Шлях Мезіна: паступіў у чэлябінскі палітэх, а стаў беларускай "Скалой"

© Photo : ХК "Динамо-Минск"Трэнер мінскага хакейнага клуба "Дынама" Андрэй Мезін
Трэнер мінскага хакейнага клуба Дынама Андрэй Мезін - Sputnik Беларусь, 1920, 21.12.2023
Падпісацца
Эксклюзіў
Легенда беларускага хакея і трэнер мінскага хакейнага клуба "Дынама" Андрэй Мезін рэдка размаўляе з прэсай, але ён пагадзіўся даць Sputnik вялікае інтэрв’ю.
Легендарны варатар Андрэй Мезін нарадзіўся ў Чэлябінску, але воляю лёсу апынуўся ў Беларусі. На рахунку гэтага гульца тры Алімпіяды, 15 чэмпіянатаў свету ў складзе нацыянальнай зборнай нашай краіны і мянушка "Скала", якую ён атрымаў ад балельшчыкаў дзякуючы сваёй надзейнай гульні.
Завяршыўшы восем гадоў таму кар’еру прафесійнага гульца, Мезін пачаў трэнерскую працу. Пяць сезонаў ён правёў у трэнерскім штабе мінскага "Дынама", працаваў са зборнай Беларусі, чэлябінскім "Трактором" і хакейным клубам "Автомобилист" з Екацярынбурга, а ў ліпені гэтага года зноў вярнуўся ў "Дынама".
Нягледзячы на ​​статус легенды беларускага хакея, Андрэй Мезін дастаткова сціплы чалавек і зусім не медыйная персона, але ён пагадзіўся паразмаўляць з карэспандэнтам Sputnik і расказаць, чаму стаў варатаром, у чым сакрэт яго поспеху і пра які матч ён аддае перавагу не ўзгадваць.

