Маршрут інтэграцыі: што будуць абмяркоўваць Лукашэнка і Пуцін у Мінску
09:24 19.12.2022 (абноўлена: 09:34 19.12.2022)
© Sputnik / Алексей Никольский
/ Падпісацца
Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін прыбудзе ў Мінск з візітам 19 снежня. Чакаецца раунд перагавораў з беларускім калегам Аляксандрам Лукашэнкам у фармаце "адзін на адзін".
Аб магчымым візіце расійскага прэзідэнта ў Беларусь гаварылі яшчэ восенню мінулага года. І вось, нарэшце, Пуцін прыязджае ў Мінск. Сярод асноўных тэм відавочна будуць цэны на энерганосьбіты, агульная бяспека.
У той жа час лідары не змогуць абысці менш маштабныя пытанні, галоўным чынам эканамічныя. Многія з іх не з’яўляюцца сакрэтам. Тым больш, што частку парадку дня публічна агучыў Лукашэнка.
Бяспека
На ўзроўні сілавых ведамстваў і ваенна-прамысловага блока дзве краіны супрацоўнічаюць даўно і цесна. У цяперашніх умовах – гэта асабліва актуальная тэма.
"…Мы будзем казаць пра ваенна-палітычную сітуацыю вакол нашых дзяржаў. Вядома, мы не сыдзем ад пытання не толькі ВПК, там, дзе вырабляюць узбраенні, боепрыпасы і іншае, але мы будзем казаць і пра абараназдольнасць, бяспеку нашай (Саюзнай - Sputnik) дзяржавы", - сказаў прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 16 снежня на нарадзе па адносінах з Расіяй.
Але гэта, бадай, адзіная саюзная тэма, дэталі якой публічна, як правіла, не агучваюцца. У пачатку снежня міністр абароны Расіі Сяргей Шайгу наведаў Мінск. Разам з беларускім калегам Віктарам Хрэніным яны падпісалі пратакол аб змяненнях у пагадненне аб сумесным забеспячэнні рэгіянальнай бяспекі ў ваеннай сферы.
Пратакол датычыцца дыслакацыі і забеспячэння войск сумеснай групоўкі. Яе якраз нядаўна пачалі разгортваць у Беларусі. Для гэтага з РФ прыбылі каля дзевяці тысяч вайскоўцаў і тэхніка. Расійскія вайскоўцы перыядычна трэніруюцца на беларускіх палігонах. Ідзе баявое зладжванне ваенных дзвюх краін.
Дарэчы, у цяперашніх перагаворах прэзідэнтаў прымуць удзел міністры абароны Хрэнін і Шайгу.
Газ і нафта
Адна з дарожных карт інтэграцыі (саюзных праграм), пакет якіх у анлайн-рэжыме падпісалі Лукашэнка і Пуцін у лістападзе 2021 года, прадугледжвае стварэнне агульнага рынку газу. Да 1 снежня 2023-га, як заяўлялася ў мінулым годзе, павінны падпісаць дапаўненні да газавай саюзнай праграмы. Менавіта яна вызначыць асноўныя прынцыпы такога рынка.
Але прынцыпы функцыянавання і рэгулявання аб’яднанага рынку газу Саюзнай дзяржавы павінны былі распрацаваць да ліпеня 2022 года.
"…Саюзнай праграмай па фарміраванні аб’яднанага рынку газу прадугледжаны канкрэтныя мерапрыемствы і тэрміны, якія, на жаль, па-мойму, не рэалізаваны. Яны проста сарваны. Хто нясе за гэта адказнасць і як будзем выпраўляць сітуацыю?", - заявіў Лукашэнка на нарадзе 16 снежня.
Таксама ён падкрэсліў, што цэны на энерганосьбіты для беларускіх і расійскіх кампаній павінны быць роўныя.
Сярод дарожных карт інтэграцыі ёсць і нафтавая. Яна таксама мяркуе агульны рынак і гарманізацыю беларускага і расійскага заканадаўства ў гэтай сферы. І для Беларусі адна з важных тэм тут – гэта транзіт. Пакуль што невядома, як складзецца сусветная кан’юнктура, у якіх аб’ёмах будзе прапампоўка на Захад і ці будзе яна ўвогуле.
У цэлым прывядзенне нафтавага сегмента да адной роўніцы чакаецца ў 2023 годзе. Пра гэта раней заяўляў пасол Расіі ў Беларусі Барыс Грызлоў.
А ўжо зараз беларускія нафтаперапрацоўшчыкі могуць разлічваць на своеасаблівую кампенсацыю, у тым ліку і ад страты рынку Украіны. Расія вырашыла закупляць у Беларусі да 100 тысяч тон дызпаліва і да 50 тысяч тон бензіну за месяц. Пры закупках прымяняецца спецыяльны дэмпфіруючы каэфіцыент. Гэта часткова кампенсуе страты на еўрапейскім напрамку.
