Першы кіраўнік Краіны Саветаў Уладзімір Ленін не цураўся раскошы.
Яго першым аўтамабілем як кіраўніка краіны стаў Turcat-Mery 28 як цяпер бы сказалі, б/к. Да Лютаўскай рэвалюцыі машынай карысталася старэйшая дачка імператара Мікалая II Таццяна, затым Аляксандр Керанскі, а 27 кастрычніка 1917-го аўто трапіла да Леніна. Зрэшты, доўга паездзіць не давялося у снежні машыну ўкралі. Яе ўдалося знайсці на фінскай мяжы і вярнуць у гараж.
На фота: аўтамашына №236 фірмы "Ролс-Ройс", якой карыстаўся Ленін у 1921-1922 гадах.
Пакуль ішлі пошукі, Ільіч перамяшчаўся на ланда 1912 Delaunay-Belleville 45 – яшчэ адна машына з імператарскага гаража. Менавіта на ёй Ленін папаў пад абстрэл – сам не пацярпеў, а вось аўтамабіль аднавіць не атрымалася.
Ёсць дзве версіі наконт таго, на якім аўто ён быў у момант замаху Фані Каплан: Rolls-Royce Silver Ghost або Renault 40 CV. Аднак у чым няма сумнення – абедзве машыны ўваходзілі ў люксавы сегмент.
На фота: аўтамабіль Delaunay-Belleville 24HP на выставе "Гараж особого назначения" ў парку "Сокольники" ў Маскве.
Асаблівай згадкі заслугоўваюць адзіныя ў міры аўтамабільныя сані на базе Rolls-Royce. Іх для кіраўніка дзяржавы спецыяльна вырабілі ў 1921 годзе на Пуцілаўскім заводзе, за аснову было ўзята шасі Silver Ghost, кузаў – ад атэлье Continental.
Такая машына спатрэбілася з-за таго, што да знакамітай дачы ў Горках інакш па зімовым бездарожжы дабрацца было складана. Ленін машыну вельмі палюбіў.
Пасля смерці Леніна менавіта на гэтых санях труну з яго целам даставілі ў Маскву.
На фота: аўтамабіль "Ролс-Ройс" з Гаража Асобага Прызначэння, якім карыстаўся В.І. Ленін, у музеі-запаведніку "Гopки Лeнинcкиe".
З 1925 года ў крамлёўскі гараж сталі паступаць амерыканскія аўтамабілі розных марак Buick, Cadillac, Lincoln, Packard. Іосіф Сталін спачатку ездзіў на 8-цыліндравым лімузіне Packard, але ў 1933 годзе перасеў на 12-цыліндравы фаэтон гэтай жа маркі.
У 1935-м кіраўніку СССР праз амерыканскага пасла перадалі падарунак прэзідэнта ЗША Франкліна Рузвельта – браніраваны лімузін Packard Twelve масай звыш 6 т.
А неўзабаве наладзілі і сваю вытворчасць: распрацоўкай лімузінаў для першых асоб заняўся аўтазавод імя Сталіна (ЗіС, пазней – аўтазавод імя І. А. Ліхачова, ЗіЛ; Масква), у 1942 годзе выйшаў аўтамабіль вышэйшага класа ЗіС-101.
На здымку: Іосіф Сталін, Вячаслаў Молатаў, Анастас Мікаян, Серго Арджанікідзэ, Іван Ліхачоў каля новай аўтамашыны ЗіС-101 на тэрыторыі Крамля.
Спецыяльна для Сталіна выпускалася браніраваная версія гэтай машыны – ЗіС-115 масай 5 т, з рухавіком магутнасцю 162 конскія сілы.
Зрэшты, кіраўнік СССР працягваў карыстацца і лімузінамі Packard.
На здымку: былы аўтамабіль Іосіфа Вісарыёнавіча Сталіна на ралі Рыжскага клуба антыкварных аўтамабіляў.
Мікіта Хрушчоў першапачаткова карыстаўся браніраваным ЗіС-115 і кабрыялетам ЗіС-110. У 1958 годзе канструктары завода імя Ліхачова з улікам амерыканскай аўтамабільнай моды таго часу распрацавалі прадстаўнічы ЗіЛ-111 і мадыфікацыю ЗіЛ-111В у кузаве фаэтон.