Сын як бацька

– Андрэй, стаць на вароты – гэта было ваша жаданне або трэнерскае рашэнне?
– У дзяцінстве мы заўсёды бавілі час на вуліцы і гулялі ў розныя гульні, у тым ліку і ў футбол. Паколькі мой тата быў футбольным варатаром, я таксама заўсёды станавіўся на вароты, тым больш у мяне добра атрымлівалася, і многія гэта адзначалі. Таму, калі пачаў займацца хакеем, я дакладна ведаў, на якой пазіцыі я хачу гуляць – толькі на варотах.
Дарэчы, і ў футболе, і ў хакеі з мяне мог атрымаецца добры палявы гулец, але я выбраў быць варатаром. Памятаю, як мне ўпершыню выдалі форму варатара, я быў на сёмым небе ад шчасця, так мне гэтага хацелася.
Але ў хакеі я аказаўся выпадкова. Раней зімой на стадыёнах заўжды залівалі лёд, і мы з бацькамі прыходзілі туды. Але аднойчы на ​​каток са сваім бацькам прыйшоў хлопец нашага ўзросту, які ўжо займаўся хакеем. Я, як звычайна, абараняў вароты і згуляў гэтую гульню вельмі ўдала. Пасля да маіх бацькоў падышоў бацька гэтага хлопчыка і параіў мяне таксама запісаць на хакей у каманду "Металлург-Челябинск" мясцовага металургічнага камбіната. Мне тады было шэсць гадоў, і, як аказалася, рабят такога ўзросту туды яшчэ не набіралі, але мама дамовілася з трэнерам і мяне ўзялі.
Шасцігодак у камандзе было толькі двое: я – варатар, і яшчэ адзін хлопчык – нападаючы. Мы трэніраваліся з гульцамі на два-тры гады старэйшымі за нас.
© Photo : ХК "Динамо-Минск"Трэнер мінскага хакейнага клуба "Дынама" Андрэй Мезін
Тренер минского хоккейного клуба Динамо Андрей Мезин - Sputnik Беларусь, 1920, 21.12.2023
У гэтым ёсць як плюсы, так і мінусы. Так, я навучыўся добра катацца, але, калі набралі рабят майго ўзросту і пачаліся з імі першыя гульні, мне было сумна, таму што ў плане майстэрства я быў на галаву вышэйшы за іх.
Яны ледзь каталіся, а я на фоне іх выглядаў сапраўдным прафесіяналам. Тут важна не страціць цікавасць ці не злавіць "зорную хваробу".
Гэта, дарэчы, згуляла і са мной злы жарт. Мяне забралі гуляць у каманду Трактор", дзе я таксама катаўся значна лепш за іншых варатароў, таму ў нейкі момант я дазволіў сабе расслабіцца: не выкладваўся па поўнай на трэніроўках, мог нават прапусціць занятак. І аднойчы я зразумеў, што ўжо не першы, а трэці варатар. У выніку мне зноў прыйшлося даказваць, што я заслугоўваю лідарскую пазіцыю. Добра, што я своечасова гэта зразумеў, некаторыя так заканчваюць з хакеем.
– Варатар гуляе ў камандзе вельмі вялікую ролю, але пры гэтым на яго ўскладзена і вялікая адказнасць. Як гэта гуляць пад такім націскам?
– Так, гэта вельмі вялікая адказнасць, але самыя складаныя задачы ставіў перад сабой я сам. Для мяне было важна не падвесці партнёраў па камандзе, выйграваць у кожным матчы і быць лепш за варатара сапернікаў.
Затое, калі ў цябе ўсё атрымліваецца, ты зарабляеш не толькі падзяку партнёраў за перамогі, але і іх давер, падтрымку. Але гэта трэба заслужыць.
Напрыклад, калі я толькі пачынаў прафесійна гуляць у Наваполацку, было складана, рабяты старэйшыя крытыкавалі мяне. Тут галоўнае – не спалохацца і не зламацца.
У выніку я прыйшоў да высновы: варатар павінен цалкам выкладвацца на трэніроўках, больш гуляць і менш думаць пра крытыку і націск, тады ў прынцыпе і ўпэўненасці будзе больш.
– Наколькі мне вядома, у вас была спецыяльная падрыхтоўка да гульні, напрыклад, вы цэлы дзень маглі ні з кім не размаўляць, гэта праўда?
– Гэта на самай справе так. Калі мне было 22-23 гады, мы паехалі са зборнай на спаборніцтвы ў Аўстрыю, адзін са спонсараў каманды параіў мне ў дзень матча не глядзець нікому ў вочы, каб не сурочылі. Спачатку я не ўспрыняў гэта сур’ёзна, але ён пераканаў мяне, што ў гэтым ёсць сэнс.
Я пачаў разважаць, што ў вочы я гляджу, калі з кім-небудзь размаўляю, значыць, мне проста трэба ні з кім ні мець зносіны ў дзень гульні. Вядома, калі ў мяне пыталіся нешта важнае, я адказваў, але вельмі коратка – так ці не. Потым я злавіў сябе на думцы, што мне гэта нават дапамагае лепш сфакусіравацца і настроіцца на гульню.
А яшчэ я ніколі падчас гульні не слухаў, што крычаць з трыбун, каб не адцягваць увагу і не губляць канцэнтрацыю.
Іншых асаблівых рытуалаў у мяне не было, хаця не, клюшку перад гульнёй я заўсёды ставіў у вызначанае месца. (Усміхаецца)
– А як вы расслабляліся пасля гульняў?
– Пасля гульні часцей за ўсё адпраўляўся дадому адпачываць, праўда заснуць не заўсёды ўдавалася. Арганізм доўга адыходзіў ад хвалявання і адрэналіну, а ў галаве я пракручваў матч, які прайшоў, асабліва пасля паражэння.

