Праздничный салют в Москве в честь Дня Победы - Sputnik Беларусь, 1920
Дзень Перамогі
У 2024 годзе спаўняецца 79 гадоў Вялікай Перамозе. Як адзначаць 9 Мая сёлета? Што ўзгадваюць ветэраны і сведкі Вялікай Айчыннай вайны? Больш падрабязна чытайце ў матэрыялах Sputnik.

"Аўчаркі загрызлі цётку зажыва": гісторыі партрэтаў "Бессмяротнага палка"

© Sputnik / Инна ГришукАкцыя "Бессмяротны полк" у Гродне
Акцыя Бессмяротны полк у Гродне - Sputnik Беларусь, 1920, 09.05.2024
Падпісацца
Удзельнікі "Бессмяротнага палка" Гродна прайшліся ў складзе калоны акцыі "Беларусь памятае" ад плошчы Савецкай да плошчы Леніна.
ГРОДНА, 9 мая – Sputnik, Іна Грышук. Каля дзвюх тысяч чалавек прайшліся вялікім шэсцем па цэнтральных вуліцах Гродна з партрэтамі ветэранаў, удзельнікаў вайны, дзядоў і прадзедаў, якія заспелі гады нямецкай акупацыі. Акцыі "Беларусь памятае" і "Бессмяротнага палка" адкрылі святкаванне Дня Перамогі ў абласным цэнтры.
Шэсце пачалося на плошчы Савецкай у 10 раніцы. Тут сабраліся работнікі розных арганізацый і прадпрыемстваў горада, а таксама сотні гараджан, якія жадаюць далучыцца да шэсця. Наперадзе калоны неслі вялікую расцяжку з надпісам "Беларусь памятае", прыкладна ў сярэдзіне – расцяжку "Бессмяротны полк" і Сцяг Перамогі. На працягу ўсяго маршруту "Бессмяротнага палка" ўздоўж тратуараў стаялі школьнікі з кветкамі, сцяжкамі і шарыкамі, якія віталі ўдзельнікаў акцыі і віншавалі са святам.
Многія прыходзілі сем’ямі, хтосьці спецыяльна да свята апрануў форму ваенных гадоў, на лацканы пінжакоў прышпільвалі значкі з яблыневым колерам або георгіеўскія стужачкі.
© Sputnik / Инна ГришукАкцыі "Беларусь памятае" і "Бессмяротны полк" у Гродне
Акции Беларусь помнит и Бессмертный полк в Гродно - Sputnik Беларусь, 1920, 09.05.2024
Акцыі "Беларусь памятае" і "Бессмяротны полк" у Гродне
Паводле інфармацыі арганізатараў, усяго сумеснае шэсце аб’яднала каля дзвюх тысяч удзельнікаў.

У кожнага партрэта – свая гісторыя

Удзельнікі шэсця расказалі пра подзвігі сваіх сваякоў падчас вайны.
"На партрэце – наша бабуля – Піліповіч Любоў Кірылаўна, якая ў гады вайны была ў партызанах. На яе вачах забілі яе маці, расстралялі. Ёй даводзілася самой хавацца, немцы таксама яе шукалі, стралялі, яна хавалася ў кустах, недзе ў бочцы, у балоце. Выжыла цудам. Яна пражыла доўгае і вельмі насычанае жыццё. У яе тры дачкі і вельмі шмат унукаў. І мы прыйшлі ўшанаваць яе памяць, каб наша краіна памятала і героя пазнала ў твар", - падзялілася ўдзельніца сумеснага шэсця "Беларусь памятае" і "Бессмяротны полк" Юлія Карпала, якая прыйшла на акцыю з калегамі з дзіцячага сада №72.
© Sputnik / Инна ГришукЮлія Карпала з дачкой і калегамі з дзіцячага сада
Юлия Карпала с дочкой и коллегами из детского сада - Sputnik Беларусь, 1920, 09.05.2024
Юлія Карпала з дачкой і калегамі з дзіцячага сада
Юлія ўзгадвае, што для іх сям’і Дзень Перамогі – заўсёды быў святам, бабуля, якая не дажыла да сённяшніх дзён, заўсёды ўдзельнічала ў парадах на 9 Мая, яе запрашалі на розныя мерапрыемствы. Сям’я працягвае гэтую добрую традыцыю.

