Археолагі знайшлі драўляныя канструкцыі вала гарадзішча на Менцы

Раскопкі меркаванага летапіснага Менска праводзяцца не першы год, але здаецца ўпершыню беларускіх гісторыкаў аддзяляе ўсяго крок ад таго, каб паставіць кропку ў навуковым дыспуце, дзе пачынала сваю гісторыю наша сталіца – на Менцы ці Нямізе.

Сёння археолагі пасля некалькіх месяцаў раскопак вала гарадзішча на Менцы выйшлі на драўляныя канструкцыі ў яго падмурку.

"Гэта драўляныя канструкцыі, якія ў 1983 годзе зафіксаваў Георгій Штыхаў. Цяпер мы выйшлі менавіта на гэты ўзровень падчас раскопак. Гэта крыху больш за 6 метраў углыб ад узроўню вяршыні вала", - распавёў загадчык аддзела археалогіі Сярэдніх вякоў і Новага часу Інстытута гісторыі, кандыдат гістарычных навук Андрэй Вайцяховіч.

Паводле яго слоў, зараз паказалася першае драўлянае бярвенне і некаторыя канструкцыі ўжо раскрыліся на тры вянкі. Самі яны ўяўляюць сабой класічны зруб.

Кіраўнік раскопак адзначыў, што пакуль што няма канчатковай упэўненасці ў тым, які гэта тып збудавання, таму што ёсць клеці і ёсць накаты. Прычым, калі клець – гэта зрубная канструкцыя, то ў накаце бярвёны проста ўкладваюцца адно на адно пад невялікім вуглом.

Андрэй Вайцяховіч адзначыў, што разуменне таго, якая выкарыстоўвалася тэхналогія, будзе пасля таго, як канструкцыю поўнасцю раскапаюць.

Спецыялісты з інстытута батанікі прыедуць для таго, каб узяць узоры спілу гэтага дрэва і сапраўды скажуць, якая гэта парода. Таксама батанікі правядуць дэндрахраналагічны аналіз.

"Мы ўзялі чатыры ўзоры дрэва з розных узроўняў вала для радыёвуглероднага аналізу, пачынаючы з самага верху і заканчваючы бервяном у самым нізе", - звярнуў увагу загадчык аддзела археалогіі Сярэдніх стагоддзяў і Новага часу.

Андрэй Вайцяховіч растлумачыў, што гэта дасць магчымасць аднавіць храналогію таго, як павялічваўся ў памерах вал на гарадзішчы на ​​Менцы.

Самае галоўнае, што гэта дасць разуменне таго, да якога перыяду ўзвядзенне вала адносіцца: старажытнарускаму ці перыяду ВКЛ.

На думку археолага, калі ўдасца знайсці ўчастак добрай захаванасці дрэва, то можна будзе ўзнімаць пытанне аб тым, як яго закансерваваць і ў далейшым выкарыстоўваць, як частку музейнага комплексу.

Магчыма, атрымаецца ўзвесці вакол раскопу збудаванне і змясціць драўляныя канструкцыі пад шкло. Вал потым можа быць насыпаны назад.

У выпадку, калі дрэва будзе ў дрэнным стане, то бярвенне, якое захавалася, будзе ўзята для музейнай экспазіцыі.

"Пакуль што няма ўяўлення аб захаванасці дрэва, бо адкрыты толькі 30 сантыметраў і трэба яшчэ 1,5 метра адкапаць", - канстатаваў гісторык.

"Літаральна сёння ў раскопе на вале знайшлі чарговы дырхем сярэдзіны VIII стагоддзя дынастыі Абасідаў, які выкарыстоўваўся ў якасці падвескі", - сказаў Андрэй Вайцяховіч.

Паводле яго слоў, складаным пытаннем застаецца той факт, як тут аказаліся сярэбраныя дырхемы. Гэта страчаныя грошы, магчыма, нейкія грашовыя аперацыі вяліся проста на вале.

Археолаг асабліва адзначыў, што тут на вале ёсць добрыя прадстаўнічыя знаходкі, як, напрыклад, пярсцёнак Х стагоддзя, трапецападобная падвеска, нажы і наканечнікі стрэл.

Галоўны вынік усіх раскопак на гарадзішчы на ​​рацэ Менка дазволіць паставіць кропку ў эпапеі з вызначэннем часу, калі былі насыпаны валы.

Па версіі Эдуарда Загарульскага – гэта XIV стагоддзе, а па версіі Георгія Штыхава – гэта канец Х - пачатак XI стагоддзяў.

"Я мяркую, што гэта старажытнарускія валы. Канчаткова можна пра гэта казаць, калі будуць факты, а гэта вынікі радыёвуглероднага аналізу і дэндрахраналагічнага даследавання", - патлумачыў сітуацыю Андрэй Вайцяховіч.

Дарэчы, дрэва захавалася ў зямлі дзякуючы таму, што драўляныя канструкцыі засыпаліся грунтам з дна поймы, а ліў і торф фактычна выступілі кансервантамі для драўніны.

Таму ёсць надзея, што праз некалькі тыдняў, калі будуць гатовы вынікі даследаванняў, усе нарэшце даведаюцца, дзе пачынаўся летапісны Менск.