https://bel.sputnik.by/20251126/turma-vayna--slava-ls-marshala-rakasoskaga-1101972440.html
Турма, вайна і слава: лёс маршала Ракасоўскага
Турма, вайна і слава: лёс маршала Ракасоўскага
Sputnik Беларусь
Спрэчкі аб тым, якая нацыянальнасць была ў аднаго з маршалаў Перамогі, не сціхаюць да гэтага часу, але ў любым выпадку яго баявы шлях цесна звязаны з... 26.11.2025, Sputnik Беларусь
2025-11-26T10:57+0300
2025-11-26T10:57+0300
2025-11-26T10:57+0300
канстанцін ракасоўскі
80 гадоў перамозе ў вялікай айчыннай вайне
помнік
асоба
гісторыя
у беларусі
беларусь
грамадства
бяспека
ссср
https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e9/0b/19/1101955134_0:0:2814:1583_1920x0_80_0_0_466570bd37d4f538ee5824ab902c0f5f.jpg
Легендарны Парад Перамогі адбыўся на Краснай плошчы Масквы 24 чэрвеня 1945 года, а камандаваў ім не хто іншы як маршал Канстанцін Ракасоўскі. Нараўне з Георгіем Жукавым ён увайшоў у пантэон палкаводцаў-пераможцаў, на вобразах якіх выхоўваліся цэлыя пакаленні.Савецкі маршал пачынаў кар’еру яшчэ ў царскай арміі Расійскай імперыі. У пераломным 1917-м выбраў бок бальшавікоў. У сталым узросце, з 1949 па 1956 гады, займаў пасаду міністра абароны Польскай народнай рэспублікі.Затым зноў была служба ў СССР: намеснік міністра абароны, галоўны інспектар Мінабароны, камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі... Памёр у 1968 годзе, будучы генеральным інспектарам ваеннага ведамства Саюза. Удастоіўся вялікага гонару – урну з яго прахам пахавалі ў Крамлёўскай сцяне.Турма і вайнаЁн меў шмат узнагарод як СССР, так і іншых дзяржаў, але не заўсёды ваенная кар’ера ішла гладка. У 1937-м яго выключылі з партыі, абвінавацілі ў сувязях з замежнымі разведкамі і арыштавалі. У зняволенні ён быў да 1940-га, затым яго поўнасцю рэабілітавалі, аднавіўшы ва ўсіх правах. Ракасоўскі атрымаў тады званне генерал-маёра, а 29 чэрвеня 1944 года прэзідыум Вярхоўнага савета СССР прысвоіў яму званне маршала Савецкага Саюза.Гэта было прызнанне яго заслуг як палкаводца Вялікай Айчыннай вайны. На той момант Ракасоўскі ўжо ўвайшоў у гісторыю як адзін з пераможцаў у Сталінградскай бітве. Таксама ён удзельнічаў у вызваленні БССР ад акупантаў.Ракасоўскі стаў адным з нямногіх военачальнікаў, якіх фактычны кіраўнік савецкай дзяржавы Іосіф Сталін называў па імені і па бацьку.Характэрна, што па ваеннай лініі Канстанцін Канстанцінавіч быў звязаны з Беларуссю не толькі з-за таго, што вызваляў рэспубліку. У 1930-1932 гадах ён быў камандзірам кавалерыйскай дывізіі, якая дыслацыравалася не дзе-небудзь, а ў Беларускай ваеннай акрузе.Ды і вызваляць БССР ён пачаў не ў 1944-м падчас знакамітай аперацыі "Баграціён", а раней. Яшчэ ў кастрычніку 1943-га акупантаў савецкія войскі выгналі з Добруша менавіта пад камандаваннем Ракасоўскага. Неўзабаве фронт, на чале якога быў Канстанцін Канстанцінавіч, пачаў Гомельска-Рэчыцкую наступальную аперацыю. Адным з яе вынікаў стала вызваленне першага абласнога цэнтра рэспублікі – Гомеля.Удзельнічаў Ракасоўскі і ў аперацыі па выратаванні вязняў нямецкага канцлагера ў Азарычах.Помнік маршалуПасля таго як войскі пад камандаваннем Ракасоўскага вызвалілі Гомель, у горадзе размяшчаўся штаб Беларускага фронту. Да гэтага часу захаваўся дом, дзе ў той час жыў военачальнік. Цяпер вуліца носіць яго імя, а раней называлася Адэскай. Акрамя таго, у 1967 годзе Ракасоўскаму прысвоілі званне ганаровага грамадзяніна Гомеля.Жыхары горада да гэтага часу памятаюць, хто стаяў на чале войск вызваліцеляў. У мінулым годзе гамяльчане выступілі з ініцыятывай паставіць помнік Канстанціну Ракасоўскаму. Гэтую ідэю падтрымаў расійскі бок.