Смаленск захаваў і крапасныя сцены XVII стагоддзя, і практычна ўсе будынкі гарадскога цэнтра XVIII-XIX стагоддзяў, а ўжо жамчужына Смаленска – Свята-Успенскі кафедральны сабор – нікога не пакіне абыякавым. А пасля маштабнай рэканструкцыі гістарычнага цэнтра, адкрыццё мноства гасцініц і кафэ стала яшчэ больш прыцягальным для турыстаў.Аб містычных і злавесных месцах Смаленска Sputnik ужо пісаў. Карэспандэнт Sputnik Ігар Кандраль таксама пабываў у Смаленскай мастацкай галерэі. Акрамя багатай калекцыі старажытнарускага мастацтва, аснову якой сабрала княгіня Марыя Ценішава, у экспазіцыі прадстаўлены шэдэўры, атрыманыя з дваранскіх сядзіб і фондаў найбуйнейшых маскоўскіх і ленінградскіх мастацкіх музеяў. Зараз тут выстаўлены творы Айвазоўскага, Сярова, Куінджы, Рэпіна, Каровіна, Бенуа, Урубеля, а таксама работы мастакоў італьянскага, галандскага, фламандскага, французскага, нямецкага і іспанскага жывапісу.Вашай увазе – топ-10 мастацкіх твораў рускіх мастакоў, якімі асабліва ганарацца жыхары Смаленска. Загадчыца мастацкай галерэі Дар’я Іванова справядліва адзначыла, што выбраны кароткі фармат не можа ахапіць музейнае багацце – у экспазіцыі Смаленскай мастацкай галерэі больш за 500 твораў ад старажытнарускага мастацтва да нашых дзён, сабраны палотны дзясяткаў знакамітых рускіх мастакоў. Аднак паспрабуем вылучыць дзясятку лепшых работ.Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
Смаленск – адзін з самых блізкіх для беларусаў гарадоў Расіі, даступных для пазнавальнага турызму.
Смаленск захаваў і крапасныя сцены XVII стагоддзя, і практычна ўсе будынкі гарадскога цэнтра XVIII-XIX стагоддзяў, а ўжо жамчужына Смаленска – Свята-Успенскі кафедральны сабор – нікога не пакіне абыякавым. А пасля маштабнай рэканструкцыі гістарычнага цэнтра, адкрыццё мноства гасцініц і кафэ стала яшчэ больш прыцягальным для турыстаў.
Аб містычных і злавесных месцах Смаленска Sputnik ужо пісаў. Карэспандэнт Sputnik Ігар Кандраль таксама пабываў у Смаленскай мастацкай галерэі. Акрамя багатай калекцыі старажытнарускага мастацтва, аснову якой сабрала княгіня Марыя Ценішава, у экспазіцыі прадстаўлены шэдэўры, атрыманыя з дваранскіх сядзіб і фондаў найбуйнейшых маскоўскіх і ленінградскіх мастацкіх музеяў. Зараз тут выстаўлены творы Айвазоўскага, Сярова, Куінджы, Рэпіна, Каровіна, Бенуа, Урубеля, а таксама работы мастакоў італьянскага, галандскага, фламандскага, французскага, нямецкага і іспанскага жывапісу.
Вашай увазе – топ-10 мастацкіх твораў рускіх мастакоў, якімі асабліва ганарацца жыхары Смаленска. Загадчыца мастацкай галерэі Дар’я Іванова справядліва адзначыла, што выбраны кароткі фармат не можа ахапіць музейнае багацце – у экспазіцыі Смаленскай мастацкай галерэі больш за 500 твораў ад старажытнарускага мастацтва да нашых дзён, сабраны палотны дзясяткаў знакамітых рускіх мастакоў. Аднак паспрабуем вылучыць дзясятку лепшых работ.
"Галерэі 1 мая 2025 года споўнілася 105 гадоў", - расказвае Дар’я Іванова.
Аснову збору склалі карціны, якія знаходзіліся ў дваранскіх сядзібах, а таксама шэраг карцін з калекцыі Марыі Ценішавай. Пасля рэвалюцыі яны былі нацыяналізаваны. Галерэя зараз знаходзіцца ў гістарычным будынку былога Аляксандраўскага рэальнага вучылішча; лесвіца, фасад – усё гэта архітэктура 1870-х гадоў.
