Аб планах Беларусі адмовіцца ад паслуг балтыйскіх партоў і перавесці грузапаток у Расію стала вядома яшчэ ў верасні.
Такім чынам кіраўнік рэспублікі Аляксандр Лукашэнка адрэагаваў на санкцыі, уведзеныя суседзямі пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі 9 жніўня.
З палітычнага пункту гледжання, рашэнне Лукашэнкі цалкам абгрунтавана, заявіў Sputnik эксперт па энергетыцы Барыс Марцінкевіч - на яго думку, аплачваючы паслугі Клайпедскага порта, Беларусь фактычна фінансуе дзейнасць апазіцыі, бо Літва адкрыта падтрымлівае Каардынацыйны савет.
Але ці выгадная пераарыентацыя грузаў для Беларусі ў эканамічным плане? Разбіралася карэспандэнт Sputnik Данара Курманава.
У тэорыі даражэй, на практыцы - танней
Адлегласць ад беларускай станцыі "Барбароў" (абслугоўвае Мазырскі НПЗ) да Клайпеды складае 946 км, а да расійскай "Лужская" (абслугоўвае порт ва Усць-Лузе) - 1101 км.
"Але мы ж дамовіцца можам з расіянамі па тарыфах, і яны ад аб'ёмаў перавалкі нашых грузаў усё роўна атрымаюць выгаду", - заўважыў раней беларускі лідар.
Аб магчымых эканамічных саступках казаў у інтэрв'ю Baltnews губернатар Ленінградскай вобласці Аляксандр Драздзенка. Паводле яго слоў, інвестыцыйнае заканадаўства вобласці прывабна для тых, хто займаецца партовай гаспадаркай і лагістыкай. "Мы даем льготы па падатку на прыбытак, напрыклад, нуль - льгота па падатку на маёмасць на перыяд акупнасці праектаў", - распавёў Драздзенка.
Цяжка разважаць, якім апынецца тарыф для Беларусі, пакуль пераарыентацыя грузаў знаходзіцца толькі на стадыі перамоваў, адзначае эксперт Барыс Марцінкевіч. Аднак ужо цяпер можна адштурхоўвацца ад некалькіх фінансавых фактараў. "Лукашэнка казаў, што, верагодна, застануцца свабодныя сродкі ад крэдыту на будаўніцтва беларускай АЭС, - разважае эксперт. - Для Беларусі было б выгадна ўкласці іх у партовыя магутнасці".
Больш за тое, пагрузкай і выгрузкай судоў звычайна займаюцца прыватныя стывідорныя кампаніі, за паслугі якіх, вядома, трэба плаціць. Але калі Расія прадаставіць Беларусі скідкі ад РЖД, а таксама магчымасць працаваць з уласнай стывідарнай кампаніяй, рэспубліка толькі выйграе, дадае Барыс Марцінкевіч.
"Расія выйграе па азначэнні. Дадатковая загрузка партоў ніколі не замінала, усё роўна пойдзе нейкі фрахт", - удакладніў эксперт.
Тэрмінал можа прыняць любы груз
Усць-Луга прывабная для Беларусі яшчэ і сваёй шматфункцыянальнасцю. Да прыкладу, тэрмінал Lugaport - гэта ўніверсальны комплекс, які можа прымаць грузы любых відаў - ад харчовых да прадукцыі перапрацоўчай прамысловасці.
Як лічыць губернатар Драздзенка, ва Усць-Лузе ёсць падыходная для беларускага боку інфраструктура: гэта тэрміналы па адгрузцы мінеральных угнаенняў і нафтапрадуктаў. Акрамя Lugaport, у порце Усть-Луга цяпер будуюцца яшчэ тры універсальныя тэрміналы. Самы буйны з іх - гэта тэрмінал "Ультрамар", які займаецца мінеральнымі ўгнаеннямі.
Да 2024 года ва Усць-Лузе плануецца нарасціць партовыя магутнасці да 180 мільёнаў тон. Для параўнання: у 2019 годзе Беларусь накіравала ў Клайпеду каля 14 мільёнаў тон грузаў.
Беларусь зэканоміць на тэхнічнай базе
Першапачаткова Беларусь планавала будаваць уласны тэрмінал на тэрыторыі расійскага порта. Аднак адміністрацыя Ленінградскай вобласці прапаноўвае рэспубліцы іншы варыянт - увайсці ў склад акцыянераў порта па праектах, якія рэалізуюцца ўжо цяпер. "Гэта нашмат прасцей і, дарэчы, танней", - заявіў Аляксандр Драздзенка.
Зэканоміць Беларусь можа і на тэхнічнай базе ў цэлым, бо ў апошнія гады РЖД інвеставалі значныя сродкі ў развіццё станцый на тэрыторыі Ленобласть. Адзін з вынікаў гэтых укладанняў - станцыя "Лужскі", якая абслугоўвае порт ва Усць-Лузе. Яна сёння лічыцца лепшай сартавальнай станцыяй у Еўропе дзякуючы сваёй аснашчанасці.