Расійскае ваенна-гістарычнае таварыства (РВГТ) правяло адкрыты творчы конкурс. У ім перамог праект скульптара Юліі Пашынай (Расія). Яна вырашыла паказаць палкаводца вярхом на кані, абапіраючыся на яго вобраз падчас Парада Перамогі 1945 года.Агульная вышыня бронзавага помніка з пастаментам – шэсць метраў. Ён быў устаноўлены ў скверы на гомельскай плошчы Паўстання. Адкрыццё манумента адбудзецца 26 лістапада.Раней, дзякуючы РВГТ, помнікі Канстанціну Ракасоўскаму былі ўстаноўлены ў Маскве, Валгаградзе і Улан-Удэ (Бурація).Беларус, рускі ці паляк?Большую частку жыцця ён аддаў савецкай арміі, але ўсё ж такі як ён сам сябе ідэнтыфікаваў? Ці можна яго назваць палякам на службе ў Расіі, а пасля СССР? Ці ён быў беларусам?У розных крыніцах даныя аб месцы і даце нараджэння Канстанціна Ракасоўскага разыходзяцца. Будучы палкаводзец з’явіўся на свет ці то 8 снежня, ці то 9 снежня. У розных крыніцах пазначаны то 1894 год, то 1896 год. Месца нараджэння – то горад Вялікія Лукі Пскоўскай губерні, то польская сталіца – Варшава.Усе версіі кажуць аб тым, што бацька маршала – паляк Ксаверый Юзэф Ракасоўскі. Маці – руская, Антаніна Іванаўна Аўсяннікава.Род у бацькі быў дваранскі, але фактычна сям’я ўжо даўно не ўваходзіла ў прывілеяваныя пласты грамадства. Пры паступленні на ваенную службу ў армію Расійскай Імперыі Ракасоўскі ўказаў, што ён мешчанін. Дэ-факта гэта адпавядала рэчаіснасці.У 2021 годзе СМІ абляцела навіна аб тым, што загадка наконт месца і даты нараджэння Ракасоўскага разгадана. У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі знайшлі метрычную кнігу, дзе ёсць звесткі аб нараджэнні Канстанціна Ракасоўскага.Імёны бацькоў супадаюць з імёнамі бацькі і маці маршала. Выходзіла так, што будучы палкаводзец нарадзіўся ў мястэчку Целяханы Пінскага павета Мінскай губерні (цяпер гэта Івацэвіцкі раён Брэсцкай вобласці). Але не ўсё пагадзіліся з гэтай версіяй.У інтэрв’ю розным СМІ ўнук і цёзка маршала – Канстанцін Ракасоўскі – звярнуў увагу на адзін факт. У згаданай метрыцы сказана, што будучы маршал нарадзіўся ў верасні 1889 года. Атрымліваецца, што ён на 5-7 гадоў старэй, чым лічылася раней. Гэта не стыкуецца з іншымі этапамі яго біяграфіі, у тым ліку вучобай.Унук выказаў меркаванне, што, хутчэй за ўсё, знойдзены запіс адкрывае святло на іншы факт. У Ракасоўскага быў старэйшы брат, які памёр у раннім узросце. У XIX стагоддзі дзіцячая смяротнасць сустракалася нашмат часцей, чым зараз. Наступных дзяцей называлі ў гонар памерлых. Па версіі нашчадка маршала, менавіта таму палкаводца і назвалі Канстанцінам – у памяць аб памерлым браце.Так гэта ці не, магчыма, у будучыні высветляць гісторыкі. Але дакладна вядома, што Ракасоўскі быў па-сапраўднаму заслужаным палкаводцам, і медалі з ордэнамі атрымаў за баявыя поспехі.Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
https://bel.sputnik.by/20250507/pomnk-marshalu-rakasoskamu-pastavyats-u-gomel-1096070686.html
беларусь
расія
польшча
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Навіны
ru_BY
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
канстанцін ракасоўскі, 80 гадоў перамозе ў вялікай айчыннай вайне, помнік, асоба, гісторыя, у беларусі, беларусь, грамадства, бяспека, ссср, расія, польшча, вялікая айчынная вайна
канстанцін ракасоўскі, 80 гадоў перамозе ў вялікай айчыннай вайне, помнік, асоба, гісторыя, у беларусі, беларусь, грамадства, бяспека, ссср, расія, польшча, вялікая айчынная вайна
Турма, вайна і слава: лёс маршала Ракасоўскага
Спрэчкі аб тым, якая нацыянальнасць была ў аднаго з маршалаў Перамогі, не сціхаюць да гэтага часу, але ў любым выпадку яго баявы шлях цесна звязаны з Беларуссю.