Немцы ўчынілі паказальную кару

Удзельніца "Бессмяротнага палка" Таццяна Хут прыйшла на шэсце з партрэтам старэйшай сястры свайго бацькі – Клаўдзіяй Маханько, якая загінула ў 1943 годзе на вачах свайго шасцігадовага брата. Побач партрэт яе мужа Пятра Маханько, які загінуў двума днямі раней.
"Гэта было паказальнае пакаранне. 18 ліпеня 1943 года фашысты сабралі ўсю вёску, каб пакараць смерцю на вачах жыхароў маю цётку, таму што яе муж Пётр Маханько быў у дэсантным атрадзе, пасланым з Масквы на тэрыторыю Ваўкавыскага раёна Гродзенскай вобласці. Немцы патрабавалі расказаць, дзе знаходзіцца атрад, яна нікога не выдала. Яны яе паранілі ў плячо і шыю, а потым спусцілі на яе аўчарак. Гэты момант бачыў мой тата, які хаваўся за домам. Сабакі рвалі яе цела, загрызлі жыўцом, паўмёртвую яе застрэлілі", - падзялілася Таццяна.
Гэтую гісторыю бацька нашай субяседніцы расказаў, калі яна была ўжо школьніцай, вучылася ў чацвёртым класе і пісала сачыненне аб падзеях Вялікай Айчыннай вайны. Атрымаўся аповед у аповядзе.
© Sputnik / Инна ГришукДвое сваякоў Таццяны Хут загінулі з розніцай у два дні
Двое родственников Татьяны Хут погибли с разницей в два дня - Sputnik Беларусь, 1920, 09.05.2024
Двое сваякоў Таццяны Хут загінулі з розніцай у два дні
Таццяна таксама ведае, пры якіх абставінах загінуў муж яе цёткі. Ён выратаваў жыццё камандзіра атрада.
"Выносіў на сваіх плячах параненага камандзіра атрада Груздзева. Яго падхапілі іншыя салдаты, а Пётр застаўся і прыстрэліў сябе, калі немцы падышлі. Гэта было ў Поразава. Пётр Маханько пахаваны ў Поразава ў брацкай магіле. А яго жонка ў вёсцы Рось. Камандзір Груздзеў потым некалькі кніг напісаў, прыязджаў у нашу сям’ю – да бабулі і дзядулі", - дадала Таццяна.

Уцяклі з нямецкага лагера

Канстанцін Міхайлавіч Жыткевіч прыйшоў на шэсце "Бессмяротнага палка" з жонкай, сынам і ўнукам. Гісторыю свайго бацькі расказваў са слязамі на вачах. Жыткевіча Міхаіла Канстанцінавіча ў самым пачатку вайны фашысты вывезлі ў Эстонію, ён трапіў у працоўны лагер. Калі да гэтай тэрыторыі наблізіўся фронт, ён з іншым хлопцам з роднай вёскі Оркавічы Навагрудскага раёна ўцёк.
"Яны прайшлі пешшу амаль тысячу кіламетраў. Каля Ліды яны сустрэлі нашу Чырвоную Армію і ўступілі ў яе рады. Пазней бацька вызваляў Літву і Кёнігсберг, сённяшні Калінінград. Пад Калінінградам быў цяжка паранены. Куля прайшла навылёт вышэй за сэрца. Пасля гэтага ён лячыўся ў шпіталі пад Ленінградам. У астатні час працаваў у родным калгасе. Быў брыгадзірам, потым сталяром. Мірнай працай займаўся. Ніколі не любіў расказваць нам пра вайну. Казаў, няхай яна застанецца ў мінулым, а ў нас толькі будзе свет. Вельмі і вельмі ён любіў нашу зямлю", - распавёў Канстанцін Міхайлавіч.
Мужчына дадаў, што яго роднага дзядулю, які быў ва ўзросце і непрыдатны да службы, немцы забілі проста ў вёсцы. Бацька, калі вярнуўся дадому, ужо не застаў яго жывым. У лагеры і калі ішлі з Эстоніі ў Беларусь, бацька нашага субяседніка вельмі галадаў. І ўжо ў мірны час ён ніколі не пакідаў нават кавалачка хлеба на стале.
© Инна ГришукКанстанцін і Валянціна Жыткевічы з унукам Кірылам
Константин и Валентина Житкевичи с внуком Кириллом - Sputnik Беларусь, 1920, 09.05.2024
Канстанцін і Валянціна Жыткевічы з унукам Кірылам
"Мы заўсёды гэта бачылі. Нават самыя маленькія крошкі збярэ ў руку са стала і з’есць", - дадае субяседнік.
Валянціна Пятроўна Жыткевіч прыйшла на шэсце таксама з сямейнай гісторыяй, але без партрэта. Яна расказала, якой запомнілася вайна яе бацьку.
"Гэта дзіцячыя ўспаміны. Калі пачалася вайна, бацьку было 7 ці 8 гадоў, жыў у Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Ён расказваў, як маці зашывала яму ў вопратку запіскі. Ён адносіў іх партызанам", - падзялілася жанчына.
Усе гэтыя гісторыі перадаюцца ўжо ўнукам, каб маладое пакаленне таксама ведала і памятала аб подзвігу простых салдат, мірных жыхароў і нават дзяцей.
Шэсце "Бессмяротны полк" у Гродне прайшло з афіцыйнага дазволу гарадской адміністрацыі. Яно стала часткай вялікага гарадскога шэсця ўсебеларускай акцыі "Беларусь памятае".
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін - Sputnik Беларусь, 1920, 09.05.2024
Дзень Перамогі
Пуцін: праўда пра Другую сусветную перашкаджае палітыцы Захаду
Стужка навiн
0