Афіцыйнай датай нараджэння горада Байканур і аднайменнага палігона лічыцца 2 чэрвеня 1955 года, калі Генштаб Мінабароны СССР сваёй дырэктывай зацвердзіў арганізацыйна-штатную структуру 5-га Навукова-даследчага выпрабавальнага палігона (НДВП).Гэтай дырэктыве папярэднічала стварэнне камісіі па выбары месца будаўніцтва касмадрома, якая, правёўшы рэкагнасцыроўку некалькіх раёнаў, спынілася на пляцоўцы ў пустынным раёне Казахстана на ўсход ад Аральскага мора. У гэтага месца было шмат бясспрэчных пераваг: у гэтай раўніннай паўпустыннай мясцовасці жыло мала людзей, пры гэтым побач працякае найбуйнейшая рака Сярэдняй Азіі Сыр-Дар’я, недалёка пракладзены чыгуначная магістраль і аўтатраса, больш за 300 сонечных дзён у годзе. І нарэшце, блізкасць да экватара давала магчымасць выкарыстоўваць для запускаў дадатковую хуткасць вярчэння Зямлі.Палігон будавалі ў строгай сакрэтнасці і ў найцяжкіх умовах: суровыя кліматычныя ўмовы, неўладкаванасць побыту, вельмі сціснутыя тэрміны будаўніцтва і поўная адсутнасць вопыту стварэння падобных аб’ектаў. Работы вяліся кругласутачна.5 мая 1957 года спецыяльная камісія прыняла першы стартавы комплекс палігона, і ўжо 15 мая быў зроблены першы пуск міжкантынентальнай балістычнай ракеты Р-7, распрацаванай у канструктарскім бюро Сяргея Каралёва.Сёння Байканур – адзін з вядучых касмадромаў свету, забяспечвае падрыхтоўку і запуск касмічных караблёў, арбітальных станцый і аўтаматычных міжпланетных станцый.Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
фота, байканур (касмадром), космас, даследаванне космаса, юбілей, ссср, расія, у свеце, грамадства, навука, навука і тэхналогіі, фото, фотастужка, фотаздымкі
фота, байканур (касмадром), космас, даследаванне космаса, юбілей, ссср, расія, у свеце, грамадства, навука, навука і тэхналогіі, фото, фотастужка, фотаздымкі
Калыска сусветнай касманаўтыкі: Байканур адзначае 70-годдзе
Семдзесят гадоў таму быў заснаваны касмадром Байканур.
Афіцыйнай датай нараджэння горада Байканур і аднайменнага палігона лічыцца 2 чэрвеня 1955 года, калі Генштаб Мінабароны СССР сваёй дырэктывай зацвердзіў арганізацыйна-штатную структуру 5-га Навукова-даследчага выпрабавальнага палігона (НДВП).
Гэтай дырэктыве папярэднічала стварэнне камісіі па выбары месца будаўніцтва касмадрома, якая, правёўшы рэкагнасцыроўку некалькіх раёнаў, спынілася на пляцоўцы ў пустынным раёне Казахстана на ўсход ад Аральскага мора. У гэтага месца было шмат бясспрэчных пераваг: у гэтай раўніннай паўпустыннай мясцовасці жыло мала людзей, пры гэтым побач працякае найбуйнейшая рака Сярэдняй Азіі Сыр-Дар’я, недалёка пракладзены чыгуначная магістраль і аўтатраса, больш за 300 сонечных дзён у годзе. І нарэшце, блізкасць да экватара давала магчымасць выкарыстоўваць для запускаў дадатковую хуткасць вярчэння Зямлі.
Палігон будавалі ў строгай сакрэтнасці і ў найцяжкіх умовах: суровыя кліматычныя ўмовы, неўладкаванасць побыту, вельмі сціснутыя тэрміны будаўніцтва і поўная адсутнасць вопыту стварэння падобных аб’ектаў. Работы вяліся кругласутачна.
5 мая 1957 года спецыяльная камісія прыняла першы стартавы комплекс палігона, і ўжо 15 мая быў зроблены першы пуск міжкантынентальнай балістычнай ракеты Р-7, распрацаванай у канструктарскім бюро Сяргея Каралёва.
Сёння Байканур – адзін з вядучых касмадромаў свету, забяспечвае падрыхтоўку і запуск касмічных караблёў, арбітальных станцый і аўтаматычных міжпланетных станцый.
