У той жудаснай расправе цудам удалося выжыць 5 дзецям і адзінаму даросламу жыхару Хатыні Іосіфу Камінскаму. Свайго сына Адама – абгарэлага і са смяротнай ранай ад вілаў на жываце – Іосіф знайшоў сярод цел аднавяскоўцаў пасля таго, як карнікі сышлі з папялішча.
Адзіны дарослы з загінулым сынам на руках сталі прататыпамі знакамітага помніка ў Хатыні, 5 ліпеня 1969 года на месцы спаленай вёскі быў адкрыты мемарыяльны комплекс "Хатынь", стварэнне мемарыяла курыраваў асабіста Пётр Машэраў. Тут бывалі многія знакамітыя замежныя госці, сярод іх у 1972 годзе Машэраў прывёз сюды лідара Кубы Фідэля Кастра.
Знішчэнне вёскі лягло ў аснову "Хатынскай аповесці" пісьменніка Алеся Адамовіча. А на аснове кнігі Адамовіч і рэжысёр Элем Клімаў стварылі сцэнарый фільма "Ідзі і глядзі", гэта адна з самых жудасных, але максімальна дакладных карцін пра падзеі ў Беларусі падчас вайны.
У 1986 годзе суд прыгаварыў да расстрэлу карніка Рыгора Васюру, які кіраваў паліцаямі падчас знішчэння Хатыні ў 1943 годзе. Гэты працэс стаў апошняй гучнай справай аб злачынствах фашысцкіх катаў, якая разглядалася ў СССР.
Да прыцягнення да адказнасці карнікаў за злачынствы часоў вайны вярнуліся ўжо ў сучаснай Беларусі. Падчас расследавання справы аб генацыдзе беларускага народа Вярхоўны суд Беларусі 18 сакавіка бягучага года прызнаў вінаватым у генацыдзе аднаго з катаў Хатыні – ураджэнца Украіны Уладзіміра Катрука, які ў гады вайны ў складзе 118-га карнага батальёна ўдзельнічаў у расстрэлах мірнага насельніцтва і спальваў вёскі. Пасля завяршэння вайны Катрук збег у Канаду, дзе і памёр у 2015 годзе.
>>> Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"