https://bel.sputnik.by/20231016/pasol-rana-ab-stuatsy-na-blzkm-uskhodze--adnosnakh-z-belarussyu-1080312565.html

Пасол Ірана аб сітуацыі на Блізкім Усходзе і адносінах з Беларуссю

Пасол Ірана аб сітуацыі на Блізкім Усходзе і адносінах з Беларуссю

Sputnik Беларусь

Аб сітуацыі на Блізкім Усходзе, пазіцыі Тэгерана па палесціна-ізраільскім канфлікце, візіце першага віцэ-прэзідэнта Ірана ў Беларусь, які рыхтуецца, і планах... 16.10.2023, Sputnik Беларусь

2023-10-16T11:59+0300

2023-10-16T11:59+0300

2023-10-16T12:08+0300

іран

інтэрв'ю

у беларусі

беларусь

пасол

sputnik беларусь

палітыка

эканоміка

грамадства

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e7/0a/0e/1080278645_0:326:2727:1860_1920x0_80_0_0_ed5d53efb6efbcded8a8888d17edadec.jpg

Вясной гэтага года ў Беларусь быў прызначаны новы Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Іран Алірэза Санеі. Ён упэўнен ў тым, што Беларусь і Іран адкрыюць новыя магчымасці і напрамкі ў супрацоўніцтве, а ўзаемны тавараабарот $1 млрд – рэальна дасягальная мэта.У інтэрв’ю Sputnik дыпламат расказаў аб прыярытэтах сваёй місіі ў рэспубліцы, аб сваім бачанні перспектыў беларуска-іранскіх адносін, ролі Ірана і Беларусі на міжнароднай арэне і аб тым, як Іран бачыць вырашэнне палесціна-ізраільскага канфлікту.– Паважаны спадар пасол! Ваша прызначэнне прыпала на пачатак новага этапа ў развіцці беларуска-іранскіх адносін, звязанага з візітам прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі ў Іран, дасягненнем новых дамоўленасцей аб супрацоўніцтве ў розных сферах. Ці можна вылучыць самыя прыярытэтныя з іх, якія могуць быць рэалізаваны ў перыяд вашай дыпламатычнай місіі?– Несумненна, візіт спадара Лукашэнкі ў Іран стаў важным пераломным момантам у адносінах паміж дзвюма краінамі. Павелічэнне аб’ёму тавараабароту паміж дзвюма краінамі знаходзіцца ў прыярытэце для нас. Пашырэнне і ўмацаванне супрацоўніцтва і ўзаемадзеяння паміж арганізацыямі і эканамічнымі структурамі Ірана і Беларусі, асабліва з прыватным сектарам, мае важнае значэнне.Прадстаўленне эканамічных і інавацыйных магчымасцей і патэнцыялу Ісламскай Рэспублікі Іран народу і дзелавым колам Беларусі, а таксама азнаямленне з магчымасцямі і патэнцыялам беларускага боку знаходзіцца на парадку дня. Плануецца візіт высокапастаўленых асоб дзвюх краін, у тым ліку візіт паважанага прэзідэнта Ірана ў Беларусь у адказ на візіт спадара Лукашэнкі ў Тэгеран. Мы павінны знайсці нявыкарыстаныя магчымасці і новыя напрамкі ў ірана-беларускіх адносінах і актывізаваць іх – напрыклад, у інфармацыйнай сферы, СМІ, у турызме.Прыярытэтным таксама з’яўляецца супрацоўніцтва з адпаведнымі органамі і ўстановамі Беларусі па стварэнні і ўмацаванні інфраструктуры ў транспартнай, банкаўскай і мытнай сферах з мэтай развіцця эканамічных і гандлёвых адносін. У сувязі з гэтым хачу нагадаць аб наладжванні прамога авіярэйса паміж Мінскам і Тэгеранам.– У бліжэйшы час чакаецца візіт першага віцэ-прэзідэнта Ірана. Якая яго праграма візіту, што ён плануе наведаць? Мабыць, гэта першы візіт такога ўзроўню ў Беларусь. Ці паслужыць гэты візіт у далейшым пашырэнні кантактаў на вышэйшым узроўні?– Падчас свайго візіту ў Іран у сакавіку бягучага года прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка сустрэўся з першым віцэ-прэзідэнтам спадаром Махамадам Махберам.У ходзе сустрэчы была дасягнута дамоўленасць, што першы віцэ-прэзідэнт Ірана наведае Беларусь, каб прааналізаваць ход выканання дамоўленасцей паміж нашымі краінамі ў сферы эканомікі.