Старт касмічнага карабля "Восток-1", які пілатаваўся першым касманаўтам Зямлі Юрыем Аляксеевічам Гагарыным, праведзены ў 9 гадзін 7 хвілін 12 красавіка 1961 года па маскоўскім часе з касмадрома Байканур. Кадр з дакументальнага фільма "Первый рейс к звездам", які расказвае аб падрыхтоўцы да палёту і палёце першага касманаўта Зямлі Юрыя Гагарына. Цэнтральная студыя дакументальных фільмаў, 1961 год. Рэжысёры Дзмітрый Багалепаў, Ілья Каплан.
Дом, у якім Галоўны канструктар, акадэмік Сяргей Паўлавіч Каралёў правёў ноч перад першым стартам чалавека ў космас – палётам Юрыя Аляксеевіча Гагарына (11-12 красавіка 1961 года). Касмадром Байканур. Мемарыяльны Дом-музей С.П. Каралева. Здымак зроблены ў ліпені 1971 года.
Экіпаж карабля "Восход-1" Канстанцін Феактыстаў, Барыс Ягораў, Уладзімір Камароў (злева направа) саджаюць дрэвы ў парку Дружбы напярэдадні палёту ў космас. Касмадром Байканур. Казахская ССР. Красавік 1964 года.
Арбітальны карабель "Буран", выканаўшы двухвітковы палёт па арбіце вакол Зямлі, прызямліўся на пасадачную паласу касмадрома Байканур 15 лістапада 1988 года ў 9 гадзін 25 хвілін па маскоўскім часе.
Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з касмічным караблём "Союз ТМА-11М" для ўстаноўкі на "Гагаринский старт" касмадрома "Байканур". Лістапад 2013 года.
Людзі назіраюць за запускам ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз ТМА-13М" і экіпажам 40/41 экспедыцый на МКС з касмадрома "Байканур". Май 2014 года.
Удзельніца касмічнага палёту з Беларусі Марына Васілеўская перад выездам на падрыхтоўку да запуску ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 21 сакавіка 2024 года.
Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-27" з касмадрома Байканур. Пуск прысвечаны 80-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. "Союз-2.1а" атрымаў назву "Ракета Победы", яго ўпрыгожылі святочнай сімволікай. Красавік 2025 года.
![Апошнія хвіліны перад стартам карабля "Восток-1". Касмадром Байканур, 12 красавіка 1961 года. Рэпрадукцыя. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096807617_0:0:2560:2048_600x0_80_0_1_b69811c4a8e30b394bec9caf85bb3b4e.jpg "Апошнія хвіліны перад стартам карабля "Восток-1". Касмадром Байканур, 12 красавіка 1961 года. Рэпрадукцыя.")
![Старт касмічнага карабля "Восток-1", які пілатаваўся першым касманаўтам Зямлі Юрыем Аляксеевічам Гагарыным, праведзены ў 9 гадзін 7 хвілін 12 красавіка 1961 года па маскоўскім часе з касмадрома Байканур. Кадр з дакументальнага фільма "Первый рейс к звездам", які расказвае аб падрыхтоўцы да палёту і палёце першага касманаўта Зямлі Юрыя Гагарына. Цэнтральная студыя дакументальных фільмаў, 1961 год. Рэжысёры Дзмітрый Багалепаў, Ілья Каплан. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096808577_0:0:2048:2815_600x0_80_0_1_30590f8277cb31e025f315e10372e6d6.jpg "Старт касмічнага карабля "Восток-1", які пілатаваўся першым касманаўтам Зямлі Юрыем Аляксеевічам Гагарыным, праведзены ў 9 гадзін 7 хвілін 12 красавіка 1961 года па маскоўскім часе з касмадрома Байканур. Кадр з дакументальнага фільма "Первый рейс к звездам", які расказвае аб падрыхтоўцы да палёту і палёце першага касманаўта Зямлі Юрыя Гагарына. Цэнтральная студыя дакументальных фільмаў, 1961 год. Рэжысёры Дзмітрый Багалепаў, Ілья Каплан.")
![Экіпаж карабля "Восход-1" Канстанцін Феактыстаў, Барыс Ягораў, Уладзімір Камароў (злева направа) саджаюць дрэвы ў парку Дружбы напярэдадні палёту ў космас. Касмадром Байканур. Казахская ССР. Красавік 1964 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096808167_0:0:2807:2048_600x0_80_0_1_055f982e86dd1aed95578da2b09339b6.jpg "Экіпаж карабля "Восход-1" Канстанцін Феактыстаў, Барыс Ягораў, Уладзімір Камароў (злева направа) саджаюць дрэвы ў парку Дружбы напярэдадні палёту ў космас. Касмадром Байканур. Казахская ССР. Красавік 1964 года.")
