Рыгор жыў у вёсцы Замысловічы Жытомірскай вобласці разам з маці, бацькам-інвалідам і дачкой. Прызвалі яго практычна адразу ў пачатку СВА. Як яму ўдалося дэмабілізавацца, што ён шукае ў Беларусі, і што б ён зараз сказаў Зяленскаму пры сустрэчы? Пра гэта і многае іншае – у інтэрв’ю Sputnik.
За год і тры месяцы, якія ён ваяваў, як сцвярджае, з адным "калашом" у руках, рускага салдата бачыў толькі ў бінокль, але пры гэтым адчуў усю моц расійскай артылерыі.
Яго дзед таксама ваяваў, праліваў кроў на тэрыторыі Беларусі і на Курыльскіх астравах падчас Другой сусветнай вайны. Ад гэтага яму яшчэ больш крыўдна: у яго нашчадкаў ва Украіне аднялі Дзень перамогі, помнікі і частку гісторыі.
Рыгор – адзін з траіх салдат УСУ, якія былі затрыманыя ў Беларусі
© Sputnik / Татьяна Федоренко
– Дзе вас застала навіна аб пачатку СВА?
– Я быў дома. Як зразумеў, што пачалася вайна? Калі пачалі лятаць самалёты над галавой і бамбіць. Ніхто тады не мог прадказаць, наколькі яна зацягнецца і калі скончыцца. Ніхто з украінцаў не мог паверыць у тое, што адбываецца. Я ад сябе скажу, што ніколі не думаў, што такое можа здарыцца ўвогуле.
Мабілізавалі мяне па тэлефоне. Я быў дома. Прагучаў тэлефонны званок, у мяне спыталі, ці гатоў я мабілізавацца, адказаў, што праз пару дзён змагу выехаць.
За два месяцы навабранцаў вучаць рыць акопы і пару разоў праводзяць стрэльбы
© Sputnik / Татьяна Федоренко
Праз некалькі дзён зноў патэлефанавалі, і я прыбыў у ваенкамат. У ваенкамаце нам нічога не казалі.
Спачатку паехалі ў Карасцень (горад у Жытомірскай вобласці), дзе нас пасадзілі ў аўтобус. Па дарозе даведаліся, што мы едзем у Кіеў, там нас сабралі, выдалі форму і адправілі на трэніровачны палігон пад Чарнобылем.
– Як вас трэніравалі? Наколькі якаснай была падрыхтоўка і колькі па часе доўжылася?
– Пару месяцаў нас рыхтавалі. Жылі ў палатках. За гэты час навучылі толькі капаць акопы, бегаць па лесе. Пару разоў стралялі, вось і ўсе задачы. Мы ахоўвалі дарогу, што ідзе на Чарнобыльскую станцыю.
Распіяраных заходнімі СМІ "Джавелінаў" Рыгор за ўвесь час службы не бачыў
© Sputnik / Татьяна Федоренко
Цяпер прыходзіць моладзь без падрыхтоўкі. Да першага бою думаюць, што гэта стралялкі, як у камп’ютарных гульнях, а потым памперсы памянялі і ўсвядомілі.
Хто сам не хоча ваяваць – ён не будзе ваяваць, гэта проста ісці на забой. Мы ішлі, бо не ўсведамлялі, што так будзе.
– Пасля падрыхтоўкі ў якім населеным пункце вы прыступілі да першых баявых дзеянняў?
– Упершыню ваявалі пад Бахмутам, але тады гэта яшчэ не была гарачая кропка. Гэта было восенню 2022 года. Нам трэба было трымаць свае пазыцыі, каб міма нас не прайшлі. Нас было прыкладна 60 чалавек. Усё з розных абласцей, з усёй Украіны. Са зброі быў толькі аўтамат Калашнікава.
Пасля Бахмута мужчыну адправілі ў сяло Куцькаўка Харкаўскай вобласці ахоўваць дзяржаўную мяжу
© Sputnik / Татьяна Федоренко
– А заходнюю тэхніку бачылі ў вочы: "Джавеліны", абмундзіраванне еўрапейскага ўзору, сучасныя боепрыпасы?
– Не, мне самому цікава, дзе гэта ўсё. Я ваяваў год і тры месяцы і за гэты час, акрамя аўтамата, нічога ў руках не трымаў. Ну, пяхоце акрамя аўтамата і кулямёта і не трэба нічога. Тэхніка ваенная неабходна, але яе не было, і ніхто нічога не тлумачыў. Нікога не хвалявала, чым і як ваяваць.
– Калі верыць зводкам і актыўнай хвалі мабілізацыі ва Украіне, людзей ужо не хапала, тады як вас звольнілі ў разгар контрнаступлення?
– Мяне дэмабілізавалі па артыкуле. Ёсць закон, я проста ў пачатку СВА не ведаў, што можна, як бацька-адзіночка, які выхоўвае малалетняе дзіця, вызваліцца ад мабілізацыі. Мне падказалі таварышы, што ёсць спосаб вярнуцца дадому да сям’і. Хтосьці звальняўся па доглядзе за жонкай-інвалідам, хтосьці – па доглядзе за бацькамі.
Зяленскага былы вайсковец узброеных сіл Украіны просіць спыніць вайну
© Sputnik / Татьяна Федоренко
– Калі б у вас была магчымасць паглядзець у вочы Зяленскаму, што б вы яму сказалі?
– Заканчваць трэба вайну. Вось што я яму б сказаў.
– Як бы вы хацелі, каб склаўся ваш далейшы лёс?
– Я б хацеў спакойнага сямейнага жыцця, гадаваць дзяцей, працаваць. І цішыні... (Паўза. Уздыхае.)
Далейшы лёс Рыгора пакуль што незразумелы, ён затрыманы і праходзіць праверку
© Sputnik / Татьяна Федоренко
– Калі так атрымаецца, што вас вернуць на радзіму, што ў вас будзе ў прыярытэце: зноў ваяваць ці турма?
– Лепш сесці ў турму. Ваяваць ужо хопіць.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"