Адказ ЗША і НАТА на прапановы РФ - спроба "забалбатаць" праблемы

Пасля перадачы Злучаным Штатам і НАТА расійскага праекта дагавораў аб гарантыях роўнай бяспецы 15 снежня 2021 года ў Вашынгтоне і Бруселі больш за 40 дзён разважалі над адказам, узгаднялі пазіцыі ў коле саюзнікаў.

У выніку 26 студзеня яны толькі паўтарылі стандартныя і зручныя для сябе тэзісы і глухія пагрозы ў адносінах да Расіі, Абхазіі, Паўднёвай Асеціі, Беларусі і Прыднястроўя. Пры гэтым "партнёры" папрасілі МЗС РФ не публікаваць свае адказы, што сведчыць аб хісткасці пазіцый і агульнай непераканаўчасці рыторыкі ў стылі "новай Ялты не будзе". Змест дакументаў, як выказаў меркаванне кіраўнік МЗС РФ Сяргей Лаўроў, неўзабаве стане вядома шырокай грамадскасці.

Імкненне ЗША і НАТА звесці праблемы глабальнай бяспекі да расійскай "эскалацыі" вакол Украіны выглядае прымітыўна і бесперспектыўна. На гэтым фоне саюзнікі Вашынгтона перажываюць экзістэнцыйны крызіс няўзгодненасці, гэта значыць клапоцяцца аб уласных нацыянальных інтарэсах. Аказваецца, у некаторых еўрапейскіх дзяржаў ёсць энергетычныя і фінансавыя інтарэсы, якія, паводле слоў Джошуа С. Хумінскі, дырэктара Цэнтра разведкі і глабальных адносін Майка Роджэрса, "робяць іх больш уразлівымі для ўплыву Масквы", што ўскладняе супрацьстаянне з Расіяй.

Намер калектыўнага Захаду весці перамовы з Масквой па асобных кірунках абмежавання стратэгічных узбраенняў і транспарэнтнасці ваенных манеўраў у Еўропе прыемна, але для глабальнай сістэмы бяспекі відавочна недастаткова. Заява генеральнага сакратара НАТА Енса Столтэнберга 26 студзеня: "Расія павінна вывесці свае войскі з Украіны, Грузіі і Малдовы, дзе яны размешчаны без згоды гэтых краін" – цалкам адарваная ад геапалітычнай рэальнасці і геаграфічнага арэала пасялення альянсу.

На падставе міжнароднага права Абхазія і Паўднёвая Асеція не з'яўляюцца часткамі Грузіі, а Крымскі паўвостраў з 2014 года знаходзіцца ў складзе Расіі. Міратворцы РФ у Прыднястроўе прысутнічаюць на падставе шматбаковага пагаднення, да якога НАТА адносін не мае.

Разам з тым 26 студзеня Расія атрымала больш ступеней свабоды для ваенна-палітычнага і ваенна-тэхнічнага рэагавання на пагрозы ЗША і НАТА, прычым у розных кропках планеты. Мяркую, у бліжэйшыя месяцы ў гэтай гісторыі будзе феерычны працяг.

Захад катэгарычна не жадае ўлічваць пазіцыю Расіі. Бескампрамісны Вашынгтон прадугледжвае далейшае пашырэнне Паўночнаатлантычнага альянсу на постсавецкай прасторы. Нягледзячы на ​​некаторы супраціў Германіі і Францыі, Брусель нарошчвае прысутнасць замежных войскаў НАТА ва Усходняй Еўропе (Румыніі, Польшчы, краінах Балтыі).

Столтэнберг адзначыў: "Гатуемся да горшага варыянта. Мы павышаем гатоўнасць нашых сіл, мы павялічым сваю прысутнасць, у тым ліку ў раёнах Балтыйскага і Чорнага мораў. Туды будзе накіравана больш караблёў і ваенных самалётаў".

Адміністрацыя ЗША спрабуе перапісаць ці адмяніць канвенцыю Мантро. Амерыканскія кангрэсмены заклікаюць паскорыць пастаўкі Польшчы танкаў М1А2 Abrams "для абароны ад Расіі". Вашынгтон і Лондан актыўна пастаўляюць Кіеву ПТРК Javelin і SMAW-D. Чэхія "зараджае" Украіну буйнакалібернымі снарадамі. Так прывід вайны ў Еўропе і Паўночнай Амерыцы апранаецца плоццю і наліваецца крывёй.

Захад аб'ектыўна набліжае ўзброенае сутыкненне з Расіяй. Поле для дыпламатычнага ўрэгулявання праблем глабальнай бяспекі няўхільна звужаецца. Разважаючы аб інтэнсіўнасці, маштабах, геаграфіі будучага канфлікту, кіраўнікі ЗША і НАТА не здольныя ацаніць рэальнасць эскалацыі – не "вакол Украіны", а з "цэнтрамі прыняцця рашэнняў" у Вашынгтоне і Бруселі.