![Савецкі касмічны карабель "Союз" перад стартам. Сакавік 1970 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096807264_0:0:2048:2048_600x0_80_0_1_761d465a6eccd1ff44eb88a0c6c0f106.jpg "Савецкі касмічны карабель "Союз" перад стартам. Сакавік 1970 года.")
![Устаноўка касмічнага карабля "Союз-10" на стартавую пляцоўку касмадрома Байканур Казахскай ССР. Красавік 1971 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096810050_0:0:3637:2048_600x0_80_0_1_0bdbcdc6cd9db6ae116d04d3b3e5d0c9.jpg "Устаноўка касмічнага карабля "Союз-10" на стартавую пляцоўку касмадрома Байканур Казахскай ССР. Красавік 1971 года.")
![Арбітальны карабель "Буран", выканаўшы двухвітковы палёт па арбіце вакол Зямлі, прызямліўся на пасадачную паласу касмадрома Байканур 15 лістапада 1988 года ў 9 гадзін 25 хвілін па маскоўскім часе. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096807451_0:0:3099:2048_600x0_80_0_1_19ad76dd77fb3ad37cc8f3795c9adaae.jpg "Арбітальны карабель "Буран", выканаўшы двухвітковы палёт па арбіце вакол Зямлі, прызямліўся на пасадачную паласу касмадрома Байканур 15 лістапада 1988 года ў 9 гадзін 25 хвілін па маскоўскім часе.")
![Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з касмічным караблём "Союз ТМА-11М" для ўстаноўкі на "Гагаринский старт" касмадрома "Байканур". Лістапад 2013 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096808779_0:0:3073:2048_600x0_80_0_1_9cb70ffc8c7bfc86c4d4d0d763d59875.jpg "Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з касмічным караблём "Союз ТМА-11М" для ўстаноўкі на "Гагаринский старт" касмадрома "Байканур". Лістапад 2013 года.")
![Людзі назіраюць за запускам ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз ТМА-13М" і экіпажам 40/41 экспедыцый на МКС з касмадрома "Байканур". Май 2014 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096808739_0:0:2129:1345_600x0_80_0_1_a38c4d8f66cfee0856d182965df5d039.jpg "Людзі назіраюць за запускам ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз ТМА-13М" і экіпажам 40/41 экспедыцый на МКС з касмадрома "Байканур". Май 2014 года.")
![Манумент "Ракета-носитель "Союз" у горадзе Байканур. Лістапад 2016 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096811170_0:0:3009:2048_600x0_80_0_1_4adf5a02290cb40b07dc90f8c9187def.jpg "Манумент "Ракета-носитель "Союз" у горадзе Байканур. Лістапад 2016 года.")
![Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз МС-15" на стартавую пляцоўку касмадрома Байканур. Верасень 2019 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096808819_0:0:3081:2048_600x0_80_0_1_62574bfe23cbe46dffb1b869bb7bcab8.jpg "Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз МС-15" на стартавую пляцоўку касмадрома Байканур. Верасень 2019 года.")
![Удзельніца касмічнага палёту з Беларусі Марына Васілеўская перад выездам на падрыхтоўку да запуску ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 21 сакавіка 2024 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e8/03/15/1084721829_0:0:2983:2047_600x0_80_0_1_929bcc46f08c9bec5bf63cf4d023298d.jpg "Удзельніца касмічнага палёту з Беларусі Марына Васілеўская перад выездам на падрыхтоўку да запуску ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 21 сакавіка 2024 года.")
![Пуск "Союза МС-25" да МКС адмянілі за 20 секунд да старту. 21 сакавіка 2024 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e8/03/15/1084742607_0:0:3074:2048_600x0_80_0_1_d347ca5ff125ec6547716af338ff1027.jpg "Пуск "Союза МС-25" да МКС адмянілі за 20 секунд да старту. 21 сакавіка 2024 года.")
![Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з пілатуемым караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 23 сакавіка 2024 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096809617_0:0:2987:2048_600x0_80_0_1_76c57877764e789fc71b019bca6d8d5c.jpg "Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з пілатуемым караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 23 сакавіка 2024 года.")
![Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-27" з касмадрома Байканур. Пуск прысвечаны 80-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. "Союз-2.1а" атрымаў назву "Ракета Победы", яго ўпрыгожылі святочнай сімволікай. Красавік 2025 года. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/06/02/1096810622_0:0:3072:2048_600x0_80_0_1_fa1286cef17ad255339f293c950dc121.jpg "Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-27" з касмадрома Байканур. Пуск прысвечаны 80-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. "Союз-2.1а" атрымаў назву "Ракета Победы", яго ўпрыгожылі святочнай сімволікай. Красавік 2025 года.")