Васіль Трапінін. "Портрет А.В. Яковлева в детстве".
Работы гэтага мастака большасці знаёмыя з дзяцінства – многія з іх ілюструюць школьныя падручнікі гісторыі і літаратуры. Кожны бачыў, напрыклад, партрэт Аляксандра Пушкіна пэндзля Трапініна. У савецкі час яго нават называлі "цукерачным мастаком", таму што многія рэпрадукцыі яго карцін выкарыстоўваліся ў афармленні ласункаў.
Знакаміты марыніст у 1857 годзе стварыў для мастацкай выставы ў Парыжы серыю з чатырох карцін – пор года – пад назвай "Богатства России". Майстар паказваў іх на французскай выставе як сімвал багацця краіны, разнастайнасці клімату, асаблівага спецыфічнага нацыянальнага ландшафту.
"Зимний обоз…" бліскуча перадае атмасферу халоднай сібірскай зімы з вільготным паветрам і моцным туманам. Карціна ў адрозненне ад трох іншых захавалася да нашых часоў: пасля выставы яе выкупіў прадстаўнік Рускага геаграфічнага таварыства Іван Булычоў, затым яна апынулася ў зборы смаленскага калекцыянера Марыі Ценішавай і цудам не згарэла падчас эвакуацыі ў 1941 годзе.
Адна з рамантычных работ ранняга Куінджы – рэдкі гарадскі пейзаж, якіх у творчасці гэтага мастака вельмі мала. Начны горад намаляваны падчас паводкі, яркае святло месяца нараджае асаблівае адчуванне таямніцы. З-за незвычайнага эфекту асвятлення казалі, што мастак піша месячнымі фарбамі.
Гэта адзін з партрэтаў знакамітай рускай дваранкі, мастака, мецэната і калекцыянера, якая захавала вялікую колькасць шэдэўраў рускіх і замежных мастакоў. Цікавая гісторыя стварэння карціны: падчас знаходжання ў маёнтку Ценішавай Каровін убачыў, як яна сядзіць на лаўцы ў садзе. Ён за тры гадзіны, не змешваючы фарбы на палітры, накідаў шырокімі мазкамі яркі партрэт, стварыўшы на стагоддзі далікатны і пяшчотны вобраз княгіні.
Сонечная карціна знакамітага рускага імпрэсіяніста радуе вока і дазваляе нам зірнуць на дваранскі дом пачатку XX стагоддзя. Адзін з васьмі пейзажаў, напісаных мастаком у падмаскоўнай сядзібе Нара, дзе ён гасцяваў у сваіх сяброў.
Ігар Грабар быў не толькі знакамітым мастаком, але і кіраўніком Траццякоўскай галерэі, ініцыятарам стварэння ў 1918 годзе Усерасійскай камісіі па захаванні і раскрыцці помнікаў старажытнага жывапісу (гэта ў самыя гарачыя рэвалюцыйныя гады, калі знішчалася ўсё старарэжымнае!).
Адна з карцін з сюжэтам аб "Голубиной книге" – рукапісе, якая захоўвае старажытныя веды. У цэнтры яе – крэпасць з вежамі, якія вельмі нагадваюць Смаленскую крэпасць. Лічыцца, што "Голубиная книга" была народным перакладам Бібліі ў форме гутаркі князя Уладзіміра і Цара Давіда.
Гэты выдатны мастак, несумненна, у ліку майстроў, якія пісалі творы, поўныя духоўных сіл і прыгажосці рускага жыцця. Нават цяжка сабе ўявіць, што такія работы ствараў чалавек, які ў 31 год апынуўся ў інваліднай калясцы, а ў далейшым яму паставілі страшны дыягназ – "пухліна спіннога мозгу". Пры гэтым Кустодзіеў вядомы сваімі карцінамі, на якіх намаляваны народныя святы і кірмашы з купцамі і купчыхамі, якія падобны на выявы з рускіх казак і прадстаўляюць свет, страчаны назаўжды.
Пётр Канчалоўскі. "Портрет адвоката Бориса Брауна".