Легендарны Парад Перамогі адбыўся на Краснай плошчы Масквы 24 чэрвеня 1945 года, а камандаваў ім не хто іншы як маршал Канстанцін Ракасоўскі. Нараўне з Георгіем Жукавым ён увайшоў у пантэон палкаводцаў-пераможцаў, на вобразах якіх выхоўваліся цэлыя пакаленні.
Савецкі маршал пачынаў кар’еру яшчэ ў царскай арміі Расійскай імперыі. У пераломным 1917-м выбраў бок бальшавікоў. У сталым узросце, з 1949 па 1956 гады, займаў пасаду міністра абароны Польскай народнай рэспублікі.
Затым зноў была служба ў СССР: намеснік міністра абароны, галоўны інспектар Мінабароны, камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі... Памёр у 1968 годзе, будучы генеральным інспектарам ваеннага ведамства Саюза. Удастоіўся вялікага гонару – урну з яго прахам пахавалі ў Крамлёўскай сцяне.
Ён меў шмат узнагарод як СССР, так і іншых дзяржаў, але не заўсёды ваенная кар’ера ішла гладка. У 1937-м яго выключылі з партыі, абвінавацілі ў сувязях з замежнымі разведкамі і арыштавалі. У зняволенні ён быў да 1940-га, затым яго поўнасцю рэабілітавалі, аднавіўшы ва ўсіх правах. Ракасоўскі атрымаў тады званне генерал-маёра, а 29 чэрвеня 1944 года прэзідыум Вярхоўнага савета СССР прысвоіў яму званне маршала Савецкага Саюза.
Гэта было прызнанне яго заслуг як палкаводца Вялікай Айчыннай вайны. На той момант Ракасоўскі ўжо ўвайшоў у гісторыю як адзін з пераможцаў у Сталінградскай бітве. Таксама ён удзельнічаў у вызваленні БССР ад акупантаў.
Ракасоўскі стаў адным з нямногіх военачальнікаў, якіх фактычны кіраўнік савецкай дзяржавы Іосіф Сталін называў па імені і па бацьку.
Характэрна, што па ваеннай лініі Канстанцін Канстанцінавіч быў звязаны з Беларуссю не толькі з-за таго, што вызваляў рэспубліку. У 1930-1932 гадах ён быў камандзірам кавалерыйскай дывізіі, якая дыслацыравалася не дзе-небудзь, а ў Беларускай ваеннай акрузе.
Ды і вызваляць БССР ён пачаў не ў 1944-м падчас знакамітай аперацыі "Баграціён", а раней. Яшчэ ў кастрычніку 1943-га акупантаў савецкія войскі выгналі з Добруша менавіта пад камандаваннем Ракасоўскага. Неўзабаве фронт, на чале якога быў Канстанцін Канстанцінавіч, пачаў Гомельска-Рэчыцкую наступальную аперацыю. Адным з яе вынікаў стала вызваленне першага абласнога цэнтра рэспублікі – Гомеля.
Удзельнічаў Ракасоўскі і ў аперацыі па выратаванні вязняў нямецкага канцлагера ў Азарычах.
