Беларускія экспарцёры плануюць перакінуць угнаенні і сельгаспрадукцыю з балтыйскіх партоў на расійскі Прыморск. Хоць прыморскі ўніверсальна-пагрузны комплекс (УПК) будзе пабудаваны толькі ў 2023 годзе, беларускі бок ужо вядзе перамовы па пераарыентацыі грузаў з кіраўнікамі праекта.
Якую тарыфную сетку прапануе Беларусі Прыморск і як выкарыстанне расійскіх тэрміналаў паўплывае на рост вытворчасці ў рэспубліцы? У нюансах перамоваў разбіралася карэспандэнт Sputnik Данара Курманава.
Развіццё ў крызіс
Прыморскі комплекс абяцае стаць найбуйнейшай універсальнай пляцоўкай для перавалкі грузаў у Прыбалтыцы. Магутнасці УПК дазваляюць прымаць розныя грузы - ад вугалю да мінеральных угнаенняў і сельгаспрадукцыі. Апошнія дзве катэгорыі грузаў асабліва актуальныя для Беларусі, улічваючы, што ў верасні прэзідэнт рэспублікі Аляксандр Лукашэнка прапанаваў адмовіцца ад паслуг балтыйскіх партоў і перавесці грузапаток у Расію.
Аднак зацікаўленасць Мінска ва УПК абумоўлена не толькі санкцыямі, уведзенымі балтыйскімі краінамі пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі 9 жніўня.
Беларускі экспарт сельскагаспадарчай сыравіны і харчавання расце, нават нягледзячы на пандэмію. Па дадзеных Нацыянальнага статыстычнага камітэта Беларусі (Белстата), пастаўкі ў дадзеным сегменце са студзеня па верасень гэтага года склалі амаль 4,2 мільярда долараў, што на 250 мільёнаў больш за паказчык аналагічнага перыяду ў мінулым годзе.
У адрозненне ад балтыйскіх партоў, комплекс у Прыморску можа апрацоўваць да 70 мільёнаў тон грузаў у год. Таму беларускія пастаўшчыкі змогуць пашыраць свае склады ва УПК пры росце аб'ёмаў экспарту. Пра гэта парталу Baltnews распавёў намеснік генеральнага дырэктара па праектаванні ТАА "Прыморскі УПК" Дзмітрый Цемкін.
"Мы адкрытыя да дыялогу з нашай братэрскай рэспублікай Беларуссю. Нават на сённяшні дзень мы гатовыя пры неабходнасці ўнесці дадатковыя партовыя альбо складскія магутнасці для павелічэння грузаперавозак праз наш партовы комплекс", - растлумачыў ён.
Па словах Цемкіна, УПК выкарыстоўвае ўласныя запатэнтаваныя тэхналогіі працы з сыпкімі грузамі. "Мы ўжываем закрытую тэхналогію: ад вагона да марскога судна, дзе мы перавальваем, часова захоўваем і загружаем вугаль у марское судна закрытым спосабам, ён павінен выключаць пыленне і шумавое ўздзеянне на навакольнае асяроддзе. Такія ж тэхналогіі мы ўжываем для мінеральных угнаенняў, збожжа. Дадаткова на кантэйнерным тэрмінале мы закупляем абсталяванне, самае сучаснае, высокатэхналагічнае, якое дазваляе паскорыць загрузку такіх кантэйнеравозаў, як умяшчальнасцю да 20 тысяч (TEU - аб'ём аднаго дваццаціфутавага марскога кантэйнера - Sputnik)", - распавёў Дзмітрый Цемкін.
Новае - добра забытае старое
Ідэя пабудаваць порт у Прыморску ўзнікла яшчэ ў савецкі час, распавядаюць у адміністрацыі комплексу. Аднак пачалі рэалізоўваць праект толькі ў 2011 годзе, калі ўрад Ленінградскай вобласці распрацаваў новы план развіцця партовых зон у рэгіёне.
Сёння УПК уключаны ў схему тэрытарыяльнага развіцця Расіі, а значыць, асаблівая ўвага надаецца дадатковай інфраструктуры комплексу, падкрэслівае Дзмітрый Цемкін. Ідзе будаўніцтва новай чыгуначнай магістралі ад Санкт-Пецярбурга да порта Прыморск. Яе прапускная здольнасць складзе 100 мільёнаў тон у год.
Таксама, па словах Цемкіна, пад комплекс праектуецца новая чатырохпалосны хуткасная аўтамабільная дарога. Яе працягласць дасягае 40 кіламетраў.
"Яна дазволіць бесперашкодна дастаўляць грузы ў порт аўтамабільным транспартам, не выкарыстоўваючы рэгіянальныя дарогі. Гэта значыць, мы цалкам прыбіраем грузапаток з дарог агульнага карыстання", - падкрэсліў эксперт.
Беларусь зэканоміць на тарыфах
Прафесійнае транспартнае планаванне дазволіць Беларусі скараціць час дастаўкі грузаў у порт. Як лічыць Дзмітрый Цемкін, расійскія планы па будаўніцтве комплексу і беларускія ініцыятывы па пераарыентацыі ўдала спалучаюцца паміж сабой. Комплекс толькі пачынае сваю працу, таму максімальна адкрыты для супрацоўніцтва.
"Любы дробны вытворца можа арандаваць у порце частку склада альбо цалкам склад, каб назапашваць паступова карабельную партыю і вялікім суднам вывозіць. Яны, такім чынам, скарачаюць свае транспартныя выдаткі", - тлумачыць Цемкін.
Больш за тое, у рамках ЕАЭС і Саюзнай дзяржавы Беларусь можа разлічваць на адзіную з Расіяй тарыфную палітыку і мытныя паслабленні. Прычым усе гэтыя льготы могуць дзейнічаць у доўгатэрміновай перспектыве, што робіць перавалку грузаў танней, чым праз парты ў Літве і Латвіі. Таму новы комплекс дапаможа ўмацаваць добрасуседскія адносіны з Беларуссю, мяркуе Дзмітрый Цемкін. "Мы даем нашым сябрам сучасную інфраструктуру, выбудоўваем ўсе транспартныя камунікацыі паміж дзвюма дзяржавамі", - заявіў ён.