Фота

Калыска сусветнай касманаўтыкі: Байканур адзначае 70-годдзе

Семдзесят гадоў таму быў заснаваны касмадром Байканур.
Sputnik
Афіцыйнай датай нараджэння горада Байканур і аднайменнага палігона лічыцца 2 чэрвеня 1955 года, калі Генштаб Мінабароны СССР сваёй дырэктывай зацвердзіў арганізацыйна-штатную структуру 5-га Навукова-даследчага выпрабавальнага палігона (НДВП).
Гэтай дырэктыве папярэднічала стварэнне камісіі па выбары месца будаўніцтва касмадрома, якая, правёўшы рэкагнасцыроўку некалькіх раёнаў, спынілася на пляцоўцы ў пустынным раёне Казахстана на ўсход ад Аральскага мора. У гэтага месца было шмат бясспрэчных пераваг: у гэтай раўніннай паўпустыннай мясцовасці жыло мала людзей, пры гэтым побач працякае найбуйнейшая рака Сярэдняй Азіі Сыр-Дар’я, недалёка пракладзены чыгуначная магістраль і аўтатраса, больш за 300 сонечных дзён у годзе. І нарэшце, блізкасць да экватара давала магчымасць выкарыстоўваць для запускаў дадатковую хуткасць вярчэння Зямлі.
Палігон будавалі ў строгай сакрэтнасці і ў найцяжкіх умовах: суровыя кліматычныя ўмовы, неўладкаванасць побыту, вельмі сціснутыя тэрміны будаўніцтва і поўная адсутнасць вопыту стварэння падобных аб’ектаў. Работы вяліся кругласутачна.
5 мая 1957 года спецыяльная камісія прыняла першы стартавы комплекс палігона, і ўжо 15 мая быў зроблены першы пуск міжкантынентальнай балістычнай ракеты Р-7, распрацаванай у канструктарскім бюро Сяргея Каралёва.
Сёння Байканур – адзін з вядучых касмадромаў свету, забяспечвае падрыхтоўку і запуск касмічных караблёў, арбітальных станцый і аўтаматычных міжпланетных станцый.
1 / 16

Апошнія хвіліны перад стартам карабля "Восток-1". Касмадром Байканур, 12 красавіка 1961 года. Рэпрадукцыя.

2 / 16

Старт касмічнага карабля "Восток-1", які пілатаваўся першым касманаўтам Зямлі Юрыем Аляксеевічам Гагарыным, праведзены ў 9 гадзін 7 хвілін 12 красавіка 1961 года па маскоўскім часе з касмадрома Байканур. Кадр з дакументальнага фільма "Первый рейс к звездам", які расказвае аб падрыхтоўцы да палёту і палёце першага касманаўта Зямлі Юрыя Гагарына. Цэнтральная студыя дакументальных фільмаў, 1961 год. Рэжысёры Дзмітрый Багалепаў, Ілья Каплан.

3 / 16

Дом, у якім Галоўны канструктар, акадэмік Сяргей Паўлавіч Каралёў правёў ноч перад першым стартам чалавека ў космас – палётам Юрыя Аляксеевіча Гагарына (11-12 красавіка 1961 года). Касмадром Байканур. Мемарыяльны Дом-музей С.П. Каралева. Здымак зроблены ў ліпені 1971 года.

4 / 16

Экіпаж карабля "Восход-1" Канстанцін Феактыстаў, Барыс Ягораў, Уладзімір Камароў (злева направа) саджаюць дрэвы ў парку Дружбы напярэдадні палёту ў космас. Касмадром Байканур. Казахская ССР. Красавік 1964 года.

5 / 16

Плошча У.І. Леніна ў Зоркаградзе (неафіцыйная назва пасёлка Ленінскага, цяпер горад Байканур). Чэрвень 1968 года.

6 / 16

Савецкі касмічны карабель "Союз" перад стартам. Сакавік 1970 года.

7 / 16

Устаноўка касмічнага карабля "Союз-10" на стартавую пляцоўку касмадрома Байканур Казахскай ССР. Красавік 1971 года.

8 / 16

Арбітальны карабель "Буран", выканаўшы двухвітковы палёт па арбіце вакол Зямлі, прызямліўся на пасадачную паласу касмадрома Байканур 15 лістапада 1988 года ў 9 гадзін 25 хвілін па маскоўскім часе.

9 / 16

Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з касмічным караблём "Союз ТМА-11М" для ўстаноўкі на "Гагаринский старт" касмадрома "Байканур". Лістапад 2013 года.

10 / 16

Людзі назіраюць за запускам ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз ТМА-13М" і экіпажам 40/41 экспедыцый на МКС з касмадрома "Байканур". Май 2014 года.

11 / 16

Манумент "Ракета-носитель "Союз" у горадзе Байканур. Лістапад 2016 года.

12 / 16

Транспарціроўка ракеты-носьбіта "Союз-ФГ" з пілатуемым караблём "Союз МС-15" на стартавую пляцоўку касмадрома Байканур. Верасень 2019 года.

13 / 16

Удзельніца касмічнага палёту з Беларусі Марына Васілеўская перад выездам на падрыхтоўку да запуску ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 21 сакавіка 2024 года.

14 / 16

Пуск "Союза МС-25" да МКС адмянілі за 20 секунд да старту. 21 сакавіка 2024 года.

15 / 16

Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з пілатуемым караблём "Союз МС-25" з касмадрома Байканур. 23 сакавіка 2024 года.

16 / 16

Запуск ракеты-носьбіта "Союз-2.1а" з караблём "Союз МС-27" з касмадрома Байканур. Пуск прысвечаны 80-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. "Союз-2.1а" атрымаў назву "Ракета Победы", яго ўпрыгожылі святочнай сімволікай. Красавік 2025 года.

Хочаце яшчэ больш актуальных і цікавых навін – падпісвайцеся на Telegram-канал Sputnik Беларусь, чытайце нас у Дзэн, а таксама сачыце за намі ў сацсетках "Одноклассники" і "ВКонтакте"