Карціна з глыбокім сацыяльным сэнсам. Гледзячы на яе здалёк, бачыш прыстойнага, паспяховага адваката, немаладога, але багатага мужчыну. А зблізку яго выява распадаецца, а ў вачах бачацца роспач і стомленасць. Год напісання карціны – 1918. Адукацыю Браўн атрымаў у часы самадзяржаўя, а вось як яму працавалася ў першыя рэвалюцыйныя гады – застаецца толькі здагадвацца…
Ілья Іванавіч – выхадзец з казацтва, стаў адным з найвядомых рускіх авангардыстаў і сацрэалістаў. Быў адным з ініцыятараў суполкі "Бубновый валет", якая была створана ў 1910 годзе і аб’ядноўвала мастакоў, што марылі здзейсніць рэвалюцыю ў жывапісе. Гэты жаночы партрэт напісаны ў 1912–1914 гадах, наперадзе падзеі Першай сусветнай і рэвалюцыйныя выпрабаванні.
Гэтая работа знакамітага аўстра-венгерскага жывапісца валодае асаблівай магіяй і прысвечана прадстаўніцы вядомай у Беларусі сям’і Патоцкіх.
Графіня Ізабэла Патоцкая валодала незвычайнай прыгажосцю, але слабым здароўем. У 19 гадоў бацька выдаў яе замуж за далёкага сваяка – Рамана Патоцкага. Аднак шлюб апынуўся нядоўгім – ужо праз чатыры месяцы Ізабэла памерла. Карціна незвычайная тым, што напісана яна была па фотакартцы пасля смерці дзяўчыны. Пры гэтым усе гледачы, якія бачылі карціну, адзначаюць яе жвавасць: дзяўчына як бы сама назірае за наведвальнікамі – яе погляд зачароўвае і запамінаецца, здаецца, быццам ён вас суправаджае…
!["Галерэі 1 мая 2025 года споўнілася 105 гадоў", - расказвае Дар’я Іванова.Аснову збору склалі карціны, якія знаходзіліся ў дваранскіх сядзібах, а таксама шэраг карцін з калекцыі Марыі Ценішавай. Пасля рэвалюцыі яны былі нацыяналізаваны. Галерэя зараз знаходзіцца ў гістарычным будынку былога Аляксандраўскага рэальнага вучылішча; лесвіца, фасад – усё гэта архітэктура 1870-х гадоў. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098479763_0:0:2730:2048_600x0_80_0_1_1fd3736e8945dcb6ff5bf41853800324.jpg ""Галерэі 1 мая 2025 года споўнілася 105 гадоў", - расказвае Дар’я Іванова.Аснову збору склалі карціны, якія знаходзіліся ў дваранскіх сядзібах, а таксама шэраг карцін з калекцыі Марыі Ценішавай. Пасля рэвалюцыі яны былі нацыяналізаваны. Галерэя зараз знаходзіцца ў гістарычным будынку былога Аляксандраўскага рэальнага вучылішча; лесвіца, фасад – усё гэта архітэктура 1870-х гадоў.")
![Васіль Трапінін. "Портрет А.В. Яковлева в детстве".Работы гэтага мастака большасці знаёмыя з дзяцінства – многія з іх ілюструюць школьныя падручнікі гісторыі і літаратуры. Кожны бачыў, напрыклад, партрэт Аляксандра Пушкіна пэндзля Трапініна. У савецкі час яго нават называлі "цукерачным мастаком", таму што многія рэпрадукцыі яго карцін выкарыстоўваліся ў афармленні ласункаў. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098480041_0:0:2730:2048_600x0_80_0_1_28e0f12104418e4fe7907c7d0f91f096.jpg "Васіль Трапінін. "Портрет А.В. Яковлева в детстве".Работы гэтага мастака большасці знаёмыя з дзяцінства – многія з іх ілюструюць школьныя падручнікі гісторыі і літаратуры. Кожны бачыў, напрыклад, партрэт Аляксандра Пушкіна пэндзля Трапініна. У савецкі час яго нават называлі "цукерачным мастаком", таму што многія рэпрадукцыі яго карцін выкарыстоўваліся ў афармленні ласункаў.")
