Кангрэс ЗША ў сераду павінен быў зацвердзіць вынікі галасавання выбаршчыкаў і падвесці рысу пад вынікамі прэзідэнцкіх выбараў, на якіх перамогу атрымаў кандыдат ад Дэмакратычнай партыі Джо Байдэн. Працэдура, аднак, не была праведзена: шматтысячны натоўп прыхільнікаў дзеючага прэзідэнта Дональда Трампа арганізаваў пратэсты каля Капітолія, а затым частка з іх прарвалася ўнутр будынка.
Староннія ўварваліся ў Капітолій ўпершыню з 1814, калі падчас вайны яго ўзялі і падпалілі англічане.
Хроніка беспрэцэдэнтнага: як штурмавалі Капітолій
У 20 гадзін па мінскім часе Трамп заявіў, што яго прыхільнікі павінны прыйсці да Капітолія і "дапамагчы слабым рэспубліканцам, таму што моцныя ў дапамозе не маюць патрэбы". Нагадаем, што некалькі рэспубліканцаў заявілі пра намер выказаць пратэст супраць сцвярджэння перамогі Байдэна на прэзідэнцкіх выбарах.
Праз гадзіну кангрэс пачаў пасяджэнне, а прыхільнікі Трампа паспрабавалі прабіцца ў будынак. Паліцыя ўжывала газ, паступілі паведамленні аб першых пацярпелых.
Нягледзячы на супрацьстаянне з сілавікамі, пратэстоўцы ўварваліся ў Капітолій, а затым у залы пасяджэнняў і кабінеты. Кангрэсменаў тэрмінова эвакуіравалі, сертыфікаты з вынікамі прэзідэнцкіх выбараў - таксама.
Пачалася стральба, некалькі пратэстуючых былі параненыя, адна з іх памерла.
Пазней стала вядома, што пры стральбе ў Капітоліі загінула ветэран ВПС ЗША Эшлі Бэббіт, паведаміў тэлеканал Fox News са спасылкай на сваякоў. Дзіўна, што смерць ад кулі знайшла ветэрана ВПС, якая адслужыла 14 гадоў, не ў Іраку або Афганістане, а ў Капітоліі ЗША, дзе стральба - справа нечуванае.
Тым, хто страляў у жанчыну ў будынку Кангрэса ЗША, як мяркуецца, з'яўляецца высокапастаўлены супрацоўнік паліцыі Капітолія, паведамляе радыёстанцыя NPR са спасылкай на крыніцу ў праваахоўных органах.
Пацярпелі таксама некалькі сілавікоў.
У сталіцы ЗША была абвешчана каменданцкая гадзіна (з 2 ночы па мінскім часе), у горад была накіравана нацыянальная гвардыя. Мясцовыя выданні пісалі, што Пентагон адмаўляўся адправіць нацгвардыю на дапамогу Капітолію і што адправіць на месца сілавікоў у выніку распарадзіўся Пенс - а не Трамп.
Байдэн назваў тое, што адбываецца мецяжом, праз 15 хвілін Трамп заклікаў сваіх прыхільнікаў разысціся. На працягу наступных двух гадзін сілавікі занялі і ачысцілі Капітолій, была знойдзена і абясшкоджана бомба, 20 чалавек былі затрыманы.
Зараз у Вашынгтоне сітуацыя нармалізавалася, у горадзе каменданцкая гадзіна. Паводле інфармацыі, размешчанай на сайце сталічнага ўрада, яна будзе дзейнічаць да 06:00 чацвярга 7 студзеня.
У Кангрэсе ЗША працягваецца працэс зацвярджэння галасоў Калегіі выбаршчыкаў па штатах. Сумеснае пасяджэнне абедзвюх палат, перапыненае з-за ўварвання ў будынак Капітолія прыхільнікаў прэзідэнта Дональда Трампа, аднавілася пасля навядзення парадку.
Не чакаючы 20 студзеня
Кангрэсмен Амар заявіла, што рыхтуе дакументы для імпічменту Трампу (пакуль яго паўнамоцтвы мінаюць 20 студзеня).
Некаторыя рэспубліканцы, якія раней планавалі апратэстоўваць вынікі выбараў у ходзе пасяджэння Кангрэса, перадумалі гэта рабіць пасля гэтых падзей. Лідэр рэспубліканцаў у сенаце ЗША Макконэл заявіў, што сенат не ўдасца запалохаць, ён не саступіць беззаконню і зацвердзіць вынік мінулых выбараў.
У сваю чаргу, Белы дом нічога не кажа аб планах Трампа, якога забанілі ў сацсетках і лаюць у кангрэсе за сённяшнія беспарадкі.
Замест раскладу прэзідэнта на чацвер Белы дом даслаў звычайную адпіску апошніх дзён: «Прэзідэнт Трамп будзе працаваць з ранняй раніцы да позняга вечара, ён зробіць шмат званкоў і правядзе шмат сустрэч».
Апаганенне храма дэмакратыі
Лідэр дэмакратаў у сенаце Шумер назваў штурм Капітолія "апаганеннем храма дэмакратыі". Ён заявіў, што беспарадкі стануць плямай на рэпутацыі ЗША, якую нялёгка будзе змыць.
Амерыканскія журналісты задаюцца пытаннем, дзе былі сілавікі, на якіх падаткаплатнікі марнуюць сотні мільёнаў долараў.
А афіцыйны прадстаўнік МЗС РФ Марыя Захарава рэпастнула словы Джыл Доэрці, якая доўгія гады працавала карэспандэнтам CNN у Маскве: "Злучаныя Штаты ніколі больш не змогуць сказаць свету, што мы з'яўляемся ўзорам дэмакратыі".
Выказаліся пра сітуацыю ў ЗША і расійскія сенатары.
"Амерыканская дэмакратыя закульгала на абедзве нагі, ЗША страцілі права навязваць курс іншым краінам", - заявіў кіраўнік камітэта Савета Федэрацыі па міжнародных справах Канстанцін Касачоў. Прычын таго, што адбылося, паводле яго слоў, некалькі - "самаўлюбёнасць, эксцэнтрычнасць і авантурызм" прэзідэнта Трампа і "безаблічныя, разлічаныя на ўсіх і каго папала" палітычныя платформы дэмакратаў і рэспубліканцаў. Вынік - Амерыка расколатая напалам.
"Тое, што адбываецца, у чарговы раз паказвае сілу сацсетак як інструментаў уздзеяння на масы. Ні адно буйное СМІ ў ЗША не пагадзілася б у гэтыя дні публікаваць заявы Трампа аб крадзяжы галасоў. Але некалькі твітаў - і натоўп штурмуе Капітолій. Блакіроўка сацсетак - палітыка была правільнай. Неабдуманыя заявы тагачаснага прэзідэнта ўжо прывялі да ахвяр", - адзначыў член камітэта Дзярждумы па інфармацыйнай палітыцы Антон Гарэлкін.
Чытайце таксама:
- Чатыры чалавекі загінулі ў ходзе пратэстаў у Вашынгтоне
- Кангрэс зацвердзіў абранне Джо Байдэна прэзідэнтам ЗША