Чацвер на масленічным тыдні ў народзе называлі "тлустым". Другая назва - "Валоссе" - сведчыць пра язычніцкія карані гэтага свята.
Вялес - адзін з галоўных багоў язычніцкага пантэону ўсходніх славян, быў богам жывёлагадоўлі і багацця. Яму блізкія такія боствы і персанажы сусветнай міфалогіі, як літоўскі Вяльняс, латышскі Велс, кельцкі бог багацця і жывёлы Велаўн, індыйскі Варуна і іншыя. Вялес або Волас меў дачыненне да зямных водаў, крыніц, вытокаў рэк.
Пасля прыняцця хрысціянства заменнікам Вялеса стаў Аўлас (Уласій Севасційскі), які таксама лічыўся заступнікам жывёлы "каровіным і конскім".
Звычаі і прысмакі
Чацвер на масленічным тыдні быў увогуле багатым на розныя звычаі. Напрыклад, малады муж павінен быў пакатаць сваю каханую на прыгожа ўбраным вазку, запрэжаным тройкай рэзвых жарэбчыкаў, ды каб з шархунамі ў вупражы, каб паўсюдна было чуваць, як ён любіць жонку. А яшчэ з шыкам падкаціць да хаты цёшчы, да якой у гэты дзень зяць абавязкова павінен завітаць.
Цёшчы ў тлусты чацвер таксама чакала свайго зяця і гатавала для яго адмысловыя прысмакі: на стале абавязкова былі сыры, масла і святочныя блінцы рознага гатунку: бульбяныя, пшанічныя, аўсяныя, грачанікі.
Не толькі ў гэты дзень, але і на працягу ўсяго тыдня нават пажадана было змешваць муку розных відаў. Гэта спрыяла, па веры нашых продкаў, земляробаў добраму ўраджаю ў новым годзе. Напрыклад, да пшанічнай прымешвалі грэцкую муку, як з кулінарнай кнігі "Смаката з залатой даёначкі".
Бліны масленічныя
Інгрыдыенты:
Як гатаваць:
У цёплых вяршках развядзіце сырыя дрожджы і, патроху падсыпаючы муку, замясіце цеста да кансістэнцыі вадкай смятаны. Пастаўце цеста ў цёплае месца. Калі праз гадзіну-другую яно падыдзе, дадайце жаўткі, расцёртыя з цукрам і соллю. Цяпер усё добра размяшайце. І зноў пастаўце цеста ў цёплае месца, каб зноў падышло.
А цяпер асобна добра паўзбівайце бялкі ў густую пену. Гатовыя бялкі варта змяшаць з цестам, а падаваць такія блінцы з растопленым маслам.