Драўляны коўш узросту піраміды Хеопса знайшлі на поўначы Беларусі

Вырабы з дрэва, скуры ці косткі з’яўляюцца жаданымі знаходкамі для ўсіх археолагаў, таму што праліваюць святло на паўсядзённае жыццё старажытных людзей. На жаль, такія прадметы дрэнна захоўваюцца ў зямлі. Таму даследаванні тарфянікаў з’яўляюцца ў дадзеным выпадку выратаваннем для навукоўцаў. Справа ў тым, што торф – ідэальны кансервант, які не прапускае паветра, без якога немагчымы працэс гніення арганікі.

Экспедыцыі на Крывінскі тарфянік на самай поўначы Беларусі – на мяжы Бешанковіцкага і Сенненскага раёнаў – праходзяць ужо шмат гадоў. Кожны раз навукоўцам удаецца знайсці новыя артэфакты, звязаныя з жыццём старажытных людзей.

У гэтым годзе даследаванні былі падзелены на дзве часткі: падводную і наземную. Пад вадой працавала спецыяльная навукова-даследчая група з Інстытута гісторыі НАН.

Па словах загадчыка аддзела археалогіі першабытнага таварыства Максіма Чарняўскага, раскопкі пад вадой трэба было весці, таму што помнік археалогіі Крывіна-3 сфарміраваўся ў эпоху кліматычна максімальна нізкага ўзроўню вады, а гэта другая палова трэцяга тысячагоддзя да нашай эры.

Пры гэтым ён удакладніў, што ў такіх умовах выдатна захоўваюцца не толькі косткі ці бурштын, але і дрэва, кара і нават лубяныя вяроўкі і ніткі. Гэта робіць дадзены помнік унікальным, і паблізу падобных яму па ўмовах проста няма.

"Мы мала ведаем пра асноўны матэрыял, з якога рабілі большасць рэчаў у каменным веку – пра дрэва. Сёлета нам трапілася шыкоўная драўляная страла разам з тупым наканечнікам. Такія былі патрэбны, каб збіваць дробных пушных звяроў з дрэва і не псаваць ім мех", - сказаў археолаг.

Чарняўскі звярнуў асаблівую ўвагу, што галоўнай знаходкай стаў драўляны коўш з ручкай, памерам прыблізна з далонь дарослага чалавека.

Пры гэтым Чарняўскі акцэнтаваў увагу, што ўзровень апрацоўкі драўлянага каўша вельмі высокі, таму што ў яго тонкія сценкі і глыбокая чаша, і будзь ён новым – нічым бы не адрозніваўся ад працы сучасных майстроў.

"Гэта ўсё зроблена пры дапамозе крэменю, таму што тады не было металічных інструментаў. На ім амаль не відаць слядоў апрацоўкі", - канстатаваў археолаг.

Цікава, што дадзены коўш можна адрэстаўраваць, нягледзячы на ​​тое, што ён падзяліўся на некалькі частак пасля вымання з вады, але толькі пасля кансервацыі. Тут беларускім вучоным дапамагаюць калегі з Эрмітажа. Увесь працэс з захаваннем тэхналогіі можа расцягнуцца на тры гады.

Раскопкі пад вадой патрабуюць спецыяльнай падрыхтоўкі. Неабходную вучобу прайшоў навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі першабытнага таварыства Сяргей Ліневіч. Менавіта яму пашчасціла сёлета выняць драўляны коўш з-пад вады падчас даследаванняў, а таксама ўнікальную гліняную сякерку.

Паводле яго слоў, такія знаходкі ўжо сустракаліся на тэрыторыі Еўропы – падобны быў знойдзены і ў Беларусі на тэрыторыі Падняпроўя.

Ліневіч расказаў, што навукоўцы лічаць такія сякеркі або дзіцячымі цацкамі, або рытуальнай зброяй. Паводле яго слоў, зараз у археолагаў ёсць першая ідэальна і цалкам захаваная сякерка з фрагментам дзяржальна.