Драўляны коўш узросту піраміды Хеопса знайшлі на поўначы Беларусі
© Максим ЧерняховскийЧлены экспедыцыі на Крывінскі тарфянік
© Максим Черняховский
Падпісацца
Эксклюзіў
Старажытныя людзі на еўрапейскім кантыненце выкарыстоўвалі звыклыя нам у побыце рэчы, але ў сілу часу рэдкія з іх дайшлі да нашых дзён. Як беларускім археолагам удалося знайсці ўнікальны артэфакт, даведаўся карэспандэнт Sputnik.
Вырабы з дрэва, скуры ці косткі з’яўляюцца жаданымі знаходкамі для ўсіх археолагаў, таму што праліваюць святло на паўсядзённае жыццё старажытных людзей. На жаль, такія прадметы дрэнна захоўваюцца ў зямлі. Таму даследаванні тарфянікаў з’яўляюцца ў дадзеным выпадку выратаваннем для навукоўцаў. Справа ў тым, што торф – ідэальны кансервант, які не прапускае паветра, без якога немагчымы працэс гніення арганікі.
Экспедыцыі на Крывінскі тарфянік на самай поўначы Беларусі – на мяжы Бешанковіцкага і Сенненскага раёнаў – праходзяць ужо шмат гадоў. Кожны раз навукоўцам удаецца знайсці новыя артэфакты, звязаныя з жыццём старажытных людзей.
© Максим ЧерняховскийПадвеска з бурштыну
Падвеска з бурштыну
© Максим Черняховский
Ідэальны кансервант
У гэтым годзе даследаванні былі падзелены на дзве часткі: падводную і наземную. Пад вадой працавала спецыяльная навукова-даследчая група з Інстытута гісторыі НАН.
Па словах загадчыка аддзела археалогіі першабытнага таварыства Максіма Чарняўскага, раскопкі пад вадой трэба было весці, таму што помнік археалогіі Крывіна-3 сфарміраваўся ў эпоху кліматычна максімальна нізкага ўзроўню вады, а гэта другая палова трэцяга тысячагоддзя да нашай эры.
"На гэтым помніку ідэальная захаванасць арганікі. Культурны пласт заўсёды знаходзіцца ў вадзе, а над ім яшчэ 1,5 метра торфу", - растлумачыў спецыяліст.
Пры гэтым ён удакладніў, што ў такіх умовах выдатна захоўваюцца не толькі косткі ці бурштын, але і дрэва, кара і нават лубяныя вяроўкі і ніткі. Гэта робіць дадзены помнік унікальным, і паблізу падобных яму па ўмовах проста няма.
Коўш з качкай
"Мы мала ведаем пра асноўны матэрыял, з якога рабілі большасць рэчаў у каменным веку – пра дрэва. Сёлета нам трапілася шыкоўная драўляная страла разам з тупым наканечнікам. Такія былі патрэбны, каб збіваць дробных пушных звяроў з дрэва і не псаваць ім мех", - сказаў археолаг.
© Максим ЧерняховскийЗнойдзены драўляны коўш
Знойдзены драўляны коўш
© Максим Черняховский
Чарняўскі звярнуў асаблівую ўвагу, што галоўнай знаходкай стаў драўляны коўш з ручкай, памерам прыблізна з далонь дарослага чалавека.
"Мы дапускаем, што на ручцы ў яго стылізаваная галава качкі, такую выснову робім па аналогіі з іншымі знаходкамі. Гэта ўсё матэрыялы паўночнабеларускай культуры, другая палова трэцяга тысячагоддзя да нашай эры – пачатак другога тысячагоддзя", - дадаў ён.
Пры гэтым Чарняўскі акцэнтаваў увагу, што ўзровень апрацоўкі драўлянага каўша вельмі высокі, таму што ў яго тонкія сценкі і глыбокая чаша, і будзь ён новым – нічым бы не адрозніваўся ад працы сучасных майстроў.
"Гэта ўсё зроблена пры дапамозе крэменю, таму што тады не было металічных інструментаў. На ім амаль не відаць слядоў апрацоўкі", - канстатаваў археолаг.
Цікава, што дадзены коўш можна адрэстаўраваць, нягледзячы на тое, што ён падзяліўся на некалькі частак пасля вымання з вады, але толькі пасля кансервацыі. Тут беларускім вучоным дапамагаюць калегі з Эрмітажа. Увесь працэс з захаваннем тэхналогіі можа расцягнуцца на тры гады.
© Максим ЧерняховскийКрэмніевы наканечнік стралы
Крэмніевы наканечнік стралы
© Максим Черняховский
Гліняная сякера
Раскопкі пад вадой патрабуюць спецыяльнай падрыхтоўкі. Неабходную вучобу прайшоў навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі першабытнага таварыства Сяргей Ліневіч. Менавіта яму пашчасціла сёлета выняць драўляны коўш з-пад вады падчас даследаванняў, а таксама ўнікальную гліняную сякерку.
© Максим ЧерняховскийГліняная сякерка
Гліняная сякерка
© Максим Черняховский
"Цікава, што ў адтуліне ў сякерцы захаваліся фрагменты дрэва. Хутчэй за ўсё, нам удасца выявіць, якое менавіта выкарыстоўвалася для стварэння ручкі", - выказаў меркаванне археолаг.
Паводле яго слоў, такія знаходкі ўжо сустракаліся на тэрыторыі Еўропы – падобны быў знойдзены і ў Беларусі на тэрыторыі Падняпроўя.
Ліневіч расказаў, што навукоўцы лічаць такія сякеркі або дзіцячымі цацкамі, або рытуальнай зброяй. Паводле яго слоў, зараз у археолагаў ёсць першая ідэальна і цалкам захаваная сякерка з фрагментам дзяржальна.
Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"