Рашэнне аб стварэнні Беларускага дзяржаўнага было прынята ўрадам БССР 25 лютага 1919 года. Аб гэтым сведчыць дэкрэт, падпісаны кіраўніком ЦВК БССР Аляксандрам Мясніковым. Але з-за часовай акупацыі Мінска польскімі войскамі арганізацыйныя работы па адкрыцці ўніверсітэта зацягнуліся. Ажыццявіць задуманае ўдалося толькі 30 кастрычніка 1921 года.
Універсітэт ствараўся практычна на пустым месцы. Не было ні сваіх будынкаў, ні матэрыяльнай базы, ні ўласных кадраў. Шмат хто з беларусаў адмаўляўся працаваць ва ўніверсітэце – яны не верылі, што ён зможа доўга праіснаваць. Спецыялістаў шукалі за межамі краіны. У асноўным выкладчыцкі склад быў укамплектаваны кадрамі Маскоўскага, Казанскага і Кіеўскага ўніверсітэтаў.
Першапачаткова ў структуру БДУ ўваходзілі тры факультэты - працоўны, медыцынскі і грамадскіх навук. Іх студэнтамі ў той час былі 1390 чалавек, а штат уключаў 78 - выкладчыкаў, прафесараў, дацэнтаў і асістэнтаў.
За амаль стогадовую мяжу ў БДУ падрыхтавана звыш 185 тысяч спецыялістаў, 4700 кандыдатаў навук, 700 дактароў навук. У ліку выпускнікоў вядомыя вучоныя, акадэмікі, прафесары, лаўрэаты дзяржаўных прэмій СССР, БССР і Беларусі. Са сценаў БДУ выйшлі народныя паэты, заслужаныя дзеячы, прызёры Алімпійскіх гульняў.
Сучасны БДУ - гэта 18 факультэтаў. Ва ўніверсітэце навучаюцца каля 30 тысяч студэнтаў, магістрантаў, аспірантаў і дактарантаў. Адукацыйны працэс забяспечвае больш за 3500 выкладчыкаў, акадэмікаў, членаў-карэспандэнтаў НАН Беларусі, дактароў, кандыдатаў навук і прафесараў.
30 кастрычніка 2021 года Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт адзначае векавы юбілей. Гэта падзея ўнесена ў спіс памятных дат ЮНЕСКА.