![Іван Айвазоўскі. "Зимний обоз в пути".Знакаміты марыніст у 1857 годзе стварыў для мастацкай выставы ў Парыжы серыю з чатырох карцін – пор года – пад назвай "Богатства России". Майстар паказваў іх на французскай выставе як сімвал багацця краіны, разнастайнасці клімату, асаблівага спецыфічнага нацыянальнага ландшафту."Зимний обоз…" бліскуча перадае атмасферу халоднай сібірскай зімы з вільготным паветрам і моцным туманам. Карціна ў адрозненне ад трох іншых захавалася да нашых часоў: пасля выставы яе выкупіў прадстаўнік Рускага геаграфічнага таварыства Іван Булычоў, затым яна апынулася ў зборы смаленскага калекцыянера Марыі Ценішавай і цудам не згарэла падчас эвакуацыі ў 1941 годзе. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098480224_0:0:2730:2048_600x0_80_0_1_3bc71d308b462c858ca142a7e1c5e960.jpg "Іван Айвазоўскі. "Зимний обоз в пути".Знакаміты марыніст у 1857 годзе стварыў для мастацкай выставы ў Парыжы серыю з чатырох карцін – пор года – пад назвай "Богатства России". Майстар паказваў іх на французскай выставе як сімвал багацця краіны, разнастайнасці клімату, асаблівага спецыфічнага нацыянальнага ландшафту."Зимний обоз…" бліскуча перадае атмасферу халоднай сібірскай зімы з вільготным паветрам і моцным туманам. Карціна ў адрозненне ад трох іншых захавалася да нашых часоў: пасля выставы яе выкупіў прадстаўнік Рускага геаграфічнага таварыства Іван Булычоў, затым яна апынулася ў зборы смаленскага калекцыянера Марыі Ценішавай і цудам не згарэла падчас эвакуацыі ў 1941 годзе.")
![Архіп Куінджы. "Исаакиевский собор при луне".Адна з рамантычных работ ранняга Куінджы – рэдкі гарадскі пейзаж, якіх у творчасці гэтага мастака вельмі мала. Начны горад намаляваны падчас паводкі, яркае святло месяца нараджае асаблівае адчуванне таямніцы. З-за незвычайнага эфекту асвятлення казалі, што мастак піша месячнымі фарбамі. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098480470_0:0:2730:2048_600x0_80_0_1_9d84980690cb9957f3e06e762b8160ec.jpg "Архіп Куінджы. "Исаакиевский собор при луне".Адна з рамантычных работ ранняга Куінджы – рэдкі гарадскі пейзаж, якіх у творчасці гэтага мастака вельмі мала. Начны горад намаляваны падчас паводкі, яркае святло месяца нараджае асаблівае адчуванне таямніцы. З-за незвычайнага эфекту асвятлення казалі, што мастак піша месячнымі фарбамі.")
![Канстанцін Каровін. "Портрет М.К. Тенишевой".Гэта адзін з партрэтаў знакамітай рускай дваранкі, мастака, мецэната і калекцыянера, якая захавала вялікую колькасць шэдэўраў рускіх і замежных мастакоў. Цікавая гісторыя стварэння карціны: падчас знаходжання ў маёнтку Ценішавай Каровін убачыў, як яна сядзіць на лаўцы ў садзе. Ён за тры гадзіны, не змешваючы фарбы на палітры, накідаў шырокімі мазкамі яркі партрэт, стварыўшы на стагоддзі далікатны і пяшчотны вобраз княгіні. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098480654_0:0:2200:2047_600x0_80_0_1_eecb864454e8796b3800322afccebb8b.jpg "Канстанцін Каровін. "Портрет М.К. Тенишевой".Гэта адзін з партрэтаў знакамітай рускай дваранкі, мастака, мецэната і калекцыянера, якая захавала вялікую колькасць шэдэўраў рускіх і замежных мастакоў. Цікавая гісторыя стварэння карціны: падчас знаходжання ў маёнтку Ценішавай Каровін убачыў, як яна сядзіць на лаўцы ў садзе. Ён за тры гадзіны, не змешваючы фарбы на палітры, накідаў шырокімі мазкамі яркі партрэт, стварыўшы на стагоддзі далікатны і пяшчотны вобраз княгіні.")
