Хто дорыць шчасце і пяшчоту: вершы пра маці
Рукі маці
Іх цалавала зямля
Сваімі пясчанымі вуснамі
I каласамі;
Неба спякотай, вятрамі, дажджамі
Іх цалавала.
Пража нямала
З іх выпіла ў ночы бяссонныя
Свежасці ранняй.
Колькі яны запалілі світанняў,
Зораў над намі.
Колькі сягоння на іх
Віднеецца чорных, глыбокіх
Шрамоў і маршчынаў,
Гэта сляды, што навекі пакінуў
Шлях наш суровы.
Толькі заўсёды,
Як мы зберымося дамоў
I на стол пакладзе рукі маці,
Быццам ад сонца, ад іх пасвятлее ў хаце
I ў сэрцы.
Моўчкі
Берагамі тугі
Валакуцца вятры талакой,
Цягнуць невад смугі,
I трапечацца ў ім заранка.
На хутар,
Дзе пасвіцца
Знелюдзелы спакой,
Стала моўчкі прасіцца
Душа хутаранка.
Там бакі папралежвалі
Маўчуны валуны.
Без сваяцкай душы
Ім самотна таксама.
Там вартуе дагэтуль
Бясхмарныя сны
I чакае бяссонная зорка –
Мама…
Пачатак
Над намі тостаў не гукалі.
Калі жыццё мы пачалі,
Адны матулі даглядалі
I гэтак шчыра, як маглі.
Не пакідалі нас ніколі,
На працу неслі на руках –
Пад гоман жыта ў жніўным полі
Лажылі спаць у таганах.
А змрок садзіўся вечаровы –
Ім не прыходзіў ціхі час:
У той калысцы у ліповай
Яны ўсю ноч гуталі нас.
Над прыпекам пялёнкі грэлі,
Памыўшы з попелам вадой,
Калі ў маленькіх шыі прэлі,
Дык прысыпалі парахнёй.
Каб маці нашыя ў хаціне
Не зналі ў працы перашкод, –
Нам суслам з хлеба й сахарыны
Надоўга затыкалі рот.
А выпадала – пакідалі, –
Ці мала ў вёсцы розных спраў, –
Нас паясамі спавівалі,
Каб кожны ціхенька ляжаў.
Ды паясы нас не стрымалі,
I нам прыходзіў час устаць –
Мы на іржышчы пачыналі
Нагамі босымі дыбаць.
Мы свет страчалі з хваляваннем,
Усё здзіўляла нас кругом:
I тое першае спатканне
З сабакам, пеўнем і катом,
I чырвань яркая зарніцы,
I чорнай ночы цішыня,
I бору шум, і звон крыніцы,
I першы роскат перуна.
А дні праходзілі за днямі,
Мацней стаялі на нагах –
I мы, памыўшыся дажджамі.
I мы, абцёршыся вятрамі,
Выходзілі ў далёкі шлях.
Маці
Твой твар быў сонцам
Над маёй калыскай,
Якое я кранаў рукою,
Якому прыглядаўся блізка.
Твой твар, як ветразь,
Над маёй калыскай
Вадзіў мяне
У мора казкі,
Вадзіў мяне ў мора ласкі
І зноў вяртаў мяне ў прыстань.
Твой твар
Быў над калыскай небам,
Небам зялёнага прадвесня.
Твой твар быў хлебам
І быў песняй.
Мама
Не, усё-ткі не я: мама мая – паэтэса
Са шчымлівай грудною песняй,
З клопатамі пякучымі
Пра поле, балацявіну;
Пра тое, як спорна вучыцца
У горадзе меншаму сыну;
Пра старое гняздо буслішына,
Што разбурыў вятрыска…
Бачу: паўстала сцішана
Па-над айчынным прысакам
З пяцімесячным на руках
У скаромнай чорнай спадніцы.
Маму палохае страх –
Як жыць адной маладзіцы.
Мільгае за поўнач акно яе –
Удовай не спіцца:
Машынка стукоча. I мама пяе,
Абшывае сваю Велясніцу:
Каму – за пакосы, каму – за каня,
Каму – за шчырае дзякуй.
Сустракае яна прасветленасць дня
Усмешкай – адвыклася плакаць.
Позна класціся. Рана ўставаць.
Рана ўставаць – не бяліцца:
Па-над загонамі шчыраваць,
Па-над калыскай маліцца.
У чарадзе праліўных нядзель –
Не прапусціць грыбочка…
Кароткі, як шчасце, уходжаны дзень,
Яшчэ карацейшая – ночка.
Дыхае вольнымі мама грудзьмі,
Калі вяртаемся з поля.
Ушчувае: "Драціну з дарогі здымі –
Іншаму ног не паколе".
Кажа: "Ападзіны дол замялі.
Выткаўся жнівень раскошны.
Здымі сандалікі, не бойся зямлі,
Не бойся, дзіцятка, пожні…".
Прыеду. Кветка чакання ў акне
Міргае-цвіце ў адзіноце.
А вершы баюся чытаць, каб мяне
На глухой не злавіла ноце
Мама – мая паэтэса.
