Чадаеў: украінафобія на польскіх выбарах не азначае канец русафобіі
14:50 13.10.2023 (абноўлена: 15:00 13.10.2023)
© Sputnik / Фотохост-агентство РИА Новости
/ Падпісацца
Хутка завершыцца парламенцкая электаральная гонка ў Польшчы. Якія працэсы адбываюцца ў краіне на фоне выбараў, як гэта ўплывае на Беларусь і ці існуе польская пагроза – пра гэта карэспандэнт Sputnik пагаварыў з палітолагам Аляксеем Чадаевым.
Асноўная інтрыга цяперашняга палітычнага сезона ў тым, ці ўтрымаецца партыя "Права і справядлівасць" (ПіС) на лідзіруючай пазіцыі. Нагадаем, што прэзідэнт Анджэй Дуда – выхадзец з гэтай партыі, роўна як прэм’ер Матэуш Маравецкі і маршал сейма Эльжбета Вітэк.
ПіС будуе сваю выяву ў медыйнай прасторы як партыя традыцыйных каштоўнасцей, а "Грамадзянская платформа", якая канкурыруе, жартуе з ліберальнымі настроямі. У лідарах апошняй – Дональд Туск, у якога за плячамі прэм’ерства і праца на пасадзе Еўрапейскага савета. ПіСам кіруе Яраслаў Качынскі, таксама былы прэм’ер і брат-блізнюк польскага прэзідэнта Леха Качынскага, які загінуў у авіякатастрофе ў 2010 годзе.
Украінская карта
Чадаеў звярнуў увагу, што, акрамя традыцыйнага перадвыбарчага канфлікту кансерватараў і лібералаў, дзве асноўныя партыі Польшчы гуляюць з украінскай тэмай.
"З аднаго боку панеўрапейская антырасійская салідарнасць, а з другога боку такая нізавая, чыста польская, бытавая ўкраінафобія. Асабліва яна ўзмацнілася ў сувязі з мігрантамі", - падкрэсліў палітолаг.
Не варта ўслед за канапавымі аналітыкамі тлумачыць антыўкраінскія выпады польскіх палітыкаў як нейкае "прасвятленне". На самай справе, як лічыць Чадаеў, палітыкі ў Польшчы з абодвух бакоў проста агучваюць тое, што прынясе ім галасы. Па гэтай прычыне яны і дазваляюць сабе ўкраінафобію, а асабліва бандэрафобію.
Па-першае, гэта робіцца ў тых межах, якія не супярэчаць еўраатлантычнай салідарнасці. Па-другое, рыторыка не ідзе і супраць, як выказаўся эксперт, "стаўбавой чыгуннай польскай русафобіі".
З ЕС ці без
Палітолаг нагадаў, што адрозненне ПіС ад "Грамадзянскай платформы" не толькі ў традыцыйнасці/лібералізме, але і ў еўраскептыцызме і еўрааптымізме. Сапраўды, гэта добра бачна, калі вывучыць біяграфіі лідараў.
Напрыклад, Туск не толькі быў кіраўніком Еўрапейскага савета, але і старшынёй Еўрапейскай народнай партыі – міжнароднай палітычнай арганізацыі, якая аб’ядноўвае даволі разнамасныя партыі краін Еўрасаюза. Дарэчы, у якасці членаў-назіральнікаў туды некалькі гадоў таму праціснуліся беларускія апазіцыйныя супольнасці. Па сутнасці галоўная ідэя арганізацыі – пашырэнне ЕС і больш цесная інтэграцыя ў яго рамках.
Яраслаў Качынскі, наадварот, цураецца такіх кампаній і часта гуляе на "антыбрусельскай" тэме. Туск гэтым карыстаецца і падлівае масла ў агонь.
"...У мяне ўсё больш падстаў не меркаваць, а сцвярджаць, што адзін з палітычных планаў, які ўжо добра падрыхтаваны, Качынскага і кіруючай партыі – вывесці Польшчу з Еўрапейскага саюза", - заявіў нядаўна кіраўнік "Грамадзянскай платформы".
Менавіта таму вынікі выбараў стануць не толькі ўнутрыпольскім індыкатарам, але і агульнаеўрапейскім. Ваганні палітычнага маятніка ад еўрааптымізму да еўраскептыцызму, нагадаў Чадаеў, характэрны для ўсёй Еўропы. Brexit, мабыць, гэта самае прыкметнае. На яго думку, канкрэтна ў Польшчы абедзве крайнія пазіцыі афарбаваны прагматычна.
"Ці ўдасца нешта атрымаць у выглядзе субсідый, прэферэнцый, у выглядзе нават рэпарацый ад Германіі, яшчэ нешта", - растлумачыў Чадаеў.
Калі нешта атрымаць удалося, бярэ верх еўрааптымізм.
Жыццё пасля НАТА
Адна з характэрных рыс кіруючай партыі ў Польшчы – гэта мілітарызацыя краіны, лічыць Чадаеў.
"Армія ўжо цяпер становіцца бачнай і адчувальнай мацнейшай за германскую", - звярнуў увагу палітолаг.
Пакуль што гэта падаецца няважным, бо абедзве краіны ў НАТА. І ўсё ж Германія не можа не ўлічваць, што побач узбройваецца сусед. Больш за тое, палітыкі Польшчы пачынаюць рабіць заявы аб рэпарацыях за Другую сусветную вайну.
