Сапега: я прытрымлівалася "піску моды" – ненавідзець дзяржаву і ўладу

МІНСК, 30 сне – Sputnik. Грамадзянка Расіі Сафія Сапега расказала пра падрабязнасці сваёй працы і матывы, яе словы прыводзіць Тelegram-канал ГУБАЗ.

Як расказала Сапега, у праект "Чорная кніга Беларусі" (прызнаны ў Беларусі экстрэмісцкім - Sputnik) яе прывёў стваральнік канала Данііл Багдановіч. Сапега выкладала дадзеныя дзяржслужачых, сілавікоў і іх сямей, у тым ліку, дзяцей у сетку.

Па словах дзяўчыны, гэты заробак дазваляў ёй нядрэнна жыць у Вільнюсе, дзе яна вучылася. Яна адзначыла, што пра этычны бок пытання спачатку не задумвалася.

Дзяўчына падкрэсліла, што, знаходзячыся ў асяроддзі людзей з аднымі поглядамі, прасякнулася атмасферай, якая там пануе.

Паводле слоў Сапегі, упершыню яна падумала аб тым, што робіць нешта няправільна, калі адбыўся канфлікт унутры каманды "ЧКБ". Яна прыгадала незадаволенасць усёй каманды, прычынай паслужыў ціск з боку галоўрэда Яніны Сазановіч, якая хацела размяшчаць у канале дадзеныя аб усіх членах сямей.

Сазановіч за агрэсіўнасць нават далі мянушку ўнутры каманды "Хейт" (з англ. нянавісць - Sputnik).

Пра крыўды на дзяржаву размова не ішла, упэўнена Сапега, бо большасць работнікаў "ЧКБ" ужо па некалькі гадоў не жылі ў Беларусі. Па словах дзяўчыны, яна ведала ў твар толькі тры-чатыры адміністратары ЧКБ, астатнія працавалі выдалена і не бачылі адзін аднаго асабіста.

Сапега расказала, што многія супрацоўнікі канала эмацыйна выгаралі, пасля працы ім патрэбен быў псіхолаг, які выпісваў "кучу лекаў".

Яна выказала меркаванне, што сітуацыя зменіцца, калі супрацоўнікі "ЧКБ" скончаць ЕГУ, дзе большая частка з іх вучыцца. "Хлопцам давядзецца прымаць рашэнне аб сваім далейшым лёсе", - адзначыла яна.

Пасля затрымання Сапега і Раман Пратасевіч абмяркоўвалі перажытае, расказала дзяўчына. Паводле яе слоў, падчас затрымання і на працягу наступных некалькіх тыдняў ім абодвум было вельмі цяжка маральна, "але потым быццам камень з душы ўпаў".

"Знікла гэтае пачуццё маніі пераследу, страху за сваё жыццё. Я ў адзін момант стала свабоднай. Вобразна, вядома", - расказала дзяўчына.

Таксама Сапега распавяла, хто працуе ў штабе Святланы Ціханоўскай, у асноўным – гэта студэнты ці тыя, хто займаўся журналістыкай і па нейкіх прычынах знаходзяцца ў эміграцыі.

Дзяўчына атрымлівала за сваю працу рэдактара 700 еўра, але галоўрэду ​​плацілі больш, дакладных лічбаў яна не ведае. Зарплату выдавалі ў канцы месяца, без моцных затрымак.

Часам з грашыма дапамагалі фонды BySol і ByHelp (прызнаныя ў Беларусі экстрэмісцкімі), яны знаходзіліся ў адным офісе з "ЧКБ". Таксама першы час канал развіваўся дзякуючы фінансам Дзмітрыя Навошы.

Адказваючы на ​​пытанне аб тым, хто з публічных асоб быў дасведчаны аб дзейнасці "ЧКБ" і з кім узгаднялася праца, Сапега адзначыла, што на ўзроўні Навошы, Вячоркі і Ціханоўскай ведалі, што гэта штабны праект і хто за ім стаіць.

"На радавым узроўні аб гэтым не распаўсюджваліся і сваю дзейнасць мы не афішыравалі", - сказала яна.

Таксама дзяўчына патлумачыла, як размяшчалася інфармацыя ў "Чорнай кнізе Беларусі". "Былі канкрэтныя крытэрыі публікацый. Было і такое, што ў працэс умешваўся нехта звонку, пасля чаго мы публікавалі або выдалялі кагосьці канкрэтнага", - падзялілася яна.

Па словах Сапегі, сама яна наўпрост не мела ніякіх кантактаў з ByPol, але супрацоўнікі са штаба і "ЧКБ" працавалі з ініцыятывай.

"Рабяты казалі, што з імі вельмі цяжка працаваць. Прычын было шмат: прадузятыя адносіны да перабежчыкаў з сілавых органаў, хтосьці казаў, што высакамернасць, а хтосьці асуджаў іх прычыну ўдзелу ва ўсім гэтым, бо з боку стваралася ўражанне, што гэтыя людзі хацелі скарыстацца сітуацыяй у краіне з асабістай выгады", - сказала яна.

Сапега адзначыла, што напружанне ўзнікла пасля таго, як ByPol ​​спрабаваў перахапіць позву ад галіны апазіцыйных Telegram-каналаў.

"Для чаго ім патрэбна была лідарская пазіцыя ў фарміраванні парадку дня я не ведаю, але магу толькі здагадвацца, што асноўная прычына – гэта страх перастаць быць патрэбнымі. Зноў жа, гэта маё асабістае меркаванне", - успамінае дзяўчына.

Грамадзянку РФ Сафію Сапегу затрымалі ў Мінску 23 траўня. Яна ляцела разам з заснавальнікам Telegram-канала NEXTA (прызнаны экстрэмісцкім у Беларусі) Раманам Пратасевічам.

Крымінальную справу Сапегі вёў Следчы камітэт. У адносінах да Пратасевіча, які ўключаны ў тэрарыстычны спісак КДБ, справу расследуе следчае ўпраўленне Камітэта дзяржбяспекі.

Сапегу абвінавачваюць па сямі артыкулах Крымінальнага кодэкса. У сераду Генеральная пракуратура Беларусі накіравала ў суд крымінальную справу ў дачыненні да расіянкі.