Дзень памінання нябожчыкаў каталіцкі свет адзначае 2 лістапада, напярэдадні адбылося свята Усіх святых, якое лічыцца адным з самых ушанаваных у годзе і звязана з сённяшнім.
Як расказалі Sputnik этнографы, па традыцыі вечарам 1 лістапада вернікі варылі кашу, ставілі на стол шклянку вады, хлеб і столькі лыжак, колькі ў доме "дзядоў" – памерлых продкаў. Усё гэта заставалася на ноч.
Маліцца за душы
Раніцай 2 лістапада вернікі наведваюць касцёлы, дзе моляцца за душы сваіх памерлых сваякоў.
© Sputnik / Виктор Толочко
Пасля наведвання храма прынята ісці на могілкі.
Напярэдадні Асенін (так яшчэ католікі называюць два лістападаўскія дні, падчас якіх памінаюцца продкі) магілы прыводзяцца ў парадак: прыбіраецца апалае лісце, сухія кветкі, падфарбоўваюцца помнікі. У дзень памінання на могілкі прыносяць новыя кветкі, моляцца за душы нябожчыкаў, успамінаюць іх добрыя справы.
© Sputnik / Инна Гришук
Памінальны стол
Вярнуўшыся з могілак, сям’я садзіцца за стол. Яго ў абавязковым парадку накрываюць "памінальным" белым абрусам, вышыўка па краі павінна быць цёмнай, часцей за ўсё цёмна-фіялетавай, расказалі этнографы. На стол ставіцца каша, а таксама самыя смачныя стравы. І так адыбвалася здаўна.
"Бо ў народзе свята верылі, што жывыя для "дзядоў" павінны падрыхтаваць самую смачную ежу", - сказалі субяседнікі Sputnik.
Таксама па іх словах, продкаў трэба "частаваць" дарамі восені: квашанай капустай, салёнымі грыбамі, бульбай, з мясных страў можна ўжываць адварное мяса.
© Sputnik / Ларыса Мятлеўская
Сакральныя лічбы
Цікава, што ў гэты дзень прынята ставіць на стол толькі няцотную колькасць страў – 7, 9, 11, 15.
Перад тым, як сесці за памінальны стол, у поўным маўчанні неабходна запаліць свечкі. Пасля агульнай малітвы старшы ў сям'і клікае "дзядоў":
"Святыя дзяды, клічам вас, ідзіце да нас. Тут ёсць усё, што Бог даў, чым багаты дом".
Здаўна "людзі верылі, душы памерлых продкаў прыляцяць на вячэру, таму хаця б адно з вокнаў у доме пакідалі прыадчыненым. Памерлых продкаў успаміналі толькі добрым словам, гаварылі аб тым, якія яны былі мудрыя і добрыя", - адзначылі субяседнікі Sputnik.
© Sputnik / Ларыса Мятлеўская
Пасля заканчэння вячэры гаспадар павінен абавязкова праводзіць душы памерлых продкаў такімі словамі:
"Святыя дзяды, паелі, папілі, гонар і слава вам. Скажыце, што вам трэба, а лепш ляціце на неба".
Па традыцыі першым з-за стала падымаюцца самыя пажылыя члены сям’і, затым – сярэдняе пакаленне, а потым – дзеці.
Звычайна памінальны стол застаецца на ноч, а раніцай наступнага дня рэшткі ежы па традыцыі раздаюць жабракам ці кормяць птушак.
© Sputnik / Инна Гришук