У лістападзе мінулага года Іран наведваў прэм’ер-міністр Беларусі Раман Галоўчанка, і першы візіт Махамада Махбера ў Беларусь будзе ў адказ.Першага віцэ-прэзідэнта падчас візіту будуць суправаджаць міністры, кіраўнікі дзяржаўных органаў і кіроўных прадпрыемстваў краіны. Запланавана рабочая сустрэча з Раманам Галоўчанкам, каб вызначыць на якім этапе рэалізацыі дамоўленасцей мы знаходзімся, што трэба зрабіць і ці ёсць нейкія бар’еры.У нас вельмі добрыя адносіны з Беларуссю па самых розных кірунках. Мы актыўна супрацоўнічаем у нафтавай галіне, сельскай гаспадарцы, фармацэўтыцы. Таксама мы добра ўзаемадзейнічаем у пастаўках калійных удабрэнняў. Ёсць дамоўленасці па пастаўках кар’ерных самазвалаў у Іран.Спадзяемся, што будучы візіт першага віцэ-прэзідэнта станоўча адаб’ецца на росце тавараабароту паміж нашымі краінамі. Таксама гэта падрыхтоўка да візіту ў Беларусь прэзідэнта Эбрахіма Раісі, які запланаваны на 2024 год.– У эканамічнай сферы Беларусь і Іран ставяць перад сабой задачу дасягнуць гандлёвага абароту ў 1 млрд долараў у эквіваленце. Наколькі гэта рэалістычная задача ў агляднай перспектыве? Што перашкаджае і што будзе садзейнічаць яе рашэнню?– Улічваючы ўзаемадапаўняльную эканоміку, наяўнасць вялізнага патэнцыялу ў розных галінах у абедзвюх краінах, магчымасць забеспячэння патрэб адзін аднаго, падпісанне Іранам пагаднення аб свабодным гандлі з Еўразійскім эканамічным саюзам і членства Беларусі ў гэтым саюзе, вопыт Ірана ў супрацьстаянні санкцыям, а таксама цвёрдую волю лідараў двух краін для развіцця эканамічных і гандлёвых адносін, можна сказаць, што дасягненне такога аб’ёму тавараабароту не надта далёка ад чаканняў.Вядома, былі перашкоды – такія, як лагістычныя і транспартныя праблемы, цяжкасці з банкаўскімі пераводамі, адсутнасць дастатковых ведаў у прадстаўнікоў Ірана і Беларусі аб эканамічных магчымасцях у абедзвюх краінах. Цяпер на парадку дня двухбаковых адносін стаяць розныя праграмы па ліквідацыі гэтых перашкод, і ў гэтым ключы можна ацаніць будучы візіт першага віцэ-прэзідэнта Ірана спадара Махбера ў Беларусь – ён адбудзецца ў хуткім часе.– У гэтым годзе Іран стаў паўнапраўным членам ШАС, Беларусь таксама выказала сваё імкненне далучыцца да гэтай арганізацыі. Ці азначае гэта, што разам з іншымі краінамі, якія ўваходзяць туды, мы пачынаем будаваць нейкі новы свет? Калі так, то як прынцыпова ён будзе адрознівацца ад англасаксонскай сістэмы ўзаемаадносін паміж дзяржавамі, якая стала дамінаваць на міжнароднай арэне пасля распаду СССР і блока сацкраін?– Свет знаходзіцца на этапе пераходу ад аднапалярнай сістэмы да шматпалярнай і ад аднабаковасці да шматбаковасці. Мы з’яўляемся сведкамі працэсу пераходу ўплыву ў рэгіёнах і свеце да новых дзяржаў, узмацнення ролі такіх структур, як ШАС і БРІКС. Вядома, умацаванне гэтых структур будзе вельмі ўплываць на фарміраванне новага міжнароднага парадку, а прысутнасць у іх незалежных краін, такіх як Іран і Беларусь, паскорыць гэты працэс.– Як бы вы ацанілі сітуацыю на Блізкім Усходзе цяпер на фоне абвастрэння адносін паміж Ізраілем і Палесцінай. Як Іран ацэньвае тое, што адбываецца ў гэтым рэгіёне? І з вашага пункту гледжання, якое аптымальнае вырашэнне гэтага канфлікту?– Пазіцыя Ісламскай Рэспублікі Іран па пытанні Палесціны цалкам зразумелая. Лёс Палесціны павінен быць вызначаны з дапамогай рэферэндуму.Волевыяўленне павінна прайсці з удзелам усяго палесцінскага народа, уключаючы мусульман, яўрэяў, хрысціян, жыхароў акупіраваных тэрыторый, а таксама мігрантаў і бежанцаў.