Вядомы беларускі празаік Іван Мележ нарадзіўся 8 лютага 1921 года ў вёсцы Глінішча Хойніцкага раёна Гомельскай вобласці ў сялянскай сям'і. Пасля заканчэння сярэдняй школы ён працаваў у Хойніцкім райкаме камсамола. У 1939 годзе паступіў у Маскоўскі інстытут гісторыі, філасофіі і літаратуры і з першага курса быў прызваны ў Савецкую Армію.
Ад ваеннай падрыхтоўкі да філалогіі
Летам 1940 года Мележ удзельнічаў у вызваленні Паўночнай Букавіны. З першых дзён Вялікай Айчыннай вайны на фронце — на Збручы, пад Уманню, Нікалаевым, Сінелькавам, Растовам-на-Доне, Лазавой. У чэрвені 1942 года пісьменнік быў пад Растовам цяжка паранены і пасля лячэння ў тбіліскім шпіталі адпраўлены ў тыл.
Тады жыў у Бугуруслане, потым выкладаў ваенную падрыхтоўку ў Малдаўскім педагагічным інстытуце, а з 1943 — у Беларускім дзяржаўным універсітэце, які знаходзіўся тады на станцыі Сходня ў Падмаскоўі, дзе вучыўся спачатку завочна на філалагічным факультэце, а затым перайшоў на стацыянар.
Літаратурная і грамадская дзейнасць
Мележ вучыўся ў аспірантуры, выкладаў беларускую літаратуру ва ўніверсітэце, працаваў у рэдакцыі часопіса "Полымя", у апараце ЦК КПБ. З 1966 г. — сакратар, а ў 1971-1974 гг. — намеснік старшыні праўлення СП БССР. Выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР (1967-1976), быў старшынёй Беларускага камітэта абароны міру, сябрам Сусветнага Савета Міру. З 1945 года ён — сябра Саюза пісьменнікаў СССР.
Мележ узнагароджаны двума ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сцяга, ордэнамі Чырвонай Зоркі, знакам пашаны і медалямі.
У 1972 Мележ стаў народным пісьменнікам БССР.
Мележ дэбютаваў вершамі. Пасля выдаў зборнікі аповесцей і апавяданняў "У завіруху" (1946) "Гарачы жнівень" (1948), "Заўсёды наперадзе" (нарыс, 1948), "Блізкае і далёкае" (1954), "У гарах дажджы" (1957), "Што ён за чалавек" (апавяданні, аповесці, нарысы, 1961), "Жыццёвыя клопаты" (нарысы, эсэ, крытычныя артыкулы, 1975), "Белыя вішні і яблыні" (1976), "Першая кніга: Дзённікі, сшыткі, з запісных кніжак" (1977). Аўтар рамана "Мінскі напрамак" (1952), самы знакаміты ягоны цыкл раманаў — "Палеская хроніка", той складаецца з некалькіх частак — "Людзі на балоце", "Подых навальніцы" і "Завеі, снежань", акрамя таго Мележ пісаў шэраг п'есаў.
Пісьменнік — лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Якуба Коласа, Ленінскай прэміі, Дзяржаўнай прэміі БССР.
Чытайце таксама: