У апошнія два гады "прыватнікі" занялі пазіцыю чакання і прыглядаліся да падатковых навін. Нехта не вытрымаў і закрыўся ў першы год, а нехта вырашыў паглядзець, што будзе далей.
Што адбываецца з ІП на фоне чарговых змяненняў, якія ўступілі ў сілу, адмены спрошчанай сістэмы падаткаабкладання і росту падаткаў, Sputnik спытаў у прадпрымальнікаў. Атрымалася два вельмі палярныя меркаванні.
Адкрыў фірму – паменшыў падаткі
Аб сваім вопыце расказвае Арцём, прадпрымальнік у адным з рэгіёнаў. Ён уладальнік невялікай шаурмічнай, кажа, справы ідуць нядрэнна. Але, як і ўсе ІП, новаўвядзенняў гэтых моцна пабойваўся.
"Вядома, калі ў цябе забіраюць спрошчаную сістэму падаткаабкладання з 5% падатку і прапануюць перайсці на 18%, тут не моцна ўзрадуешся. Прыйшлося грунтоўна разбірацца, як лепш прыстасавацца да новай сістэмы. У выніку, кажу без сарказму: дзякуй, што прымусілі варушыцца", - смяецца Арцём і дадае, што яго проста "прымусілі" пашырацца, а гэта аказалася зусім не так ужо дрэнна.
Цяпер у Арцёма – фірма, але і ІП ён захаваў (некаторыя работы весці ў якасці прадпрымальніка больш выгадна). І фірма зараз займаецца рознымі працамі, а не толькі стрыт-фудам. У выніку яго справа стала разрастацца. А падаткі, наадварот, падаць. Прадпрымальнік адразу кажа: працуе шчыра.
"Была спрошчаная сістэма – аддаваў 5% ад выручкі. Умоўна зарабіў 100 тысяч, з іх аддай 5% на падаткі. Усё проста і зразумела, без лішняга галаўнога болю. У выніку па гэтай схеме ў сярэднім я плаціў па 2-3 тысячы ў квартал. Цяпер (хоць квартал яшчэ не прайшоў), падаткі ў мяне па ідэі будуць меншыя", - кажа Арцём.
Ён тлумачыць: зараз, працуючы па агульнай сістэме падаткаабкладання, ён аддае 18% падаткаў ад чыстага прыбытку. Гэта значыць, ад валавой выручкі адымае ўсе выдаткі на прадукты, зарплату супрацоўнікаў, арэнду, электраэнергію (словам, усё-ўсё-ўсё) і плаціць падаткі ад таго, што застаецца. Бонус – новую фірму не чапаюць з праверкамі 5 гадоў.
У шматлікіх уладальнікаў ІП абарот не вельмі вялікі, таму падаткі, якія выраслі, балюча б'юць па кішэні
© Sputnik / Ирина Букас
"Наш начальнік гандлёвага аддзела, эканаміст, лічыць, што асноўная сістэма падаткаабкладання – самая ідэальная: пісьменны бухгалтар можа так раскласці ўсе выдаткі, што падаткі будуць адэкватныя", - распавядае прадпрымальнік.
Арцём адзначае, што дзякуючы пераходу з ІП у фірму, яму ўдалося пашырыць і штат работнікаў, і абнавіць абсталяванне – усё, што хацелася даўно зрабіць, але неяк не атрымлівалася. Пры гэтым ён адзначае: вядома, не ва ўсякай справе такі падыход стаў бы прыбытковым. Яго калегі па цэху перастроіцца не змаглі.
"Я не магу параўноўваць свой вопыт з іншымі, проста я знайшоў такі кірунак і стаў працаваць па-новаму. Але шмат хто па грамадскім харчаванні, якія сумяшчалі прадпрымальніцтва з нейкай асноўнай працай, цяпер зачыняюцца: хтосьці прадае свае кропкі, машыны для папкорна і іншае, нехта размясціў аб’явы аб здачы ў арэнду. Гэта падзагнула тых, у каго былі нейкія разавыя працы", - кажа Арцём.
З дадатковых выдаткаў – прыйшлося ўзяць бухгалтара ў штат, адкрыць офіс, які яму наогул не патрэбен (для фірмы патрэбен юрадрас). Але ўсё гэта ўпісалася ў выдаткі і знізіла падаткі.
