколу лечыць кола. Выключна беларуская!
Паводле слоў дырэктара калгаса, беларуская "Бела-Кола" больш эфектыўная ў лячэнні цялят, чым замежная Coca-Cola. Па складзе і тэхналогіях што адна, што другая плюс-мінус аднолькавыя, адзінае адрозненне - у беларускай коле ёсць кафеін, растлумачылі на прадпрыемстве. Цяляты п'юць і бадзёрэюць.
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа предприятии "Говяды-агро"
© Sputnik / Виктор Толочко
"Ім падабаецца, калі з напою спачатку выходзяць газы, потым яны выпіваюць і доўга-доўга вылізваюць вядро. Пасля гэтага яны добра ядуць камбікорм і п'юць малако. Як вынік - добрыя прыбаўленні ў вазе", - адзначае Віталь Закардонскі.
Немалаважны плюс беларускай колы - яна крыху танней. А калі раптам амерыканскі вытворца забароніць выкарыстоўваць сваю франшызу ў Беларусі - не бяда, падкрэслівае кіраўнік гаспадаркі.
"Калі там з гэтымі санкцыямі закрыецца і гэтак далей, у нас ёсць сваё надзейнае і праверанае прадпрыемства. Завода ў Мінску хопіць на ўсю краіну. Колу бяром у нашай вясковай краме, завозы ідуць рэгулярна. На суткі цялятам трэба 5-6 бутэлек", – прыводзіць лічбы суразмоўца.
І дадае: у раённым камітэце сельскай гаспадаркі і харчавання ўжо ацанілі ўкараненне "кока-кольнай" ідэі ў жывёлагадоўчую галіну. Маўляў, ёсць вынік - працуйце далей.
Дарэчы, за апошнія пару месяцаў дзякуючы газіроўцы ўдалося істотна знізіць колькасць медыкаментаў для жывёлін.
"Даем вітамінныя прэпараты. Пры захворванні медыкаментаў ідзе менш за кошт таго, што цяляты сталі хутчэй аднаўляцца ад кока-колы. Дзіўна, але факт. Менш прэпаратаў - больш эканомія сродкаў", - адзначае ветурач комплексу Таццяна Крэнёва.
Гаспадарка жыве
Са з'яўленнем кока-колы ў гаспадарцы сталі павялічвацца і надоі. З 7500 наяўных у гаспадарцы галоў амаль 3 тысячы - дойны статак. За суткі тут вырабляецца каля 40 тон літраў малака.
© Sputnik / Виктор ТолочкоНа предприятии "Говяды-агро"
© Sputnik / Виктор Толочко
Дойка тры разы на суткі: раніцай, у абед і ўвечары. Малако паступае па малакаправодах у ахаладжальны танкер. Увесь працэс абсалютна стэрыльны: ні паветра, ні рукі даяркі малака не датычацца. Адгэтуль лепшая якасць толькі экстра-класа. За суткі ад кожнай каровы тут атрымліваюць каля 27-28 літраў малака.
Амаль усё атрыманае на фермах малако адпраўляюць на рэалізацыю ў прадстаўніцтва французскай кампаніі Danone, якая базуецца ў Шклове. Гэта асноўны заказчык і перапрацоўшчык. За літр малака гаспадарка атрымлівае 1 рубель, штодзённая выручка - 40 тысяч рублёў, плюс надбаўкі за тлушч і бялок. За месяц гаспадарка зарабляе паўтара мільёна толькі на малацэ. На мясе - яшчэ 150 тысяч.
Іншых напояў для цялят у гаспадарцы пакуль не спрабавалі. Але ўсё наперадзе, упэўнівае дырэктар: у планах паэксперыментаваць з квасам, спрайтам і фантай.
>>> Больш актуальнай інфармацыі – у Telegram-канале Sputnik Беларусь