![Ігар Грабар. "Уголок усадьбы".Сонечная карціна знакамітага рускага імпрэсіяніста радуе вока і дазваляе нам зірнуць на дваранскі дом пачатку XX стагоддзя. Адзін з васьмі пейзажаў, напісаных мастаком у падмаскоўнай сядзібе Нара, дзе ён гасцяваў у сваіх сяброў.Ігар Грабар быў не толькі знакамітым мастаком, але і кіраўніком Траццякоўскай галерэі, ініцыятарам стварэння ў 1918 годзе Усерасійскай камісіі па захаванні і раскрыцці помнікаў старажытнага жывапісу (гэта ў самыя гарачыя рэвалюцыйныя гады, калі знішчалася ўсё старарэжымнае!). - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098480837_0:0:2048:2645_600x0_80_0_1_dc00e0119704d17d91bd16a99873cc9a.jpg "Ігар Грабар. "Уголок усадьбы".Сонечная карціна знакамітага рускага імпрэсіяніста радуе вока і дазваляе нам зірнуць на дваранскі дом пачатку XX стагоддзя. Адзін з васьмі пейзажаў, напісаных мастаком у падмаскоўнай сядзібе Нара, дзе ён гасцяваў у сваіх сяброў.Ігар Грабар быў не толькі знакамітым мастаком, але і кіраўніком Траццякоўскай галерэі, ініцыятарам стварэння ў 1918 годзе Усерасійскай камісіі па захаванні і раскрыцці помнікаў старажытнага жывапісу (гэта ў самыя гарачыя рэвалюцыйныя гады, калі знішчалася ўсё старарэжымнае!).")
![Мікалай Рэрых. "Помин о четырех королях".Адна з карцін з сюжэтам аб "Голубиной книге" – рукапісе, якая захоўвае старажытныя веды. У цэнтры яе – крэпасць з вежамі, якія вельмі нагадваюць Смаленскую крэпасць. Лічыцца, што "Голубиная книга" была народным перакладам Бібліі ў форме гутаркі князя Уладзіміра і Цара Давіда. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098481104_0:0:2118:2047_600x0_80_0_1_609065e9bd68f41588d58c959ccd7fdd.jpg "Мікалай Рэрых. "Помин о четырех королях".Адна з карцін з сюжэтам аб "Голубиной книге" – рукапісе, якая захоўвае старажытныя веды. У цэнтры яе – крэпасць з вежамі, якія вельмі нагадваюць Смаленскую крэпасць. Лічыцца, што "Голубиная книга" была народным перакладам Бібліі ў форме гутаркі князя Уладзіміра і Цара Давіда.")
![Барыс Кустодзіеў. "Сирень".Гэты выдатны мастак, несумненна, у ліку майстроў, якія пісалі творы, поўныя духоўных сіл і прыгажосці рускага жыцця. Нават цяжка сабе ўявіць, што такія работы ствараў чалавек, які ў 31 год апынуўся ў інваліднай калясцы, а ў далейшым яму паставілі страшны дыягназ – "пухліна спіннога мозгу". Пры гэтым Кустодзіеў вядомы сваімі карцінамі, на якіх намаляваны народныя святы і кірмашы з купцамі і купчыхамі, якія падобны на выявы з рускіх казак і прадстаўляюць свет, страчаны назаўжды. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098481418_0:0:2730:2048_600x0_80_0_1_a99f1792baf595bd64c281befc4a3731.jpg "Барыс Кустодзіеў. "Сирень".Гэты выдатны мастак, несумненна, у ліку майстроў, якія пісалі творы, поўныя духоўных сіл і прыгажосці рускага жыцця. Нават цяжка сабе ўявіць, што такія работы ствараў чалавек, які ў 31 год апынуўся ў інваліднай калясцы, а ў далейшым яму паставілі страшны дыягназ – "пухліна спіннога мозгу". Пры гэтым Кустодзіеў вядомы сваімі карцінамі, на якіх намаляваны народныя святы і кірмашы з купцамі і купчыхамі, якія падобны на выявы з рускіх казак і прадстаўляюць свет, страчаны назаўжды.")