Ісламская Рэспубліка выступае супраць акупацыі палесцінскай зямлі, і мы прытрымліваемся думкі, што на Блізкім Усходзе і ў рэгіёне не будзе міру і спакою да таго часу, пакуль не будзе вырашана гэтае пытанне.Нядаўнія падзеі на акупіраваных тэрыторыях таксама з’яўляюцца вынікам шматгадовага прыгнёту і агрэсіі супраць праў палесцінскага народа. Гэта натуральная рэакцыя палесцінцаў на жорсткія дзеянні акупацыйнага рэжыму.На невялікай тэрыторыі сектара Газа пражывае два мільёны чалавек, над якімі акупацыйны ізраільскі рэжым увесь час здзекуецца і пад рознымі падставамі блакіруе пастаўкі ежы і лекаў. Людзі ўвесь час знаходзяцца ў напружанні.Гэта не кажа пра сілу ізраільскага рэжыму, наадварот, гэта кажа пра тое, што яны слабыя – толькі і могуць, што здзекавацца з двухмільённага насельніцтва сектара Газа.– Сёння свет замёр у чаканні таго, што можа пачацца наземная аперацыя Ізраіля ў Палесціне. І, адпаведна, ужо прэзыдэнт Расіі Уладзімір Пуцін зрабіў заяву і перасцярог Ізраіль ад такіх крокаў. Як ацэньвае Іран магчымую наземную аперацыю Ізраіля? Досыць сур’ёзная гуманітарная сітуацыя ў Палесціне. Ці будзе аказана нейкая гуманітарная дапамога бежанцам, можа быць ваенная дапамога?– Мы прытрымліваемся той жа пазіцыі, што мноства краін ва ўсім свеце. Ізраільскі рэжым павінен устрымацца ад падобных дзеянняў, бо гэта будзе мець жахлівыя наступствы.Палесцінцы доўгія гады падвяргаюцца жорсткасці і несправядлівасці. Яшчэ большая колькасць смярцей проста расплюшчыць вочы ўсім мусульманам ва ўсім ісламскім свеце.У выпадку, калі пачнецца наземная аперацыя, сітуацыя можа выйсці з-пад кантролю. Гэта пацягне супраціўленне і прывядзе да дзеянняў у адказ з боку іншых рухаў, якія ёсць у рэгіёне.У навінах паказваюць, што ў Еўропе і нават ЗША людзі выйшлі на вуліцу, каб падтрымаць палесцінскі народ і выступіць супраць несправядлівасці і жорсткасці, якім ён падвяргаецца.Мы падтрымліваем палесцінскі народ заўсёды і ўсюды. Ва ўсе гады – гэта была духоўная падтрымка. Наш духоўны лідар устанавіў дзень Аль-Кудс (назва Іерусаліма ў арабскім свеце - Sputnik). Мы адзначаем яго кожны год і заўсёды гаворым аб жорсткасці ў адносінах да палесцінскага народа. Рашэнне лёсу Палесціны з’яўляецца прыярытэтным пытаннем у ісламскім свеце.Ёсць адзін вельмі вядомы выраз, які гучыць так: вы можаце пачаць вайну, але не зможаце яе скончыць, бо гэта ўжо не ў вашай уладзе.– Мы з задавальненнем заўважаем усё больш іранскіх тавараў на паліцах беларускіх крам. У хуткім часе чакаюцца пастаўкі легкавых аўтамабіляў з Ірана на беларускі рынак. А як вырашаюцца праблемы лагістыкі пры пастаўцы тавараў і грузаў у Беларусь з Ірана і ў Іран з Беларусі? Наколькі эфектыўным будзе выкарыстанне транспартнага калідора "Поўнач-Поўдзень" з транскаспійскім маршрутам?– Адпаведныя структуры Ірана і Беларусі вядуць перагаворы ў рамках сумесных працоўных груп па аблягчэнні пытанняў, звязаных з лагістыкай і мытняй. Паступова кола праблем будзе скарачацца. Канчатковае падпісанне пагаднення аб свабодным гандлі паміж Іранам і Еўразійскім эканамічным саюзам можа істотна дапамагчы вырашыць гандлёвыя і мытна-тарыфныя праблемы паміж дзвюма краінамі і аблегчыць гандаль. Улічваючы, што Беларусь не мае выхаду да мора, умацаванне калідора "Поўнач-Поўдзень" з транскаспійскім маршрутам вызначана будзе садзейнічаць развіццю гандлю паміж дзвюма краінамі.– На якім этапе знаходзяцца праекты па беларуска-іранскім супрацоўніцтве ў галіне сумеснай вытворчасці кар’ернай тэхнікі на базе завода "БелАЗ"?