https://bel.sputnik.by/20240619/vasil-bykov-biografiya-interesnye-fakty-1029282528.html

Мары аб мастацтве і гіперрэалізм франтавіка: да 100-годдзя з дня нараджэння Васіля Быкава

Мары аб мастацтве і гіперрэалізм франтавіка: да 100-годдзя з дня нараджэння Васіля Быкава

Sputnik Беларусь

19 чэрвеня спаўняецца 100 гадоў з дня нараджэння Васіля Быкава. У юбілей знакамітага беларускага і сусветна вядомага пісьменніка Sputnik успамінае біяграфію... 19.06.2024, Sputnik Беларусь

2024-06-19T10:38+0300

2024-06-19T10:38+0300

2024-06-20T10:09+0300

асоба

падзеі і даты

беларусь

васіль быкаў

літаратура

беларуская літаратура

у беларусі

культура

юбілей

спадчына

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/101572/32/1015723203_0:0:2044:1151_1920x0_80_0_0_1b1560713621d948de9112349d167a62.jpg

Васіль Быкаў быў франтавіком, усе жахі вайны бачыў на ўласныя вочы. Менавіта таму яго проза настолькі хвалюючая, а ваенныя падзеі ў ёй вельмі праўдападобныя. Усе яго творы — ад першай да апошняй старонкі — прасякнуты напружаннем. Яны вельмі рэалістычныя. Яны звяртаюцца да перажыванняў канкрэтнага чалавека. Яны — жывыя.Быкаў марыў стаць… мастакомНарадзіўся будучы майстар ваеннай прозы 19 чэрвеня 1924 года на Вушаччыне, у самай звычайнай сялянскай сям'і і з дзяцінства выяўляў здольнасці ў маляванні. Пасля заканчэння восьмага класа паступіў на скульптура ў Віцебскае мастацкае вучылішча. Але вучыцца давялося яму там усяго год.У 1940-м годзе ўказам Сталіна была адменена дзяржаўная стыпендыя, а навучанне зрабілі платным. Будучы пісьменнік не мог дазволіць сабе плаціць за вучобу і, у сувязі з цяжкім становішчам у сям'і, быў вымушаны вярнуцца дадому. Малады Быкаў моцна перажываў, што яму прыйшлося пакінуць вучылішча, але ўспамінаў потым пра гэта неахвотна."Вучыцца там доўга не прыйшлося, паколькі ў 1940-м стыпендыю адмянілі, і гэтыя абставіны вярнулі мяне ў вёску", - пазней мімаходам згадае ў сваёй аўтабіяграфіі пісьменнік.Але звычка маляваць засталася: Быкаў машынальна маляваў у нататніках накіды падчас размоў. А некаторыя замалёўкі, зробленыя яшчэ ў вайну, паслужылі вокладкай для кнігі Васіля Быкава "Мёртвым не баліць", якая пабачыла свет у 60-х. Дарэчы, гэтую кнігу пісьменнік лічыў галоўнай у сваёй творчасці.У Чырвоную армію Васіль Быкаў быў прызваны летам 1942 года. Пасля навучання ў Саратаўскім пяхотным вучылішчы, восенню 1943 года будучага пісьменніка накіравалі на фронт. Удзел у шматлікіх жорсткіх баях за вызваленне Украіны, Малдавіі, Балгарыі, Венгрыі і Югаславіі наклаў вялікі адбітак на асобу Быкава і пазней глыбока адлюстраваўся на яго будучым творчым шляху.Быкаў і ваенная прозаСам Быкаў лічыў, што яго творчы літаратурны шлях пачаўся ў 1951 годзе, калі падчас праходжання вайсковай службы на Курылах з-пад яго рукі выйшлі творы "Смерць чалавека" і "Абознік". Дэбютныя апавяданні былі прызнаны крытыкамі ўдалымі, але сам Быкаў у той час сумняваўся ў тым, што павінен прысвяціць сваё жыццё менавіта літаратуры.