Сакрэт поспеху

– У Беларусі вы адзін з самых тытулаваных варатароў зборнай каманды – рэкардсмен па колькасці праведзеных матчаў, адзіны варатар, які зарабіў бамбардзірскія балы, а яшчэ самы ўзроставы варатар, які калі-небудзь выходзіў на лёд за зборную Беларусі (39 гадоў). Што для вас значыць быць уладальнікам усіх гэтых статутаў ці вы на іх не зважаеце?
– Я ў курсе гэтых тытулаў, але сам асабіста статыстыку не вяду.
Памятаю, у 2014 годзе Джэф Плат (беларускі і канадскі хакеіст - Sputnik) распавёў мне, што я ўваходжу ў тройку лідараў варатароў нацыянальных зборных па колькасці часу, праведзеным на лёдзе на Чэмпіянатах свету. Першае месца па гэтым паказчыку займае легендарны Уладзіслаў Траццяк. Дарэчы, гэты паказчык значна лепшы, чым колькасць праведзеных матчаў.
© Photo : ХК "Динамо-Минск"Трэнер мінскага хакейнага клуба "Дынама" Андрэй Мезін
Тренер минского хоккейного клуба Динамо Андрей Мезин - Sputnik Беларусь, 1920, 21.12.2023
Зразумелая справа, мне прыемна быць уладальнікам усіх гэтых тытулаў, кожнаму жадаецца пакінуць свой след. Але ў нас камандная гульня, таму без маіх партнёраў па камандзе ў мяне нічога не атрымалася б.
Ведаеце, у 2009 годзе на Чэмпіянаце свету мяне прызналі лепшым варатаром турніру па абедзвюх версіях (дырэктарата і журналістаў). Але ў чвэрцьфінале мы крыўдна прайгралі камандзе Расіі, хаця ў нас быў вельмі добры шанс на перамогу. Я вельмі знерваваўся, хоць і быў прызнаны лепшым. Не разважаючы, аддаў бы ўсе гэтыя тытулы, толькі каб мы ўзялі тады медаль.
– Многія лічаць, што для варатара важныя габарыты, вас нават пры росце ў 181 сантыметр габарытным назваць складана. Але гэта абсалютна не перашкодзіла вам пабудаваць паспяховую кар’еру і зарабіць сярод балельшчыкаў мянушку "Скала". У чым сакрэт вашага поспеху?
– У наш час асабліва не было трэнераў варатароў, таму я проста глядзеў, што робяць іншыя, і аналізаваў, што з гэтага я магу выкарыстаць для сябе. Тады я прыйшоў да высновы: калі мне не хапае габарытаў, то я павінен катацца лепш за астатніх, быць хутчэй.
Да таго ж, я заўсёды адрозніваўся добрай рэакцыяй, інтуіцыяй і чытаннем гульні. Вялікую ролю гуляе і добрая фізічная форма.
Што да габарытаў варатароў, то я не сказаў бы, што вялікім галкіперам значна лягчэй. У некаторых момантах ім нават больш складана, таму што яны прыкладаюць больш намаганняў, каб перамяшчацца. Рэакцыя ў іх таксама можа быць не такая хуткая.
Варатар у першую чаргу павінен ведаць свае моцныя бакі, каб пісьменна нівеліраваць слабыя.

Замест татуіровак

– Звярнула ўвагу, што ў вас заўсёды быў распісаны шлем і для кожнай каманды наносілася свая асаблівая выява, што для вас гэта значыла?
– Мне заўсёды падабалася хакейная форма варатара, пэўна, яшчэ і таму я захацеў стаць варатаром. Раней у нас не было вялікіх магчымасцей, што выдалі ў камандзе, у тым і гулялі, а калі я патрапіў у Штаты, у мяне разбегліся вочы. Я нават узяў сабе з экіпіроўкі не тое, у чым мне было б зручна гуляць, а самае прыгожае. (Смяецца)
Там жа мне падарылі ўжо распісаны шлем. Гэта было вельмі прыгожа. Калі вярнуўся ў Беларусь, я папрасіў размаляваць мне шлем, але ў нас гэтым ніхто не займаўся, таму даводзілася адпраўляць шлем на распісванне ў Еўропу. Імкнуўся рабіць так, каб шлем падыходзіў пад лагатып і колеры клуба, але ў мяне былі і нейтральныя шлемы.
Некаторыя татуіроўкі наносяць на цела, а я наносіў малюнкі на шлем.

З гульца ў трэнеры

– Завяршыўшы кар’еру прафесійнага гульца вы занялі месца на трэнерскім мосціку, гэта значыць па сутнасці засталіся не проста ў спорце, а ў хакеі. Ці не было ў вас думак знайсці сябе ў іншай сферы, абсалютна не звязанай са спортам?
– Калі сапраўды, нават думак такіх не было, я ўсё жыццё прысвяціў хакею.
А куды я яшчэ мог пайсці? Добра, дапусцім, у бізнес. Там такія ваўкі працуюць, што мне адназначна ў бізнесе не месца. Ды і хочацца не проста зарабляць грошы, а атрымліваць задавальненне ад працы, быць карысным для іншых. Таму я шчыра ўдзячны, што мне далі магчымасць праявіць сябе ў ролі трэнера.
Калі пачаць усё спачатку, то я, напэўна, мог займацца футболам. У творчасці я наўрад ці знайшоў бы сябе: я не мастак, не спявак, мне ўвогуле мядзведзь на вуха ў дзяцінстве наступіў. (Усміхаецца)
Калі я скончыў школу, перада мной паўстаў выбар: працягваць гуляць далей у хакей ці паступіць у інстытут. Тады я прыслухаўся да парады маці і паступіў у Чэлябінскі політэхнічны інстытут.
Там я працягваў гуляць за каманду інстытута, мы нават сталі чэмпіёнамі вобласці. Але потым паступіла прапанова з Наваполацка ад трэнера Перагудава Юрыя Міхайлавіча прыехаць на перадсезонныя зборы, пасля заканчэння якіх я прайшоў у склад. Але я вярнуўся ў Чэлябінск і вырашыў працягнуць вучобу. Праз месяц пасля гэтага ён сам прыляцеў у Чэлябінск і ўгаварыў маю маму, каб я пачаў прафесійную кар’еру.
Інстытут прыйшлося кінуць пасля першага курса. Праўда, мне прапаноўвалі перавесціся ў політэхнічны ўніверсітэт у Наваполацку, але я адмовіўся. У выніку я служыў у арміі і гуляў у хакей. Пазней я атрымаў вышэйшую адукацыю.
– А што складаней: самому гуляць за каманду або сачыць за гульнёй у якасці трэнера?
– Як па мне, складаней быць трэнерам. Калі гуляе каманда, перажываеш значна больш, чым калі гуляеш сам.
– Хацелася б яшчэ выйсці на лёд як гулец?
– Мяне не раз запрашалі ў аматарскія каманды, але я ўжо нагуляўся. Больш за тое, траўмы напамінаюць аб сабе.
Хутчэй на гэта паўплывала адно маё няправільнае рашэнне, якое забіла ўва мне жаданне выходзіць на лёд. Гэта было ў 2014 годзе, калі ў Мінску праходзіў Чэмпіянат свету па хакеі. Я не планаваў у ім удзельнічаць, таму што ў нас нарадзіўся сын з паталогіяй і яму патрабавалася сур’ёзная аперацыя, тэрміны яе правядзення якраз выпадалі на пачатак чэмпіянату.
© Photo : ХК "Динамо-Минск"Трэнер мінскага хакейнага клуба "Дынама" Андрэй Мезін
Тренер минского хоккейного клуба Динамо Андрей Мезин - Sputnik Беларусь, 1920, 21.12.2023
Але да нас дадому прыехаў галоўны трэнер нацыянальнай зборнай і пераканаў маю жонку ў тым, што гэта дамашні чэмпіянат свету і на мяне разлічваюць. У выніку ім удалося мяне ўгаварыць.
Першая гульня ў нас была 9 мая супраць амерыканцаў, а гэта адзіная каманда, у якой я ніколі не выйграваў. У той момант я думаў, што ў мяне хопіць сілы з усім справіцца. Але аперацыю сына перанеслі якраз на гэты дзень.
Увесь матч я чакаў ад жонкі навін аб сыне, хоць стараўся цалкам пагрузіцца ў гульню, але нешта было не так. У выніку мы прайгралі 1:6. Пасля матчу жонка патэлефанавала ўся ў слязах, расказала, як сына забіралі на аперацыю і як ён ад яе адыходзіў, у той момант я зразумеў, што я павінен быў быць з ім побач. Гэта была мая апошняя гульня.