Аднак у цэлым можна сказаць, што Хрушчоў да машын быў хутчэй абыякавы: іншамаркі, якія яму дарылі, для афіцыйных выездаў не выкарыстоўваў, а часцяком наогул дарыў. Так, Mercedes-Benz 300 SL быў перададзены Ленінградскаму НДІ паліўнай апаратуры, лімузін Rolls-Royce Silver Cloud – дому-інтэрнату пажылых бальшавікоў, кабрыялет Renault Florida аддаў дачцэ Радзе, а двухмесны Fiat 2300 – сыну Сяргею.
На здымку: візіт першага сакратара Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза, старшыні Савета Міністраў СССР Мікіты Хрушчова ў Францыю.
Званне галоўнага аўтааматара сярод савецкіх першых асоб без сумнення можна прысвоіць Леаніду Брэжневу.
Яшчэ ў 1939 годзе, працуючы ў Днепрапятроўскім абкаме партыі, ён карыстаўся амерыканскай легкавой машынай Buick 90 Limited. У розныя гады яму падарылі Rolls-Royce Silver Shadow 1968 года выпуску (ад амерыканскага прадпрымальніка Арманда Хамера), Maserati Quattroporte 1968 года (ад камуністаў Італіі), некалькі Mercedes-Benz розных мадэлей (уключаючы падарунак канцлера ФРГ Вілі Брандта), Cadillac (ад прэзідэнта ЗША Рычарда Ніксана) і Lincoln Continental 1973 года (ад амерыканскіх бізнесменаў) і гэта далёка не поўны спісак.
На здымку: генеральны сакратар ЦК КПСС Леанід Брэжнеў выходзіць з машыны, якая прыбыла да Белага дома.
Адной з самых любімых яго машын быў Chevrolet Bel Air 1955 года выпуску (дарэчы, падарунак Хрушчова, які пазней Брэжнеў перадарыў дачцэ Галіне).
У 1973 годзе ў Японіі вырабілі два эксклюзіўныя аўтамабілі Nissan President. Адзін пабудавалі ў якасці службовай машыны для японскага прэм’ер-міністра, другі – для Леаніда Брэжнева.
Для афіцыйных жа выездаў генеральны сакратар выкарыстаў ЗіЛ-114, прычым за час, калі Брэжнеў займаў вышэйшыя дзяржаўныя пасады, знешні выгляд мадэлі абнаўляўся тройчы – у 1967, у 1971 і ў 1978 гадах.
На здымку: Nissan President 1973 года.
Афіцыйнай аўтамашынай Юрыя Андропава быў асноўны "крамлёўскі" лімузін ЗіЛ-4104, які нязначна змяніўся знешне і атрымаў індэкс ЗіЛ-41045.
На фота: салон аўтамабіля ЗіЛ-4104.
Канстанцін Чарненка, які змяніў Юрыя Андропава ў руля краіны, таксама карыстаўся прадстаўніцкімі аўтамабілямі вытворчасці ЗіЛ.
На фота: аўтамабіль "ЗиЛ-115", на якім перамяшчаўся Канстанцін Чарненка, прадстаўлены ў прыватным аўтамабільным музеі ў Тбілісі.
Салон лімузіна "ЗиЛ-115", на якім ездзіў Канстанцін Чарненка.
Асноўным афіцыйным аўтамабілем апошняга генеральнага сакратара ЦК КПСС, першага і адзінага прэзідэнта СССР Міхаіла Гарбачова быў ЗіЛ-41047 (мадэль 1985 года) традыцыйных для 1970-х гадоў вуглаватых форм.
Пазней была выраблена браніраваная мадэль базавага ЗіЛ-41047, машыны са спецыяльнай абаронай кузава атрымалі найменне ЗіЛ-41052.
На здымку: афіцыйны візіт Міхаіла Гарбачова ў Італьянскую Рэспубліку. Браніраваны лімузін "ЗиЛ-41052" Міхаіла Гарбачова ў суправаджэнні ганаровага эскорту матацыклістаў выязджае на вуліцу Рыма.