Канец 50-х - пачатак 60-х гадоў мінулага стагоддзя — перыяд творчых пошукаў: Быкаў піша сатырычныя мініяцюры, прыгодніцкія апавяданні, навелы маральна-этычнай тэматыкі, цыкл ваенных апавяданняў, рэцэнзіі. Падчас гэтых пошукаў Быкаў адмаўляецца ад апісальнасці і дробнай тэматыкі, аналізуе жыццё канкрэтнага чалавека, знаходзіць свой адметны мастацкі склад.У 1959-м пісьменнік звяртаецца да тэмы вайны праз аповесць "Жураўліны крык", у якой вайскоўцы гінуць у барацьбе з фашызмам, і застаецца з гэтай тэмай назаўжды. Ва ўсіх наступных творах выяўляецца характэрны для Быкава почырк — гранічна праўдзівае і вельмі рэалістычнае адлюстраванне вайны.Праз тры гады пасля "Жураўлінага крыку" свет пабачыла аповесць "Трэцяя ракета", якая і прынесла Быкаву заслужаную вядомасць. У 1960-я гады таксама былі апублікаваны сусветна вядомыя аповесці "Альпійская балада", "Мёртвым не баліць", а ў 70-я — "Сотнікаў", "Абеліск", "Дажыць да світання" і "Пайсці і не вярнуцца".Адметы факт: звычайна Быкаў пісаў адразу на беларускай мове і ўжо потым многія са сваіх твораў перакладаў самастойна на рускую мову.Быкаў на экранах і ў тэатрыПершай экранізацыяй "Беларусьфільма" па Быкаву стаў фільм "Трэцяя ракета" рэжысёра Рычарда Віктарава, ён выйшаў на экраны ў 1963-м годзе. Далей былі "Альпійская балада" (1966), "Дажыць да світання" (1975), "Воўчая зграя" (1976), "Абеліск" (1977), "Узыходжанне" (1977), "Знак бяды" (1985) і іншыя.Сучасная экранізацыя аповесці "У тумане" (2012) рэжысёра Сяргея Лазніцы ўдзельнічала ў конкурснай праграме 65-га Канскага фестывалю, а прэм'ера фільма ў Мінску суправаджалася аншлагамі. Пазней стужка атрымала шэраг узнагарод на іншых міжнародных конкурсах і актыўны водгук з боку прэсы. З гэтай нагоды імя Васіля Быкава было згадана на старонках вядомай газеты New York Times падчас прэм'ерных паказаў фільма на Манхэтэне ў ЗША.Творчасць Васіля Быкава таксама прыцягвае і тэатральных дзеячаў. Так, п'еса "Апошні шанс", шматлікія інсцэніроўкі па Быкаву ставіліся ў Маскве, Санкт-Пецярбургу, Мінску, Магілёве. А радыёспектаклі "У тумане" і "Кар'ер", пастаўленыя ў 1990-м, адзначаны дзяржаўнай прэміяй БССР.Беларускі Нацыянальны цэнтр сучасных мастацтваў таксама не так даўно прадставіў мінскаму гледачу прэм'еру спектакля Андрэя Саўчанкі "Пайсці і не вярнуцца".Паводле Быкава была напісана і опера "Сцежкаю жыцця" Генрыхам Вагнерам і пастаўлены балет "Альпійская балада" з музыкай Яўгена Глебава.Не стала Васіля Быкава ў 2003 годзе. Памёр творца ў анкалагічным шпіталі ў Бараўлянах і быў пахаваны на Усходніх могілках у Мінску.Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"Чытайце таксама:

беларусь

2024

Навіны

ru_BY

васіль быкаў 100-годдзе з дня нараджэння беларуская літаратура творца пісьменнік проза юбілей культура спадчына беларусь вялікая айчынная вайна гіперэалізм чалавек василь быков 100-летие с дня рождения белорусская литература творец писатель юбилей наследие великая отечественная война гиперреализм человек