МІНСК, 9 кра – Sputnik. Генеральны пракурор Андрэй Швед заявіў аб узбуджэнні крымінальнай справы па факце генацыду насельніцтва Беларусі падчас Вялікай Айчыннай вайны і ў пасляваенны перыяд, перадае карэспандэнт Sputnik у пятніцу.
"У мэтах сацыяльнай і гістарычнай справядлівасці і ліквідацыі "белых плям" гісторыі, умацавання канстытуцыйнага ладу і нацыянальнай бяспекі, Генеральным пракурорам распачата крымінальная справа па факце генацыду насельніцтва Беларусі", - сказаў Швед.
Паводле яго слоў, у аснову прынятага рашэння пакладзены звесткі аб гібелі мільёнаў беларусаў і іншых асоб з прычыны зверстваў нямецкіх акупацыйных улад і іх памагатых.
Узбуджэнне крымінальнай справы па факце генацыду - новы этап у барацьбе з рэабілітацыяй нацызму, адзначыў Швед.
Генпракурор таксама заклікаў жыхароў Беларусі і грамадзян іншых дзяржаў звяртацца ў Генеральную пракуратуру і паведамляць факты пра генацыд.
"Пачаты Генпракуратурай крымінальны працэс па расследаванні фактаў генацыду дазволіць вызначыць канкрэтных асоб з ліку нямецкіх захопнікаў і іх памагатых, якім удалося пазбегнуць адказнасці за забойства мірных жыхароў, здзекі і катаванні ў канцлагерах і гета, масавы адгон грамадзянскага насельніцтва ў нямецкае рабства", - адзначыў ён.
Беларусь звернецца ў Нюрнберг
Па словах Шведа, следчая група пачала ўжо вывучаць вопыт міжнародных трыбуналаў, каб прызнаць генацыд беларускага народа.
"У цяперашні час ідзе праца па асобным кірунку - складанні поўнага спісу ўсіх памерлых і тых, хто цяпер жыве, злачынцаў (...) адкрытага суда ў Беларусі", - сказаў Генпракурор.
Швед адзначыў, што асобы, абвінавачаныя ў генацыдзе, павінны быць асуджаны кампетэнтным судом той дзяржавы, дзе гэта было здзейснена. Імёны ўжо памерлых злачынцаў павінны быць абвешчаны, а тыя, хто жывы - прыцягнуты да суда.
Па словах Генпракурора, Беларусь у рамках расследавання справы будзе звяртацца ў Нюрнберг да атрымання шэрага матэрыялаў, а таксама да некаторых краін, у тым ліку - Расіі, Германіі, Літвы і Польшчы.
"Мы звернемся з запытам у Нюрнберг з просьбай атрымаць доступ да матэрыялаў Нюрнбергскага працэсу для таго, каб вылучыць тыя звесткі і доказы, якія звязаны з Беларуссю", - заявіў Швед.
Ён таксама дадаў, што Беларусь разлічвае на аператыўную дапамогу ведамстваў і архіваў Расіі, у якіх сабрана вялікая колькасць дакументаў аб генацыдзе беларусаў і іншых асоб, якія пражывалі на тэрыторыі БССР, у перыяд Вялікай Айчыннай вайны.
Спроба захопу ўлады
"У мінулым годзе (Беларусь - Sputnik) сутыкнулася са спробай захопу ўлады неканстытуцыйным шляхам. У адносінах да нашай дзяржавы да цяперашняга часу праводзіцца агрэсіўная палітыка, якая характарызуецца спробамі дэстабілізацыі правапарадку з ужываннем метадаў радыкалізму і розных формаў экстрэмізму", - заявіў Швед.
Па словах Шведа, для таго, каб здзейсніць спробу захопу ўлады неканстытуцыйным шляхам ажыццяўлялася фінансаванне з-за мяжы. Прытым рабілася гэта не толькі ў мінулы год, але і значна раней.