Выгадаваць варатара

– Вы працуеце з прафесійнымі камандамі і ўжо са сфарміраванымі гульцамі, ці не было думкі і жадання дзяліцца сваім вопытам з юнымі варатарамі?
– Гэта зусім розная спецыфіка працы. Адна справа даваць тэхнічную базу з нуля і зусім іншая – выводзіць варатара на новы, больш высокі ўзровень. Таму больш да спадобы працаваць з гульцамі, якія ўжо адбыліся.
Хаця я разумею, што юным варатарам хацелася б са мною папрацаваць. Я і сам калісьці захапляўся Уладзіславам Траццяком, для мяне было важна проста ўбачыць яго, а калі б ён выйшаў да нас на лёд, я, напэўна, звар’яцеў бы ад радасці. (Усміхаецца)
– Многія бацькі (і гэта тычыцца не толькі спорту) супраць таго, каб іх дзеці ішлі па бацькоўскіх слядах. Калі б ваш сын вырашыў стаць хакейным варатаром, вы б яго падтрымалі?
– Цяпер ён займаецца футболам. Але калі б ён сказаў, што марыць стаць хакейным варатаром, я б яго, вядома ж, падтрымаў. Але, на жаль, ён мне так не казаў. А прымушаць я яго сапраўды не буду, дзіця павінна выбіраць тое, што яму падабаецца.

Аб памятным і не вельмі

– Які ў вас самы памятны за кар’еру матч, а пра які палічылі б за лепшае забыцца?
– Добрых матчаў было шмат, гэтак жа, як і няўдалых.
Мусіць, самая памятная гульня здарылася на Алімпіядзе, калі мы абгулялі шведаў. Пасля я даведаўся, што палова краіны не спала, глядзела гэтую гульню, а потым людзі выйшлі на вуліцу. Дзеля такіх момантаў і трэба жыць.
Адным з самых крыўдных лічу матч супраць Расіі ў чвэрцьфінале Чэмпіянату свету ў 2009 годзе, калі мы прайгралі, а шансы на перамогу ў нас былі нядрэнныя.
© Photo : ХК "Динамо-Минск"Трэнер мінскага хакейнага клуба "Дынама" Андрэй Мезін
Тренер минского хоккейного клуба Динамо Андрей Мезин - Sputnik Беларусь, 1920, 21.12.2023
– Як лічыце, за прафесійную кар’еру вам удалося цалкам раскрыцца ці нешта засталося з недасягнутага, але вельмі жаданага? І якія мэты вы ставіце перад сабой зараз?
– Калі адкруціць час назад, я пагадзіўся б паехаць гуляць у НХЛ, калі мяне запрашалі. Два гады запар мяне туды запрашаў Глен Хэнлан (былы канадскі хакеіст, экс-галоўны трэнер ХК "Дынама-Мінск" і зборнай Беларусі па хакеі - Sputnik), але я па розных прычынах адмаўляўся.
А яшчэ я не дазваляў бы сабе ленавацца ў трэніровачным плане, цяпер я б крыху інакш выбудаваў працу і памяняў некаторыя моманты ў працэсе сваёй падрыхтоўкі.
Што да планаў на будучыню. Калі я толькі пачынаў трэнерскую кар’еру, я марыў стаць галоўным трэнерам. Цяпер я пра гэта не думаю, хаця не выключаю, што вярнуся да гэтай тэмы ў будучыні. Пакуль жа для мяне важна прыносіць як можна больш карысці нашым варатарам і камандзе "Дынама", з якой я працую.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
Стужка навiн
0