МІНСК, 25 жні - Sputnik. Сітуацыю, якая адбываецца ў Беларусі пасля прэзідэнцкіх выбараў, абмеркавалі ў аўторак на пазачарговым пасяджэнні камітэта Еўрапарламента.
Перад парламентарыямі, кажучы аб тым, што адбываецца ў рэспубліцы, выступілі экс-кандыдат у прэзідэнты Рэспублікі Святлана Ціханоўская і намеснік кіраўніка знешнепалітычнай службы Еўрасаюза Хельга Шмід.
Што сказала Ціханоўская
Экс-кандыдат у прэзідэнты заявіла пра гатоўнасць уступіць у перамовы з дзеючымі ўладамі рэспублікі, прычым назваць перагаворшчыкаў апазіцыя ўжо гатовая. Мэта - правядзенне новых выбараў выключна мірным шляхам.
"Наша мэта - дасягнуць сумленных і свабодных выбараў мірна, шляхам дыялогу", - паведаміла яна.
Палітык адзначыла, што прэзідэнцкія выбары, якія адбыліся 9 жніўня, прайшлі з вялікай колькасцю парушэнняў, а іх афіцыйныя вынікі не прызнаў як беларускі народ, так і большасць членаў сусветнай супольнасці. Менавіта нязгода з вынікамі выбараў, па словах Ціханоўскай, падштурхнула незадаволеных беларусаў выйсці на акцыі пратэсту па ўсёй рэспубліцы, якія спачатку жорстка падаўляліся ўладамі.
Раней упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека паведамляла пра гібель чатырох чалавек падчас акцый пратэсту. У МУС Беларусі заявілі, што не падавалі ААН такіх дадзеных. Паводле афіцыйнай інфармацыі праваахоўнікаў, пацверджана гібель трох чалавек.
Пратэсты ні прарасійскія, ні антырасійскія
Экс-кандыдат на пасаду прэзідэнта Беларусі таксама падкрэсліла ў Еўрапарламенце, што мірныя пратэсты, якія праходзяць па ўсёй краіне, не маюць ні прарасійскай, ні антырасійскай накіраванасці.
"Мы больш не апазіцыя, мы цяпер большасць. Адбываецца мірная рэвалюцыя. Рэвалюцыя ў Беларусі - не геапалітычная рэвалюцыя. Гэта ні прарасійская рэвалюцыя, ні антырасійская. Гэта рэвалюцыя ні супраць ЕС, ні праеўрапейская. Гэта рэвалюцыя дэмакратыі", - патлумачыла Святлана Ціханоўска.
Яна адзначыла, што такім чынам беларускі народ спрабуе дамагчыся права свабодна і сумленна выбіраць лідараў краіны і свой далейшы лёс. "Гэта мірная барацьба за самавызначэнне і чалавечую годнасць. Я заклікаю ўсе краіны свету паважаць фундаментальнае права нашага народа на самавызначэнне, паважаць суверэнітэт і тэрытарыяльную цэласнасць Беларусі", - падкрэсліла палітык.
ЕС: пагаварыць з Лукашэнкам пакуль не атрымалася
Як стала вядома, Еўрасаюз спрабуе падтрымліваць кантакты з Беларуссю на самым высокім узроўні, але пагаварыць з прэзідэнтам рэспублікі Аляксандрам Лукашэнкам пакуль не атрымалася. Пра гэта заявіла на пасяджэнні камітэта Еўрапарламента па замежных справах генеральны сакратар знешнепалітычнай службы ЕС Хельга Шмід.
"У цяперашні час кантакты ажыццяўляюцца на самым высокім узроўні. Гаворка ідзе пра вярхоўнага прадстаўніка Жозэпа Барэля, некаторых лідараў краін, на чале Еўрасавета. Ва ўсіх былі кантакты ў апошнія дні, яны таксама спрабавалі пагутарыць з прэзідэнтам Лукашэнкам, але гэта было немагчыма", - адзначыла яна.
Паводле яе слоў, ЕС лічыць Расію адной з ключавых фігур ва ўрэгуляванні сітуацыі ў Беларусі.
"Расія - ключавы акцёр. Таму ажыццяўляліся кантакты на ўзроўні прэзідэнта Еўрасавета, які гутарыў з Уладзімірам Пуціным. Была падкрэслена важнасць нацыянальнага дыялогу ў Беларусі і як важна пазбегнуць негатыўнага вонкавага ўмяшання. Былі абяцанні Расіі не ўмешвацца ваенным спосабам, і мы працягнем уважліва сачыць за гэтым", - паведаміла Шмід.
Яна распавяла, што ў Еўрасаюзе лічаць ўрэгуляванне сітуацыі ў Беларусі ў рамках АБСЕ найбольш прыдатным спосабам.
"Я згодная, што АБСЕ - гэта лепшая арганізацыя, каб пачаць непасрэдна дзейнічаць прама цяпер. Расія і Беларусь з'яўляюцца членамі гэтай арганізацыі, у пятніцу ў Вене пройдзе пасяджэнне па гэтым пытанні", - канстатавала намеснік кіраўніка дыпслужбы ЕС.
Раней прэс-сакратар прэзідэнта РФ Дзмітрый Пяскоў заявіў, што ў Крамлі не бачаць патрэбы ў аказанні дапамогі Беларусі ў рамках АДКБ. Ён таксама падкрэсліваў, што Беларусь павінна сама вырашыць, ці патрэбна ёй дапамога іншых краін ва ўрэгуляванні бягучай палітычнай сітуацыі. Паводле яго слоў, Расія гатова дапамагчы, але ўмешвацца не будзе.
З чаго ўсё пачалося
Выбары прэзідэнта Беларусі прайшлі 9 жніўня. Паводле звестак Цэнтрвыбаркама, перамог Аляксандр Лукашэнка, за яго прагаласавалі больш за 80% выбаршчыкаў, на другім месцы апынулася кандыдат у прэзідэнты Святлана Ціханоўская.
Нязгодныя з вынікамі выбараў людзі з вечара 9 жніўня выходзяць на вуліцы гарадоў. За час пратэстаў у Беларусі было затрымана каля сямі тысяч пратэстуючых, у бальніцах апынуліся сотні чалавек, у тым ліку і супрацоўнікі праваахоўных органаў. Як паведамляла МУС, падчас беспарадкаў пацярпелі сотні людзей. Па апошніх дадзеных, ахвярамі сталі тры чалавекі.