Драўляны коўш узросту піраміды Хеопса знайшлі на поўначы Беларусі

Старажытныя людзі на еўрапейскім кантыненце выкарыстоўвалі звыклыя нам у побыце рэчы, але ў сілу часу рэдкія з іх дайшлі да нашых дзён. Як беларускім археолагам удалося знайсці ўнікальны артэфакт, даведаўся карэспандэнт Sputnik.
Sputnik
Вырабы з дрэва, скуры ці косткі з’яўляюцца жаданымі знаходкамі для ўсіх археолагаў, таму што праліваюць святло на паўсядзённае жыццё старажытных людзей. На жаль, такія прадметы дрэнна захоўваюцца ў зямлі. Таму даследаванні тарфянікаў з’яўляюцца ў дадзеным выпадку выратаваннем для навукоўцаў. Справа ў тым, што торф – ідэальны кансервант, які не прапускае паветра, без якога немагчымы працэс гніення арганікі.
Экспедыцыі на Крывінскі тарфянік на самай поўначы Беларусі – на мяжы Бешанковіцкага і Сенненскага раёнаў – праходзяць ужо шмат гадоў. Кожны раз навукоўцам удаецца знайсці новыя артэфакты, звязаныя з жыццём старажытных людзей.
Падвеска з бурштыну

Ідэальны кансервант

У гэтым годзе даследаванні былі падзелены на дзве часткі: падводную і наземную. Пад вадой працавала спецыяльная навукова-даследчая група з Інстытута гісторыі НАН.
Па словах загадчыка аддзела археалогіі першабытнага таварыства Максіма Чарняўскага, раскопкі пад вадой трэба было весці, таму што помнік археалогіі Крывіна-3 сфарміраваўся ў эпоху кліматычна максімальна нізкага ўзроўню вады, а гэта другая палова трэцяга тысячагоддзя да нашай эры.
"На гэтым помніку ідэальная захаванасць арганікі. Культурны пласт заўсёды знаходзіцца ў вадзе, а над ім яшчэ 1,5 метра торфу", - растлумачыў спецыяліст.
Пры гэтым ён удакладніў, што ў такіх умовах выдатна захоўваюцца не толькі косткі ці бурштын, але і дрэва, кара і нават лубяныя вяроўкі і ніткі. Гэта робіць дадзены помнік унікальным, і паблізу падобных яму па ўмовах проста няма.

Коўш з качкай

"Мы мала ведаем пра асноўны матэрыял, з якога рабілі большасць рэчаў у каменным веку – пра дрэва. Сёлета нам трапілася шыкоўная драўляная страла разам з тупым наканечнікам. Такія былі патрэбны, каб збіваць дробных пушных звяроў з дрэва і не псаваць ім мех", - сказаў археолаг.
Знойдзены драўляны коўш
Чарняўскі звярнуў асаблівую ўвагу, што галоўнай знаходкай стаў драўляны коўш з ручкай, памерам прыблізна з далонь дарослага чалавека.
"Мы дапускаем, што на ручцы ў яго стылізаваная галава качкі, такую ​​выснову робім па аналогіі з іншымі знаходкамі. Гэта ўсё матэрыялы паўночнабеларускай культуры, другая палова трэцяга тысячагоддзя да нашай эры – пачатак другога тысячагоддзя", - дадаў ён.
Пры гэтым Чарняўскі акцэнтаваў увагу, што ўзровень апрацоўкі драўлянага каўша вельмі высокі, таму што ў яго тонкія сценкі і глыбокая чаша, і будзь ён новым – нічым бы не адрозніваўся ад працы сучасных майстроў.
"Гэта ўсё зроблена пры дапамозе крэменю, таму што тады не было металічных інструментаў. На ім амаль не відаць слядоў апрацоўкі", - канстатаваў археолаг.
Цікава, што дадзены коўш можна адрэстаўраваць, нягледзячы на ​​тое, што ён падзяліўся на некалькі частак пасля вымання з вады, але толькі пасля кансервацыі. Тут беларускім вучоным дапамагаюць калегі з Эрмітажа. Увесь працэс з захаваннем тэхналогіі можа расцягнуцца на тры гады.
Крэмніевы наканечнік стралы

Гліняная сякера

Раскопкі пад вадой патрабуюць спецыяльнай падрыхтоўкі. Неабходную вучобу прайшоў навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі першабытнага таварыства Сяргей Ліневіч. Менавіта яму пашчасціла сёлета выняць драўляны коўш з-пад вады падчас даследаванняў, а таксама ўнікальную гліняную сякерку.
Гліняная сякерка
"Цікава, што ў адтуліне ў сякерцы захаваліся фрагменты дрэва. Хутчэй за ўсё, нам удасца выявіць, якое менавіта выкарыстоўвалася для стварэння ручкі", - выказаў меркаванне археолаг.
Паводле яго слоў, такія знаходкі ўжо сустракаліся на тэрыторыі Еўропы – падобны быў знойдзены і ў Беларусі на тэрыторыі Падняпроўя.
Ліневіч расказаў, што навукоўцы лічаць такія сякеркі або дзіцячымі цацкамі, або рытуальнай зброяй. Паводле яго слоў, зараз у археолагаў ёсць першая ідэальна і цалкам захаваная сякерка з фрагментам дзяржальна.
Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"
Новая гіпотэза археолагаў: чаму летапісны Менск перанеслі на Свіслач