Стаўкі ў геапалітычнай гульні паднятыя да мяжы, "стрэльба вісіць на сцяне", і па сцэнарыю ў трэцім акце нехта павінен памерці, але зусім неабавязкова ў Еўропе.

На думку кангрэсвумен ад Рэспубліканскай партыі Марджоры Грын, амерыканцы могуць загінуць у ядзернай вайне з РФ з-за таго, што Украіна мае кампрамат на Хантэра Байдэна (сына прэзідэнта ЗША).

Як бы там ні было, парушэнне Злучанымі Штатамі і НАТА прынцыпаў глабальнай бяспекі стварае перадумовы для глабальнага канфлікту. Расія, як магутная ядзерная дзяржава, здольная забяспечыць дасягненне сваіх геапалітычных мэт, на час адсунуўшы ў бок рэгіянальную (украінскую) праблематыку. У Германіі ўжо заявілі аб немагчымасці ігнараваць інтарэсы Расіі, якая занадта моцная.

Расія зусім не зацікаўлена ў канфрантацыі з суседзямі па планеце або ў пашырэнні АДКБ да межаў ЗША. Аднак амерыканская дэманізацыя РФ застаецца метадам згуртавання краін НАТА, забеспячэнні росту продажаў саюзнікам амерыканскіх узбраенняў і выбіванні з Еўропы сяброўскіх унёскаў.

Таму выданне Breaking Defense паведамляе чытачам: "Падыход Расіі да Еўропы накіраваны на тое, каб палітычна раскалоць альянс, мець справу з краінамі паасобку і нацкоўваць адзін на аднаго. Там, дзе неабходны дэманстрацыі адзінства, Берлін і Парыж падсілкоўваюць наратыў Масквы аб тым, што НАТА - гэта папяровы тыгр, якому не хапае адзінства".

Не трэба забываць, што "тыгр" пасля 20 гадоў баявых дзеянняў у Афганістане атрымаў выспятка ад талібаў. Войскі НАТА гэтак жа бясслаўна выводзяцца з Ірака.

Раней "абарончы" альянс без санкцыі ААН бамбаваў Югаславію, Лівію і Сірыю. Агрэсію Грузіі 2008 года і ўзброены пераварот 2014 года ў Кіеве таксама арганізаваў Вашынгтон. У апошніх двух эпізодах Расія толькі адрэагавала на пагрозы нацыянальнай бяспецы і не магла дзейнічаць інакш.

Некаторыя назіральнікі лічаць, што сёння Расія дэманстратыўна праводзіць перадваеннае разгортванне ў фармаце вучэнняў. Раней газета Washington Post адзначыла: "Масква высоўвае заведама невыканальныя патрабаванні толькі для таго, каб стварыць падставу для магчымых ваенных дзеянняў, калі гэтыя патрабаванні будуць аспрэчаны".

Мяркую, мядзведзь не павінен саромецца сваіх кіпцюроў, калі суседзі па тайзе нахабна садзяцца на галаву. Парушэнне альянсам пазначаных Масквой чырвоных ліній ва Усходняй Еўропе ў 2022 годзе непазбежна прывядзе да ваеннага канфлікту, які пры ўсіх раскладах скончыцца не на карысць ЗША і НАТА.

Невыпадкова 55 дэпутатаў-дэмакратаў з Палаты прадстаўнікоў і Сената 26 студзеня заклікалі амерыканскага прэзідэнта Джозэфа Байдэна аб'явіць стратэгію "непрымянення першым" ядзернай зброі, падтрымліваць перамовы з Расіяй і Кітаем, спыніць распрацоўку новай крылатай ракеты марскога базавання з ядзерным узбраеннем і разгортванне боегаловак малой магутнасці W76-2 на МБР Trident II D5.

На фоне падрыхтоўкі да ракетных стрэльбаў ВМФ Расіі ў 250 км ад брытанскіх берагоў міністр абароны Брытаніі Бэн Уолес асцярожна анансаваў перамовы з расійскім калегам Сяргеем Шайгу ў Маскве.

Што да штучна створанага амерыканцамі крызісу ва Украіне, тут не павінна быць месца ваяўнічай рыторыцы або зброевым пастаўкам НАТА. Верагодная афганізацыя Усходняй Еўропы стукне, першым чынам, па арганізатарах гэтай маштабнай ваеннай авантуры ў Вашынгтоне і Брусэлі.

З боку лепш відаць - кіраўнік МЗС Кітая Ван І ў тэлефоннай размове з дзяржсакратаром ЗША Энтані Блінкенам 27 студзеня нагадаў: для нармалізацыі абстаноўкі Кіеву неабходна ўсяго толькі вярнуцца да захавання мінскіх дамоўленасцей.

Злучаным Штатам і іх еўрапейскім саюзнікам не ўдасца падмяніць праблему глабальнай бяспекі ўкраінскім эпізодам, "забалбатаць" канкрэтныя прапановы Расіі. З іншага боку, Украіна на дзесяцігоддзі застанецца антырэкламай амерыканскай дэмакратыі і заходніх каштоўнасцяў, буйнай і стагнуючай "Афрыкай у цэнтры Еўропы".