"Чаму не задумваўся раней? Таму што мазгоў не хапала. Проста спрошчаная сістэма была зразумелая і нікога асабліва не парыла. Там не трэба было весці складаных справаздач і разлікаў. Заплаціў і жыві спакойна. З фірмай самае складанае было – проста перастроіцца і вырашыцца. А так (у маім выпадку) усё нават на карысць пайшло", - дзеліцца Арцём.
Адзіны мінус (і шчыліна, якую прыкрылі) – вывад заробленых грошай. У выпадку з ІП усё было прасцей, а вось з фірмай – заробленае табой можна атрымаць або ў якасці дывідэндаў (з аплатай падатку 13%), або ў выглядзе зарплаты дырэктара.
"Як па мне, трэба навучыцца жыць у тых рэаліях, што ў нас ёсць. Так, дрэнна і цяжка, але што рабіць? І шматлікім, хто займаецца паслугамі ці іншымі відамі продажу, перабудавацца складаней, не спрачаюся. Але, як гаворыцца, хочаш жыць – умей круціцца", - дадае Арцём.
Закрываюся і з’яжджаю
У Аляксандра некалькі кропак у сталіцы і ў рэгіёнах. Ён прадае ўсякую ўсячыну, што трапляе пад вызначэнне рознічны гандаль. Вырашыў згортваць свой бізнес і пераязджаць у суседнюю еўрапейскую краіну: унік ва ўсе нюансы заканадаўства, падаткаабкладання і вырашыў, што цяпер яму там "муціць бізнес" выходзіць цікавей.
"Я не спрачаюся, зарабіць можна і тут. Але з кожным годам не ведаеш, чаго чакаць. У мяне быў адзіны падатак. У 2021 годзе па Мінску ён складаў 122 рублі, у 2022-м – падняўся да 482 рублёў. А з гэтага года ужо 1 452 рублі. Рост за 2 гады – амаль у 12 разоў", - скардзіцца Аляксандр.
Ён адзначае, што такі падатак ён павінен заплаціць з кожнага гандлёвага аб’екта. Можа, было б і цярпіма, калі такая кропка робіць "абаротку" на 50 тысяч рублёў у месяц. Але такога не бывае, часцей – каля 20 тысяч. Плаціць падатак становіцца нявыгадна.
"Што мы зрабілі? Мы перайшлі на агульную сістэму падаткаабкладання, захаваўшы ІП. Мы плацім 18% падатку ад чыстага прыбытку: абаротныя ўсе сродкі мінус затраты. Выдаткі ўсе павінны быць абгрунтаваны. І тут пачынаецца вялікая праблема", - дзеліцца прадпрымальнік.
Аляксандр тлумачыць: на беларускім рынку не так ужо шмат добрых пастаўшчыкоў, таму часта даводзіцца нешта закупляць з Кітая, Расіі, Турцыі, Туркменістана. І на гэта ўсё трэба заплаціць падатак на дададзеную вартасць. Завёз на 10 тысяч долараў прадукцыі – заплаці 2 тысячы.
"Калі б усе пастаўшчыкі былі тут, табе не трэба было плаціць ПДВ, усё б пісалася ў выдаткі і памяншала падатак. Але ты павінен заплаціць немалую суму, каб упісаць усё гэта ў выдаткі. І на самай справе 18% ад прыбытку – гэта невялікі падатак, але гледзячы чым ты займаешся. Як змянілася сума падатку, пакуль што складана дакладна сказаць, сума выставіцца за квартал. Але ўжо разумею, што мае падаткі павялічацца мінімум у 2 разы. Калі раней я плаціў па 3 тысячы рублёў з усіх 6 аб’ектаў, то зараз будзе больш за 6 тысяч. Гэта занадта для маленькага бізнесу", - кажа Аляксандр, тлумачачы сваё рашэнне пераехаць.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь
Чытайце таксама:
Адмена спрашчонкі і рост падаткаў: якія змены чакаюць бізнес у 2023 годзе
Віды рамеснага бізнесу скароцяць у Беларусі
Ніякага атэльнага бізнесу пад выглядам аграсядзіб: Лукашэнка падпісаў указ