Мінская міжнародная кніжная выстава-кірмаш адкрылася выступленнем гасцей і песняй "Купалінка". У гэтым годзе можна паглядзець і на старажытную Беларусь, і на сучаснае кнігавыдавецтва - прычым гаворка не толькі аб тэматыцы кніг.
Кафка ў віртуальнай рэальнасці і "Малая падарожная кніжыца" за шклом - Sputnik сабраў топ экспазіцый кніжнай выставы на свой густ.
Кафка ў акулярах віртуальнай рэальнасці
"Можна паглядзець сферычнае відэа пра Франца Кафку. Яго біёграф распавядае, чым захапляўся пісьменнік, значная ўвага надаецца таму, што аўтар шмат часу прысвячаў развіццю кіно, якое вельмі любіў", - распавялі на стэндзе.
І да захаплення Кафкі кінематографам можна далучыцца на стэндзе. Аўтары стэнда прапануюць патрапіць унутр апавядання "Ператварэнне", які апавядае пра хлопчыка, пераўтворанага ў павука. З дапамогай адмысловых акуляраў можна пабываць ўнутры пакоя галоўнага героя.
"Кафку чыталі не ўсе наведвальнікі стэнда, але падабаецца практычна ўсім. Інтэрактыўную экспазіцыю стварыла крэатыўная каманда пры падтрымцы пражскага Гётэ-інстытута", - распавялі на стэндзе.
Кніга Францыска Скарыны за шклом
"Белгазпрамбанк" у 2017 годзе набыў у прыватнага калекцыянера "Малую падарожную кніжыцу", выдадзеную Францыскам Скарынам.
"Ён вельмі хацеў, каб кніга засталася ў краіне. Дагэтуль больш за дзесяць гадоў ішлі перамовы з дзяржавай. Стала ясна, што магчымасці набыць кнігу, на жаль, няма, і пры дапамозе Нацыянальнай бібліятэкі атрымалася ўключыць яе напярэдадні пяцісотгоддзя беларускага і ўсходнеславянскага кнігадрукавання ў карпаратыўную калекцыю праекта "Арт-Беларусь", - распавёў куратар карпаратыўнай калекцыі "Белгазпрамбанка" Аляксандр Зіменка.
Кнігу ўжо прадстаўлялі ў музеі кнігадрукавання ў Полацку, на радзіме беларускага першадрукара, паказвалі кнігу і ў Нацыянальнай бібліятэцы.
Кніга старая, але знаёміцца з ёй можна па-новаму. Побач з кнігай ўсталявалі інтэрактыўны экран, на якім можна вывучыць і геаграфію падарожжаў самога Скарыны, і разгледзець алічбаваныя старонкі яго кнігі.
"IT-краіна пачыналася адсюль. У адной Празе за тры гады Скарына выпусціў 23 выданні, для сучаснага выдавецтва гэта была б ўнікальна, не кажучы ўжо пра той час", - перакананы Зіменка.
Першадрукара можна назваць Ілонаам Маскам свайго часу, лічыць суразмоўца. Ён выкарыстаў тэхналогіі кнігадрукавання, якія былі ў Еўропе, і ствараў нешта прынцыпова новае.
"Ён першы, хто стварыў набор кірылічнага шрыфта. Але ў кнізе мы бачым яшчэ і ўнікальныя гравюры, і мы можам дакладна сказаць, што Скарына быў іх аўтарам, таму што яны не паўтараліся больш нідзе. А паглядзіце, хтосьці ў XIX стагоддзі вырашыў дамаляваць да адной гравюры Святога Духа, і мы вырашылі захаваць гэтыя пазнакі", - падзяліўся Зіменка.
Экспануюць кнігу акуратна і не заўсёды - яе ўзрост прадугледжвае, што часам выданню трэба адпачыць.
Чатырыста гадоў "Буквару"
Нацыянальная бібліятэка ўжо без сарамлівасці называе сябе адным з асноўных удзельнікаў кніжнай выставе. У гэтым годзе і экспанат ёсць асаблівы - факсімільнае выданне першага беларускага "Буквар". Арыгінал быў выдадзены ў беларускім Іўі і у 2018 годзе святкаваў 400 гадоў.
Па дамове з брытанскім уладальнікам аднаго з двух захаваных асобнікаў, беларусы выпусцілі ў некамерцыйных мэтах факсімільнае выданне. Такі камплект ўжо ёсць у кіраўнікоў дыппрадстаўніцтваў, у беларускіх бібліятэках і многіх установах - а купіць яго пакуль нельга, такія ўмовы брытанскага ўладальніка. Але ў бібліятэцы спадзяюцца, што калі-небудзь у кнігарні можна будзе купіць першы буквар.
"Буквар" нельга назваць незаслужана забытай кнігай, але трэба яшчэ раз нагадаць усім пра яе. На выставе Нацыянальная бібліятэка дэманструе буквары за некалькі стагоддзяў гісторыі. Тут ёсць і самыя старадаўнія буквары, і самыя сучасныя, можна прасачыць, як змянялася беларуская азбука. Мы бачым карцінкі з школьнага жыцця - як выглядалі школьнікі ў чытанкі XVII, XIX, XX стагоддзях", - распавёў кнігазнаўцы Алесь Суша.
Ёсць у экспазіцыі буквары для чырвонаармейцаў, буквары для дарослых - і ўсе яны адрозніваюцца зместам, ідэйнымі пасыламі.
"Ёсць і буквар, па якім я вучыўся і вучыцца мой сын - гэта буквар А. Клышкі, па якім да гэтага часу вучацца школьнікі. Буквар - гэта беларускі брэнд, беларусы прыдумалі гэтае слова і стварылі традыцыю буквароў, якую зрабілі сусветнай традыцыяй. Беларусы стваралі самыя незвычайныя і папулярныя буквары ў Расійскай імперыі, мільёны савецкіх школьнікаў вучыліся па складзеных беларусамі буквар, у Беларусі ўбачылі свет першыя латгальскія буквары і чытанкі на ідышы", - распавёў Суша.
Што яшчэ?
Сярод маштабных стэндаў шмат і тых, што паменш, але і яны цікавыя. Ёсць нават стэнд нашчадкаў беларускай шляхты, на якім можна вывучыць радаводы нашага дваранства. Кітай, Польшча, Паўднёвая Карэя - геаграфія краін больш чым шырокая.
Не будзе сумна і дзецям - выбар дзіцячых кніг на выставе ўражвае не толькі іх, але і дарослых. Прычым некаторыя кнігі для дзяцей дарослыя купляюць для сябе - настолькі яны метафарычнасць і, што хаваць, прыгожыя. На адным з стэндаў дзіцяці можна пакінуць памаляваць, а самому пайсці вывучаць стэнды далей. А як адкрывалі выставу, глядзіце на відэа Sputnik.