– З "БелАЗам" дасягнуты дамоўленасці на пастаўку 500 самазвалаў, якія пасля канчатковых перагавораў павінны стаць кантрактам. На палях 16-га пасяджэння Сумеснай эканамічнай камісіі Беларусі і Ірана на мінулым тыдні ў Тэгеране таксама прысутнічала дэлегацыя завода "БелАЗ", праведзены дэталёвыя перагаворы з іранскім бокам, і мы спадзяемся, што ў бліжэйшы час гэта прывядзе да станоўчага выніку. Неўзабаве дэлегацыя Ірана адправіцца ў Беларусь для прадаўжэння перагавораў.– Ці ёсць шансы перазапусціць супрацоўніцтва паміж Іранам і Беларуссю па здабычы нафты на іранскіх радовішчах? Што для гэтага неабходна?– Лідары дзвюх краін поўныя рашучасці, што ірана-беларускія адносіны павінны расці і развівацца ва ўсіх сферах, і, безумоўна, з гэтага пункту гледжання супрацоўніцтва ў галіне нафты і нафтахіміі таксама знаходзіцца на парадку дня абодвух бакоў. У гэтай галіне паміж дзвюма краінамі створаны сумесныя працоўныя групы, а нядаўна на палях 16-га пасяджэння Сумеснай эканамічнай камісіі ў Тэгеране адбылося пасяджэнне гэтай працоўнай групы.– Іранскія кампаніі за апошнія гады спрабавалі рэалізаваць некалькі інвестыцыйных праектаў у сферы нерухомасці ў Беларусі, але не ўсе з іх аказаліся ўдалымі і даведзены да завяршальнай стадыі. Ці была ў Вас магчымасць прааналізаваць, чаму так склалася, і што трэба змяніць у падыходах?– Так, на жаль, у нас няма добрага вопыту супрацоўніцтва ў гэтай сферы. Канешне, у Ірана былі і паспяховыя інвестыцыйныя праекты ў Беларусі, але ў цэлым мы не да канца задаволены вынікамі. Мы разглядаем і аналізуем прычыны. Маё асабістае меркаванне такое, што ў будучыні нам трэба быць больш асцярожнымі ў гэтай сферы, гэта значыць інвеставаць у будаўніцтва і рэалізаваць праекты, звязаныя з аказаннем тэхнічных і інжынерных паслуг, каб не паўтараць мінулы няўдалы вопыт.– Беларусы ведаюць пра Іран у асноўным з літаратуры, хаця многія, хацелі б дакрануцца да багатай іранскай культуры асабіста і наведаць Вашу краіну. Ці ёсць у Вас ідэі, як можна стварыць стабільныя турыстычныя патокі з Беларусі ў Іран?– З пачатку сваёй місіі я ўвесь час сачу за пытаннем устанаўлення прамога авіярэйса паміж Тэгеранам і Мінскам, паколькі лічу, што наладжванне гэтага авіярэйса прывядзе да фарміравання ўзаемадзеяння паміж народамі і можа паўплываць на гандлёва-эканамічную сітуацыю і тавараабарот дзвюх краін. Іран – вялізная краіна з багатай і вялікай гісторыяй і цывілізацыяй, якая мае мноства турыстычных славутасцей, якія будуць цікавыя беларускім турыстам. З іншага боку, Беларусь таксама вельмі прыгожая краіна і безумоўна валодае турыстычнай прывабнасцю, і можа штогод прывабліваць частку іранскіх турыстаў.Мы вядзем перагаворы з адпаведнымі органамі і структурамі Беларусі па аблягчэнні выдачы віз турыстам дзвюх краін. Адным з прапанаваных Іранам Беларусі з’яўляецца механізм, які мы нядаўна ўзгаднілі з Расіяй і рэалізавалі ў гэтым месяцы, а менавіта механізм выдачы віз групавым турыстам. Паміж уладамі дзвюх краін заключана дамоўленасць аб устанаўленні прамога рэйса паміж Тэгеранам і Мінскам іранскай авіякампаніяй "Махан", а ў красавіку нават быў ажыццёўлены тэставы рэйс "Махана" ў Мінск. Спадзяемся, што са спрашчэннем выдачы турыстычных віз гэты рэйс стане даступным і мы ўбачым павелічэнне патоку турыстаў і пасажыраў паміж Іранам і Беларуссю.>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"

іран

беларусь

2023

Навіны

ru_BY

іран, інтэрв'ю, у беларусі, беларусь, пасол, sputnik беларусь, палітыка, эканоміка, грамадства