Экспазіцыя, якую Аляксандр Васільеў напярэдадні прадставіў у Гістарычным музеі, прысвечана бальным уборам ад першых дзесяцігоддзяў ХХ стагоддзя да пачатку XXI. Па словах калекцыянера, шматлікія мадэлі цалкам жыццёвыя з вельмі арыгінальным і смелым рашэннем. Асобныя дэталі крою, аздаблення або матэрыялы дарэчы было б запазычыць і для сучасных свецкіх мерапрыемстваў, якіх у свеце праводзіцца ўсё больш.
Худнець, не хадзіць на балі, завесці маладога палюбоўніка
Цікавасць да гісторыі, у тым ліку да гісторыі моды, значна ўзрасла ў апошнія дзесяцігоддзі, лічыць Аляксандр Васільеў. Балі, на якіх апранаюць гістарычныя касцюмы і танчаць старадаўнія танцы, праходзяць у многіх буйных гарадах, ад Нью-Ёрка да Токіа, ад Венецыі да Сінгапура. Мода мінулых стагоддзяў жывая і зараз, запэўнівае гісторык, многія бальныя сукенкі трансфармаваліся ў канцэртныя для оперных спявачак і тэатральных артыстаў, уборы для палітычных дзеячаў, калі гэта прадугледжана дрэс-кодам.
"Жаданне паўтарыць мадэлі мінулага характэрна для сукенкі XXI стагоддзя", - адзначыў Аляксандр Васільеў, аднак дадаў, што сама ідэя балю з часам вельмі моцна дэфармавалася.
"Сучасны мужчына, як правіла, не ўмее танцаваць, акрамя эгаістычных скачкоў перад люстэркам", - пажартаваў калекцыянер.
Змянілася і ўяўленне пра тое, як трэба апранацца на танцы, і гэтыя перамены адбыліся не на карысць дам, незадаволеных сваёй фігурай. Раней, пры закрытай модзе, яны маглі нешта схаваць і замаскіраваць. Міні, папулярнае цяпер, прадугледжвае добрую фігуру, аголеную спіну, адсутнасць элементаў ніжняга бялізны.
На пытанне аб тым, як быць жанчынам з лішняй вагой і марай аб асінай таліі, Аляксандр Васільеў катэгарычна і з гумарам адказаў: "Худнець, не хадзіць на балі, завесці маладога палюбоўніка".
Моднікі ў Парыжы ходзяць у трэніках
Аказваецца, нягледзячы на тое, што мода - дама ветраная і раз-пораз мяняецца, прагназаваць яе ўсё-такі можна. Гэтым займаюцца футуролагі, і прагноз несуцяшальны для аматарак дэкальтэ: па словах Аляксандра Васільева, нас усіх чакае панаванне новага мусульманскага стылю.
"Будучыня моды - гэта веласіпедкі, вузкія штаны пад сукенкамі, закрытае дэкальтэ, а галоўнае - закрытыя валасы", - пералічыў мастацтвазнаўца.
Будучая мода для жанчын у глабальным плане - гэта хусткі.
"Калі вам цікава, што модна цяпер, напрыклад, у Парыжы, у цэнтры моды для мужчын - гэта толькі дзве рэчы: трэнікі і худзі. Гэта носяць з красоўкамі без шкарпэтак. Астатняе нікому не цікава", - распавёў Аляксандр Васільеў пра тое, што адбываецца ў сталіцы сусветнай моды.
Паводле яго слоў, індустрыя моды губляе байцоў, на іх месца прыходзіць моладзь, і гэта іншае пакаленне, якое па-свойму бачыць свет.
Паняцця дзіцячай моды ў сучасным свеце не існуе: дзяцей апранаюць, як маленькіх дарослых.
"Цяпер лічыцца, што дзіця ў тры гады павінна сесці за руль аўтамабіля, умець выпісваць банкаўскія чэкі і працаваць. Калі яно ў чатыры гады гэтага не робіць, значыць, яно недаразвітае. Ну і ў восем, пажадана, каб яно ажанілася і з'ехала ад бацькоў", - пажартаваў Аляксандр Васільеў.
Мужчына-кентаўр і жанчына ў смокінгу
Не мог гісторык моды абыйсці ўвагай сукенку, якая выклікала фурор на Оскары. Амерыканскі акцёр Білі Портэр з'явіўся на чырвонай дарожцы ў чорным аксамітным уборы з доўгай спадніцай, верх якой быў выкананы ў выглядзе фрака.
"Ханжаства было патаптана", - так Аляксандр Васільеў пракаменціраваў яго выхад і назваў акцёра мужчынам-кентаўрам.
Паводле слоў мастацтвазнаўцы, ён вельмі ўдала прыцягнуў да сябе ўвагу, але ў сукенцы самой па сабе няма нічога дзіўнага. Даўней хлопчыкі да пэўнага ўзросту хадзілі толькі ў сукенках, мусульманскі мужчынскі касцюм і нават падраснікі ў праваслаўных святароў нагадваюць сукенкі. Спадніцы з'яўляюцца нацыянальнай адзеннем у шатландцаў, грэкаў, малайцаў, на востраве Фіджы.
"А калі б жанчына прыйшла ў смокінгу, ніхто не звярнуў бы ўвагі", - дадаў Аляксандр Васільеў.
Сукенкі жывуць столькі, колькі яны могуць пражыць
Распавёў Аляксандр Васільеў і аб сваёй калекцыі. Складаней за ўсё захоўваць далікатныя старадаўнія ўборы.
"Тэкстыль праз 300 гадоў руйнуецца ў прах, асабліва шоўк", - панаракаў гісторык моды.
Лепш за ўсё, паводле яго слоў, захоўваюцца лён, скура і замша, горш за ўсё - футра. Футравыя вырабы перад тым, як адправіць на захоўванне, прыходзіцца замарожваць у халадзільніку, каб забіць лічынкі молі, якая можа паквапіцца на каштоўную рэч.
"Валізкамі адпраўляем у рэстаўрацыю і вяртаем з рэстаўрацыі, яна ідзе штодня", - распавёў Аляксандр Васільеў аб працоўным працэсе.
У яго працуюць некалькі рэстаўратараў, кожны з іх спецыялізуецца на аднаўленні розных прадметаў адзення і аксэсуарах.
У сховішчы Аляксандра Васільева больш за 1000 манекенаў - яны патрэбныя для шматлікіх экспазіцый. На выставах уся вага сукенак прыпадае на плечы, тканіна расцягваецца і прыходзіць у заняпад, таму пасля кожнай выставы сукенцы трэба даць адлежацца. Іх захоўваюць гарызантальна, загорнутымі ў папяросную паперу.
Папаўненне калекцыі адбываецца рэгулярна, хоць вельмі часта знакамітасці не жадаюць расставацца са сваімі канцэртнымі касцюмамі. Калекцыянер паскардзіўся, што многія нічога не аддаюць пры жыцці, затое потым спадкаемцы тэлефануюць і кажуць: калі цяпер вы гэта не вынесеце, усё будзе на памыйніцы.
У сваёй калекцыі ён вывучае гісторыю рэчаў, памочнікі Аляксандра Васільева высвятляюць, які модны дом выпусціў тую ці іншую сукенку і хто насіў яе - пра гэта, як правіла, захоўваюцца запісы.
Аляксандра Васільева, як прыватнага калекцыянера, хвалюе, што ў Расіі да гэтага часу няма музея моды. Самая вялікая калекцыя касцюма, паводле яго слоў, знаходзіцца ў Эрмітажы. Аднак дзяржаўная сістэма накладвае абмежаванні і на набыццё старадаўняга адзення, і на марнаванні на яго рэстаўрацыю. Акрамя таго, у Расіі, паводле слоў Аляксандра Васільева, існуе праблема звязаць моду да Рэвалюцыі і пасля.