"Пры гэтым звяртаю вашу ўвагу, што стаўка рабілася ў тым ліку нашымі апанентамі на неанацысцкія плыні, неанацысцкія групы", - падкрэсліў Швед.
Калі раней у краіне былі адзінкавыя выпадкі прыцягнення асоб да адміністрацыйнай адказнасці за неанацысцкія выказванні і прапаганду неанацызму, то толькі ў мінулым годзе было складзена 88 адміністрацыйных матэрыялаў у сувязі з неанацысцкімі ўчынкамі і дзеяннямі, адзначыў ён.
Гераізацыя нацызму
"З ліку асуджаных 72 - адкрытыя нацысты", - падкрэсліў Генпракурор.
Швед адзначыў, што дзеянні гэтых асоб былі накіраваны, у тым ліку, і на гераізацыю нацыстаў, якія здзяйснялі на тэрыторыі Беларусі злачынствы.
"Ужо прадстаўлены факты, што на працягу многіх гадоў на тэрыторыі Брэсцкай і Гродзенскай абласцей праз дзейнасць асоб, якія фінансаваліся з Польшчы, праводзіліся мерапрыемствы па рэабілітацыі палякаў, якія здзяйснялі зверскія дзеянні на тэрыторыі Беларусі пад сцягамі так званай Арміі Краёвай", - сказаў ён.
Палітычнай падаплёкі няма
Швед адзначыў, што ўзбуджэнню крымінальнай справы папярэднічала трохмесячная праца, калі вывучаліся матэрыялы, сабраныя ў архівах.
"Мы папярэдне вывучалі матэрыялы і прыйшлі да высновы аб тым, што з пункту гледжання права ёсць усе падставы для распачынання крымінальнай справы" - сказаў генпракурор.
Пры гэтым ён адзначыў, што пры гэтай працы следчая група сутыкнулася з тым, што ёсць шмат "белых плям" у тэме генацыду беларускага народа.
Швед таксама асабліва падкрэсліў, што ў гэтай справе няма ніякай палітыкі.
"Вядома ж няма ніякай палітычнай падаплёкі. Сам пытанне ўзнікла яшчэ ў канцы лістапада мінулага года. З чым гэта было звязана? З тым, што ў рамках выканання даручэння кіраўніка дзяржавы аб стабілізацыі грамадскай бяспекі, задаліся пытаннем: а што ляжыць у аснове дзеянняў тых, хто здзяйсняе радыкальныя, экстрэмісцкія і тэрарыстычныя дзеянні на тэрыторыі Беларусі", - сказаў Генпракурор.
Ён таксама паведаміў, што ў ходзе расследавання справы будуць праведзены пошукавыя мерапрыемствы ў месцах масавага знішчэння насельніцтва.
"Вынікі расследавання справы лягуць у аснову ідэалагічнай, вучэбна-выхаваўчай і інфармацыйнай працы. (...) А вывучэнне генацыду беларускага народа варта ўпісаць ва ўсе абавязковыя адукацыйныя праграмы", - падкрэсліў Швед.
Артыкул 127 - "Генацыд" - знаходзіцца ў 17-й главе Крымінальнага кодэкса Беларусі, дзе сабраны артыкулы пра злачынствы супраць міру і бяспекі чалавецтва. У гэтай частцы Крымінальнага кодэкса таксама змяшчаюцца артыкулы аб падрыхтоўцы або вядзенні агрэсіўнай вайны, прапагандзе вайны, аб тэрарыстычным акце, аб злачынствах супраць бяспекі чалавецтва, аб ваенных злачынствах. Шэраг з іх прадугледжваюць пакаранні аж да выключнай меры - смяротнай кары.
Чытайце таксама:
- Справа аб генацыдзе беларусаў: Мінск запатрабуе выдаць ваенных злачынцаў
- Генпракуратура распачне справу па факце генацыду беларускага народа ў ВАВ
- Пуцін: злачынствы нацыстаў не маюць тэрміну даўніны