У госці да Балотніка: вандруем па Ельні

Панарама Ельні і экалагічнай сцежкі

Ельня, возера Белае

Самае вялікае сярод азёраў заказніка - возера Ельня. Памеры возера ўражваюць: 4,5 км у даўжыню, 1,4 км у шырыню. Узрост балота складае каля 9 000 гадоў – гэта можна ўсталяваць па таўшчыні торфу: за год прыкладна адкладаецца 1 мм.

Возера Курганістае ўсеяна курганамі, сярод якіх можа заблытацца і сам Балотнік з Азярніцамі і Аржаніцамі... Балота - небяспечнае для шпацыру месца. Без праваднікоў на яго не варта хадзіць! Людзі заўжды гэта ведалі, і балотны свет (магчыма, і дзеля перацярогі) густа засяляўся рознымі застрашальнымі істотамі.

Тут жыве міфічны гаспадар балота - Балотнік!

Вандроўка па Ельні пачынаецца ў візітцэнтры.

Іван Барок, дырэктар заказніка. Чалавек, які ведае ўсе таямніцы Ельні.

Пачатак экалагічнай сцежкі "Азяраўкі-Ельня". Прагуляцца па сцежцы і пазнаёміцца з жыццём балота едуць людзі з усяго свету: на "карце свету Ельні" адзначыўся і госць з Аўстраліі. Зараз супрацоўнікі Ельні з гонарам распавядаюць, што турысты з усіх кантынентаў пабылалі ў заказніку.

"Азяраўкі-Ельня", самая працяглая і шырокая на верхавых балотах, яна дае вычарпальнае ўяўленне пра ўсе біятопы верхавых балот. Гаць трывалая, у тры "паверхі" - можна хадзіць без страху.

Жыццё на Ельні. Экзувій (экзашкілет, які застаўся пасля лінькі) страказы.

Жыццё на Ельні. Страказа.

Журавіны квітнеюць і сапраўды нагадваюць сваімі дзюбкамі журавоў.

Асаблівую каштоўнасць для рэгіёна маюць журавіны балотная. Штогод увосень мясцовыя жыхары збіраюць каля 500 тон журавін без шкоды для прыроды (доўгачасовы эканамічны эфект ад збору журавін перавышае выгаду ад асушэння балотаў пад сельгасугоддзі або для вытворчасці торфабрыкету).

Расянка круглая, драпежніца - харчуецца насякомымі. Расянка ловіць іх на клейкія расінкі, якімі ўсыпаны яе лісточкі, змыкае над ахвярай пялёсткі - і высмоктвае сокі.

Расянка англійская, таксама драпежніца. Супрацоўнікі заказніка праводзілі эксперымент - "кармілі" расянку каўбаскай, а пасля спрабавалі падмануць, паклаўшы на лісток кавалачак паперы. Каўбаску расянка з'ела, закруціўшы лісток, а на паперу не адрэагавала ніяк.

Калі квітнее пушыца, здаецца, што Ельня прыпарушаная снегам

Багун у квецені. Багун мае вельмі моцны пах, ад якога пачынае балець і круціцца галава. Раслінны пылок асядае на буякі, надзвычай карысныя балотныя ягады, якія растуць у суседстве з багунам - іх яшчэ называюць "дурніцы" або "п'яніцы". Ягады не вінаватыя, "п'яніцамі" іх завуць праз суседства з багунам - гэта ад яго паху баляць галовы. А каб ягады, на якія асеў пылок багуну, не ўчынілі шкоды, прамыйце іх вадой..

На тэрыторыі заказніка растуць тыпавыя расліны тундры: марошка і карлікавая бяроза.

Ельня - улюбёнае месца для гнездавання птушак, бо тут ціхія непраходныя мясціны. Адлятаючы ў вырай, на Ельні прызямляюцца жураўліныя кліны - перадыхнуць і падмацавацца перад доўгай дарогай.

Акварэль, намаляваная прыродай: шэрыя журавы ў ранішняй смузе.

Ельня, назіранне за журавамі падчас рэгіянальнага фестывалю "Журавы і журавіны Мёрскага краю", які адбываецца ўвосень.

Заказнік насяляюць тундравыя птушкі: чорнаваллёвая гагара і белая курапатка, залацістая ржанка і вялікі уліт. На здымку - простыя гусі, лёгкая здабыча для фатографа.

Купанне ў азяраўках - занятак надзвычай прыемны і карысны, але таксама і небяспечны. Толькі ў вызначаным месцы і толькі пад наглядам і са страхоўкай!

На балатаступах па балоту - любімы атракцыён турыстаў.

Падчас экскурсіі дзеці спрабуюць балотную ваду. Адфільтраваная сфагнумам - імхом-санітарам - яна ператвараецца ў дысцылірованную. Піць яе можна, асцерагаючыся толькі не праглынуць якой шумы. А мікробаў там ніякіх! Але балотнай вадой не нап'ешся - яна не ўтрымлівае не толькі шкодных бактэрый, але і мінералаў. Таму на балота ідуць са сваёй вадой. Калі ж разлічваць папіць і наталіць смагу балотнай, трэба ўзяць на закуску салёны агурок.

Зімовы пейзаж Ельні асабліва радуе ў спёку