Больш за тое, Чадаеў прапанаваў задумацца, над тым, ці захаваецца НАТА праз 10-15 гадоў. Можа быць такі сцэнарый, калі ў ЗША рэзка абвастрыліся ўнутраныя супярэчнасці з-за выбараў, аж да грамадзянскай вайны. На гэтым фоне мігранты з Мексікі масава прарываюцца праз недабудаваную сцяну. У гэта ўмешваюцца баевікі мексіканскіх наркакартэляў…
У такой сітуацыі ЗША на нейкі час будуць агорнуты ва ўласныя праблемы і не будуць займацца НАТА, дзе таксама нямала ўнутраных супярэчнасцей (напрыклад Турцыя – Грэцыя). Без Вашынгтона блок разваліцца.
Тым больш, як лічыць эксперт, асноўная мэта НАТА – гэта "абарона ад рускай пагрозы".
"Ні для чаго іншага гэты блок наогул не падыходзіць як структура, як арганізацыя", – упэўнен Чадаеў.
Хоць ён згодзен з тым, што ў сучасных умовах НАТА – гэта яшчэ і гандлёвы альянс для прасоўвання прадукцыі пэўных ваенна-прамысловых кампаній.
Ці выратуе ТЯЗ
Беларусь не ў НАТА, і зараз у краіны нашмат больш падставаў турбавацца, чым у Германіі. Тым больш, што польскі рэваншызм – гэта не толькі прэтэнзіі да немцаў, але і мара аб "крэсах", гэта значыць Заходняй Беларусі.
"У Беларусі ёсць усе падставы разглядаць Польшчу як ці не самы галоўны фактар нестабільнасці ў рэгіёне", - падкрэсліў Чадаеў.
У Польшчы ёсць людзі, якія пазіцыянуюць сябе як апазіцыйных беларускіх баевікоў. Наколькі рэальная гэтая сіла, ведаюць спецслужбы, але Чадаеў згодзен з тым, што пад брэндам такіх груповак у Беларусь тэарэтычна могуць засылаць дыверсійныя групы.
Яркі прыклад – украінскае нападзенне ў Белгарадскай вобласці пад сцягам "Русского добровольческого корпуса". Інфарэсурсы гэтай арганізацыі прызнаны ў Беларусі экстрэмісцкімі, а сам "корпус" у РФ афіцыйна лічыцца тэрарыстычным фарміраваннем.
Нягледзячы на відавочнасць таго, што Кіеў стаіць за спіной гэтай групоўкі, выкарыстоўвае яе сімволіку, у заходніх СМІ спрабавалі прадставіць тэрарыстычнае нападзенне ў Белгарадскай вобласці як унутрырасійскія разборкі. Ніхто не перашкаджае Польшчы зрабіць тое самае.
Чадаеў адказаў таксама адказаў на пытанне, наколькі абараняе Беларусь ад уварванняў наяўнасць расійскай тактычнай ядзернай зброі (ТЯЗ).
"Ад груповак пад такімі сцягамі яно дакладна не абараняе. Яно з’яўляецца стрымальным фактарам і ратуе ад такіх рэчаў як абвяшчэнне вайны, нападзенне рэгулярнай арміі, акупацыя пад якой бы там ні было падставай", - упэўнен эксперт.
На яго думку, ад проксі-падраздзяленняў краіну абароняць проксі-падраздзяленні або ПВК.
Вайна беспілотнікаў
Чадаеў апошнім часам актыўна займаецца праектам "Дронница". Дапамагае развіваць супольнасць аператараў баявых дронаў і ў цэлым гэтую індустрыю. Не без яго ўдзелу ў дадзеную сферу прыцягваюцца айцішнікі, інжынеры і іншыя спецыялісты.
Нагадаем, што ў жніўні Мінабароны Беларусі паведамляла пра інцыдэнты з беспілотнікамі. Напрыклад, быў затрыманы аператар дрона, які спрабаваў запусціць лятальны апарат над вайсковай часткай. Яшчэ раней быў інцыдэнт у Мачулішчах. Ці можна ад такога застрахавацца ў далейшым?
Па словах Чадаева, тэхналогіі беспілотнікаў хутка развіваюцца, як і сродкі процідзеяння. Ідзе класічнае спаборніцтва "брані і снарада".
"Антыдронка – гэта дынамічны працэс. Не трэба думаць, што ты адзін раз выбудаваў абарону, змог вынайсці ўніверсальнае рашэнне і ўсё. Супраць нейкіх відавочных пагроз гэта працуе, потым з’яўляецца новая, і трэба мадэрнізаваць абарону", - растлумачыў палітолаг.
Прычым тэндэнцыі ў "беспілоцці" такія, што вялікую самастойнасць у кіраванні дронамі дадуць штучнаму інтэлекту.
Гэта смяротна небяспечна для ўсіх бакоў, але гэта – адзіны спосаб абароны ад цяперашніх антыдронных тэхналогій. Іх аснова ў тым, каб перарэзаць канал сувязі паміж аператарам і машынай. У беспілотніка са штучным інтэлектам такой уразлівасці няма, таму тэхналогіі будуць ісці ў гэты бок.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
Таксама на Sputnik:
Равенка: вучэнні Dragon-2024 у Польшчы гавораць аб яе выбары на карысць эскалацыі
МУС Польшчы: затрыманы дзесяткі падазроных у шпіянажы беларусаў і расіян
Міністр абароны растлумачыў, навошта Беларусі патрэбны ўмацаваныя раёны
