Археалагічны помнік Кардон у Шумілінскім раёне падае даследчыкам усё новыя сюрпрызы. У мінулым годзе там упершыню ў Беларусі знайшлі "молаты Тора", якія належалі вікінгам. У гэтым годзе экспедыцыя выявіла новыя ўнікальныя артэфакты. У падрабязнасцях разбіраўся карэспандэнт Sputnik Станіслаў Андросік.
У тым годзе археолагі з Інстытута гісторыі Акадэміі навук Беларусі даследавалі гарадзішча часоў "эпохі вікінгаў" і паселішча, якое прылягае да яго. На тэрыторыі селішча былі зробленыя знаходкі, якія паказваюць на прысутнасць у VI — VII стагоддзях нашай эры славян з Падунаўя.
Ад Дуная да Дзвіны
"Нам пашанцавала, што культурны пласт апынуўся непатрывожаным. Пачатак засялення паўночна-заходняга ўчастка паселішча можна звязаць з VI — VII стагоддзямі нашай эры. Аснову для такой здагадкі дае калекцыя ўпрыгожванняў са сплаваў свінцу і волава, якія характэрныя для нашага народу з Падунаўя", — распавёў навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі Сяргей Дзярновіч.
На Кардоне прадстаўлены самыя разнастайныя па форме накладкі і падвескі, у тым ліку і рэдкія трохкутныя, а таксама трапецападобныя вырабы. Па словах кіраўніка экспедыцыі, сёння ў распараджэнні даследчыкаў цэлы комплекс знаходак, які мае паралелі з касцюмам насельніцтва Падунаўя. Усё гэта кажа аб устойлівай сувязі з заходнімі славянамі. Унікальнасці знаходкам дадае і тое, што падобныя ўпрыгажэнні з-за сваёй далікатнасці вельмі недаўгавечныя і звычайна не трапляюць у рукі да гісторыкаў.
"Артэфакты выяўлены на перадматэрыковым узроўні (пачатак культурнага пласта — Sputnik), што дазваляе зрабіць выснову, што жыццё на дадзенай частцы паселішча звязана непасрэдна са славянскім насельніцтвам з Падунаўя", — лічыць археолаг.
Міжнародныя кантакты
У далейшым паселішча засялялі прадстаўнікі культуры смаленска-полацкіх доўгіх курганоў. Гэта пацвярджаюць і трапецападобныя падвескі з бронзы, і элементы керамічнага комплексу, што суадносіцца з крывічамі. Калекцыю дадзенага храналагічнага этапу дапаўняюць упрыгажэнні, якія адносяцца да скандынаўскага і балцкаму імпарту.
"Мы фіксуем насельніцтва, якое ўступіла ў кантакт з нарманамі. Сімбіёз гэтых культур паслужыў уключэнню паселішча ў сетку міжнародных кантактаў таго часу. Знаходкі арабскіх манет — дырхамаў, якія паступалі з краін Усходу, у чарговы раз гэта падкрэсліваюць", — канстатаваў Сяргей Дзярновіч.
Раней беларускія гісторыкі маглі толькі гіпатэтычна разважаць пра тое, ці жылі жыхары на гэтым археалагічным комплексе пастаянна. Зараз выяўлены сляды работ па ўмацаванні берага і па адведзенню вады з паселішча. Усё гэта сведчыць аб пастаянным пражыванні людзей на дадзенай тэрыторыі.
Значнасць Кардона як помніка гісторыі заключаецца ў тым, што дазваляе сабе ўявіць, якімі былі на першых этапах свайго развіцця горада беларускага Падзвіння. Па словах Сяргея Дзярновіча, разам з развіццём такія гарады, як Полацак і Віцебск, няўхільна забудоўваліся і змяняліся, іх больш ранні культурны пласт папросту разбураўся і знікаў.
"Само паселішча на Кардоне пачало існаваць у трэцяй чвэрці І тысячагоддзя. Актыўная фаза яго жыцця скончылася з завяршэннем "эпохі вікінгаў", — удакладніў археолаг.
Загадкавае збудаванне
У гэтым годзе археалагічная экспедыцыя даследавала на тэрыторыі помніка сляды складанага збудавання з двух пратокаў. Яны размяшчаліся перпендыкулярна па адносінах адзін да аднаго, забяспечваючы выхад да ручая, які абгінаў гарадзішча з паўночнага боку і ўпадаў у Дзвіну.
Сяргей Дзярновіч распавёў, што выяўлена забутаванасць іх схілаў дробнымі валунамі і ўмацаванне пластом абпаленай і сырой гліны.
На думку даследчыка, дадзеныя "каналы" маглі выкарыстоўвацца для дадатковага водаадвядзення з тэрыторыі паселішча. Пры гэтым кіраўнік экспедыцыі не выключае, што па іх маглі перамяшчаць грузы, улічваючы гандлёва-рамесны характар комплексу ў "эпоху вікінгаў".
"У мінулым годзе пры раскопках участка на месцы "гідратэхнічнага збудавання" нават была знойдзена жалезная ладзейная заклёпка", — падсумаваў археолаг.