![Пётр Канчалоўскі. "Портрет адвоката Бориса Брауна".Карціна з глыбокім сацыяльным сэнсам. Гледзячы на яе здалёк, бачыш прыстойнага, паспяховага адваката, немаладога, але багатага мужчыну. А зблізку яго выява распадаецца, а ў вачах бачацца роспач і стомленасць. Год напісання карціны – 1918. Адукацыю Браўн атрымаў у часы самадзяржаўя, а вось як яму працавалася ў першыя рэвалюцыйныя гады – застаецца толькі здагадвацца… - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098481601_0:0:1536:2048_600x0_80_0_1_8d1b33dc38ab1240b8a4261005939287.jpg "Пётр Канчалоўскі. "Портрет адвоката Бориса Брауна".Карціна з глыбокім сацыяльным сэнсам. Гледзячы на яе здалёк, бачыш прыстойнага, паспяховага адваката, немаладога, але багатага мужчыну. А зблізку яго выява распадаецца, а ў вачах бачацца роспач і стомленасць. Год напісання карціны – 1918. Адукацыю Браўн атрымаў у часы самадзяржаўя, а вось як яму працавалася ў першыя рэвалюцыйныя гады – застаецца толькі здагадвацца…")
![Ілья Машкоў. "Женский портрет".Ілья Іванавіч – выхадзец з казацтва, стаў адным з найвядомых рускіх авангардыстаў і сацрэалістаў. Быў адным з ініцыятараў суполкі "Бубновый валет", якая была створана ў 1910 годзе і аб’ядноўвала мастакоў, што марылі здзейсніць рэвалюцыю ў жывапісе. Гэты жаночы партрэт напісаны ў 1912–1914 гадах, наперадзе падзеі Першай сусветнай і рэвалюцыйныя выпрабаванні. - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098481782_0:0:2048:3256_600x0_80_0_1_191463f3a8834916cdf242aa61b2be28.jpg "Ілья Машкоў. "Женский портрет".Ілья Іванавіч – выхадзец з казацтва, стаў адным з найвядомых рускіх авангардыстаў і сацрэалістаў. Быў адным з ініцыятараў суполкі "Бубновый валет", якая была створана ў 1910 годзе і аб’ядноўвала мастакоў, што марылі здзейсніць рэвалюцыю ў жывапісе. Гэты жаночы партрэт напісаны ў 1912–1914 гадах, наперадзе падзеі Першай сусветнай і рэвалюцыйныя выпрабаванні.")
![Леапольд Горавіц. "Портрет Изабеллы Станиславовны Потоцкой"Гэтая работа знакамітага аўстра-венгерскага жывапісца валодае асаблівай магіяй і прысвечана прадстаўніцы вядомай у Беларусі сям’і Патоцкіх.Графіня Ізабэла Патоцкая валодала незвычайнай прыгажосцю, але слабым здароўем. У 19 гадоў бацька выдаў яе замуж за далёкага сваяка – Рамана Патоцкага. Аднак шлюб апынуўся нядоўгім – ужо праз чатыры месяцы Ізабэла памерла. Карціна незвычайная тым, што напісана яна была па фотакартцы пасля смерці дзяўчыны. Пры гэтым усе гледачы, якія бачылі карціну, адзначаюць яе жвавасць: дзяўчына як бы сама назірае за наведвальнікамі – яе погляд зачароўвае і запамінаецца, здаецца, быццам ён вас суправаджае… - Sputnik Беларусь](https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/07/1d/1098482154_0:0:2048:2830_600x0_80_0_1_65d86e9a5afd16cbcf723f027e1fdb89.jpg "Леапольд Горавіц. "Портрет Изабеллы Станиславовны Потоцкой"Гэтая работа знакамітага аўстра-венгерскага жывапісца валодае асаблівай магіяй і прысвечана прадстаўніцы вядомай у Беларусі сям’і Патоцкіх.Графіня Ізабэла Патоцкая валодала незвычайнай прыгажосцю, але слабым здароўем. У 19 гадоў бацька выдаў яе замуж за далёкага сваяка – Рамана Патоцкага. Аднак шлюб апынуўся нядоўгім – ужо праз чатыры месяцы Ізабэла памерла. Карціна незвычайная тым, што напісана яна была па фотакартцы пасля смерці дзяўчыны. Пры гэтым усе гледачы, якія бачылі карціну, адзначаюць яе жвавасць: дзяўчына як бы сама назірае за наведвальнікамі – яе погляд зачароўвае і запамінаецца, здаецца, быццам ён вас суправаджае…")