Гандлёвыя бар’еры
Энерганосьбіты для шматлікіх вытворцаў вельмі важны як ключавая частка сабекошту, але прадукт яшчэ трэба прадаць. Таму тэма агульнага рынку як такога, а не толькі нафтагазавага, узнімалася не адзін раз, і не толькі на ўзроўні Саюзнай дзяржавы, але і ЕАЭС.
У дарожных картах гэта таксама прадугледжана і для транспартных паслуг, і па доступе да дзяржзаказу, і па абароне праў спажыўцоў, і па правілах гандлю, і па прынцыпах канкурэнцыі, і па паслугах сувязі, і па многім іншым. Пад адзіны рынак вырашана нават уніфікаваць бухгалтарскі ўлік.
Таксама ідзе працэдура ратыфікацыі дамовы аб падаткаабкладанні. Хутка з’явіцца Наднацыянальны падатковы камітэт. Акрамя іншага, на падставе звароту ўрада адной з краін ён зможа мяняць мінімальны пералік падакцызных тавараў і паслуг. На дадзены момант у спіску цыгарэты, цыгары і іншыя тытунёвыя вырабы, а таксама бензін, дызпаліва, маторныя маслы і вадкасці для вэйпаў. І гэта таксама адзін з элементаў агульнага рынку.
Адрэгулявана яшчэ далёка не ўсё. Лукашэнка днямі падкрэсліў, што расійскія меры супраць санкцый Захаду не павінны перашкаджаць транзіту беларускай прадукцыі ў трэція краіны праз тэрыторыю РФ.
"Таксама не павінна быць ніякіх прэтэнзій пры экспарце на расійскі рынак беларускіх тавараў і паслуг", - адзначыў Лукашэнка.
Паводле яго слоў, у РФ яшчэ засталася забарона на пастаўкі прадукцыі каля 50 беларускіх прадпрыемстваў. У асноўным, гэта датычыцца харчпрама.
"Я вам павінен сказаць, што гэта і нашага ўрада віна. Мы проста лічым: падумаеш, нейкія дробныя прадпрыемствы… А гэтага проста ў прынцыпе быць не павінна. Гэта супярэчыць ідэалогіі нашых адносін", - упэўнены беларускі прэзідэнт.
Грошы
Расія – адзін з асноўных крэдытораў Беларусі. Як правіла, самыя важкія знешнія запазычанні – гэта крэдыты ад расійскага ўрада. Гэтыя рэсурсы апошнім часам ідуць не толькі на чыста ўнутрыбеларускія патрэбы. Мінск і Масква ўзгаднілі фінансаванне 15 імпартазамяшчальных праектаў у машынабудаванні і мікраэлектроніцы.
На пачатак 2022 года знешні дзярждоўг рэспублікі складаў 18,2 мільярда долараў. Раней найбольшая доля доўгу была ў доларах – больш за 70%. Але яна паступова зніжалася: 79,2% у 2020-м і 76,2% у 2021-м. Доля расійскага рубля падрасла з 6,3% у 2020-м да 9,6% у 2021-м.
У апошні час намецілася тэндэнцыя сур’ёзнага росту менавіта рублёвых запазычанняў. Напрыклад, падпісаны дагавор аб крэдыце на 105 мільярдаў расійскіх рублёў (каля 1,7 мільярда долараў).
Запазычанні ў расійскіх рублях ёсць і на ўнутраным рынку. У пачатку снежня Мінфін размясціў на Беларускай валютна-фондавай біржы дзяржаблігацыі на 5 мільярдаў расійскіх рублёў. Хто іх набыў, не ўдакладнялася. Цалкам верагодна, што сярод пакупнікоў былі кампаніі з РФ.
Фінансам прысвечаны некалькі дарожных карт: гарманізацыя грашова-крэдытнай палітыкі, а таксама валютнага рэгулявання, агульныя прынцыпы інфармабяспекі ў фінансавай сферы, адзіныя прынцыпы страхавання ўкладаў, процідзеянне адмыванню грошай, інтэграцыя плацежных сістэм.
Напрыклад, шмат у чым сінхранізаваны банкаўскія карты "Мир" і "БелКарт". Але гэтая праца пакуль не завершана. Зрэшты, казаць аб дэталях спалучэння гэтых двух сістэм прэзідэнты ці наўрад будуць, але даручэнне на гэтую тэму даць могуць.
"…Рэалізавана пад 60% усіх мерапрыемстваў з гэтых праграм (дарожных карт - Sputnik). Гэта нядрэнныя тэмпы. Але, рэалізоўваючы тыя ці іншыя праграмы, нашы ўрады сутыкнуліся з пытаннямі, якія яны вырашыць не могуць", - заявіў Лукашэнка незадоўга да візіту Пуціна.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь
Чытайце таксама:
Кіраўнік МЗС Беларусі сустрэўся з паслом Расіі
Хрэнін і Шайгу прымуць удзел у перагаворах прэзідэнтаў Беларусі і РФ
Саюзныя праграмы не пагражаюць незалежнасці Беларусі – Лукашэнка
Каранкевіч, Крутой і Мілер абмеркавалі супрацоўніцтва ў газавай сферы
Ленвобласть прапанавала Беларусі сумесную вытворчасць дарожнай тэхнікі