Пасля таго як войскі пад камандаваннем Ракасоўскага вызвалілі Гомель, у горадзе размяшчаўся штаб Беларускага фронту. Да гэтага часу захаваўся дом, дзе ў той час жыў военачальнік. Цяпер вуліца носіць яго імя, а раней называлася Адэскай. Акрамя таго, у 1967 годзе Ракасоўскаму прысвоілі званне ганаровага грамадзяніна Гомеля.
Жыхары горада да гэтага часу памятаюць, хто стаяў на чале войск вызваліцеляў. У мінулым годзе гамяльчане выступілі з ініцыятывай паставіць помнік Канстанціну Ракасоўскаму. Гэтую ідэю падтрымаў расійскі бок.
Расійскае ваенна-гістарычнае таварыства (РВГТ) правяло адкрыты творчы конкурс. У ім перамог праект скульптара Юліі Пашынай (Расія). Яна вырашыла паказаць палкаводца вярхом на кані, абапіраючыся на яго вобраз падчас Парада Перамогі 1945 года.
Агульная вышыня бронзавага помніка з пастаментам – шэсць метраў. Ён быў устаноўлены ў скверы на гомельскай плошчы Паўстання. Адкрыццё манумента адбудзецца 26 лістапада.
Раней, дзякуючы РВГТ, помнікі Канстанціну Ракасоўскаму былі ўстаноўлены ў Маскве, Валгаградзе і Улан-Удэ (Бурація).
Большую частку жыцця ён аддаў савецкай арміі, але ўсё ж такі як ён сам сябе ідэнтыфікаваў? Ці можна яго назваць палякам на службе ў Расіі, а пасля СССР? Ці ён быў беларусам?
У розных крыніцах даныя аб месцы і даце нараджэння Канстанціна Ракасоўскага разыходзяцца. Будучы палкаводзец з’явіўся на свет ці то 8 снежня, ці то 9 снежня. У розных крыніцах пазначаны то 1894 год, то 1896 год. Месца нараджэння – то горад Вялікія Лукі Пскоўскай губерні, то польская сталіца – Варшава.
Усе версіі кажуць аб тым, што бацька маршала – паляк Ксаверый Юзэф Ракасоўскі. Маці – руская, Антаніна Іванаўна Аўсяннікава.
Род у бацькі быў дваранскі, але фактычна сям’я ўжо даўно не ўваходзіла ў прывілеяваныя пласты грамадства. Пры паступленні на ваенную службу ў армію Расійскай Імперыі Ракасоўскі ўказаў, што ён мешчанін. Дэ-факта гэта адпавядала рэчаіснасці.
У 2021 годзе СМІ абляцела навіна аб тым, што загадка наконт месца і даты нараджэння Ракасоўскага разгадана. У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі знайшлі метрычную кнігу, дзе ёсць звесткі аб нараджэнні Канстанціна Ракасоўскага.
Імёны бацькоў супадаюць з імёнамі бацькі і маці маршала. Выходзіла так, што будучы палкаводзец нарадзіўся ў мястэчку Целяханы Пінскага павета Мінскай губерні (цяпер гэта Івацэвіцкі раён Брэсцкай вобласці). Але не ўсё пагадзіліся з гэтай версіяй.
У інтэрв’ю розным СМІ ўнук і цёзка маршала – Канстанцін Ракасоўскі – звярнуў увагу на адзін факт. У згаданай метрыцы сказана, што будучы маршал нарадзіўся ў верасні 1889 года. Атрымліваецца, што ён на 5-7 гадоў старэй, чым лічылася раней. Гэта не стыкуецца з іншымі этапамі яго біяграфіі, у тым ліку вучобай.
Унук выказаў меркаванне, што, хутчэй за ўсё, знойдзены запіс адкрывае святло на іншы факт. У Ракасоўскага быў старэйшы брат, які памёр у раннім узросце. У XIX стагоддзі дзіцячая смяротнасць сустракалася нашмат часцей, чым зараз. Наступных дзяцей называлі ў гонар памерлых. Па версіі нашчадка маршала, менавіта таму палкаводца і назвалі Канстанцінам – у памяць аб памерлым браце.
Так гэта ці не, магчыма, у будучыні высветляць гісторыкі. Але дакладна вядома, што Ракасоўскі быў па-сапраўднаму заслужаным палкаводцам, і медалі з ордэнамі атрымаў за баявыя поспехі.
Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте" 
