Карціна Аляксандра Бельскага "Ляжачых не б'юць" перавандравала са сцяны "Восеньскага салона" ў сацсеткі беларусаў. Бойка чорных і белых снегавікоў з адсылкай да шэрагу палітычных падзей ва ўсім свеце не пакінула абыякавай аўдыторыю. Карэспандэнт Sputnik Алена Васільева пабывала ў майстэрні мастака і высветліла, чым натхняюць снегавікі.
Яны вельмі далікатныя
У мінулым годзе на "Восеньскім салоне" ён узяў адзін з прызоў за карціну штурмавікоў, якія загружаюць беларускі трактар мяшкамі з яблыкамі. Мастак дзеліць майстэрню са сваім калегам — усюды пэндзлі, палітры і снегавікі, упісаныя то ў інтэр'еры "Ватыкану", то ў карціны класікаў, напрыклад, Рэмбранта, Ван Гога.
"Некаторы час падпраўляў фінансавы баланс, малюючы шаржы, і вельмі стаміўся маляваць канкрэтныя чалавечыя твары. Таму з'явілася ідэя абагульненага персанажа. Вядома, можна было б выдумаць уласных істотаў, але хочацца, каб гледачу былі зразумелымі правілы гульні. У снегавіка ёсць і бясспрэчныя плюсы. Як і чалавек, які ў сярэднім на 70% складаецца з вады, ён далікатны, і ў гэтым сэнсе нават яшчэ больш далікатны за чалавека", — смяецца Бельскі.
Разглядаем карціну, створаную па матывах палатна Рэмбрандта "Урок анатоміі доктара Тульпа". Адзіны чалавек на карціне мастака — непасрэдна труп Андрыяна Андрыянса па мянушцы "Малыш", над якім схіліліся не вучні Тульпа, як у згаданай карціне, а снегавікі.
"Інтэрпрэтацыі гэтай працы існавалі да мяне, але я не здзекуюся з навуковай супольнасці, а транслюю недастатковае разуменне чалавечага арганізма", — распавёў мастак.
Каб разабрацца ў правілах гульні, па якіх Бельскі стварае свае карціны, адразу ж вызначаемся з асновамі — снегавік на карцінах добры персанаж або дрэнны?
"У адрозненні ад піцерскага мастака Капейкіна, мой снегавік неагресіўны. А вось чорныя амапаўская сілуэты на карціне "Ляжачых не б'юць" крыху навеяныя ягонай (Капейкіна — Sputnik) "Бітвай снегавікоў". Але калі ў яго самадастатковая праца, дык мая адсылае да пэўных падзеяў на еўрапейскай і міжнароднай прасторы", — распавёў Аляксандр Бельскі.
Працу Бельскі падрыхтаваў яшчэ ўзімку, а пасля сачыў за падзеямі "Марша дармаедаў".
"Я сачыў за гэтым, чытаючы навіны, гледзячы відэа на YouTube, назіраў за чыімсьці квадракоптарам… З аднаго боку, гэта свядомая баязлівасць, але сваё стаўленне да таго, што адбываецца, я сфармуляваў яшчэ напярэдадні гэтых падзей: мае снегавікі — слабыя", — распавёў мастак.
Штурмавікі не на афішы
Да нядаўняга часу ён быў адзіным у Мінску мастаком кінаафіш, але ўжо амаль паўгода займаецца толькі творчасцю. Зрэшты, і афішы прынеслі сваю карысць, праца пры кінатэатры дагэтуль час ад часу нагадвае пра сябе — вось хаця б карціна "Люк Скайуокер". Мастак планаваў адлюстраваць поўны некаторай асаблівай эстэтыкі люк ля кінатэатра "Піянер", але калі за люкам з'явіліся зоркі, праца набыла сваю цяперашную назву "Скайуокер".
"Тут няма складанага кантэксту — проста нацюрморт накшталт вазы з кветкамі, — растлумачыў мастак. — У размове з калегамі апошнія класіфікавалі мяне як постмадэрніста. Аказалася, у постмадэрне назва грае не апошнюю ролю", — распавёў Бельскі.
"Напэўна, усе фільмы перагледзелі?" — пытаемся, разглядаючы леташніх штурмавікоў ля трактара.
"Фільмы мастакі кінаафіш праглядалі перад пачаткам працы ў 60-х, а я добра, калі глядзеў іх пасля таго, як афіша была гатова", — прызнаўся Бельскі.
Штурмавікі на трактары — не адзінае, чым узбагаціла мастака праца ў кіно.
"Афіша не павінна быць ідэальнай, і таму ў працы я мог дазволіць сабе некаторыя эксперыменты, на якія складаней вырашыцца, калі рыхтуеш працу на заказ. Афішу павесілі на фасад кінатэатра, і здалёк яна добра чытаецца. Гэта маляванне было як спартыўная трэніроўка, я увесь час працаваў з фарматам і тэхнікай", — распавёў Бельскі.
Як зарабіць мастацтвам
Бельскі да заробкаў у сферы мастацтва ставіцца аптымістысна і мяркуе, што і ў Беларусі можна зарабіць карцінамі — такія прыклады сярод знаёмых мастакоў ёсць.
У творчасці страхаў менш, чым у працы на заказ, і цяпер Аляксандр эксперыментуе і прызнаецца, што шукае свой стыль. Праца над афішамі займала шмат часу, і сіл на творчасць заставалася няшмат, але цяпер у Аляксандра ёсць магчымасць праводзіць час у майстэрні.
Мастак паказвае накіды яшчэ не гатовых працаў. Адна з самых трагічных — уборка снегу: улічваючы ролю снегавікоў на карцінах Бельскага, ад дарожнай тэхнікі вее жахам.
Снегавікі былі не першай спробай замяніць чалавека на карціне абстрактным персанажам — перш Бельскі паспрабаваў зрабіць алюзію на карціну Караваджо "Нарцыс", запазычыўшы ў майстра няшмат чаго — фармат палотнішча.
"Я паспрабаваў зразумець, ці можна, не малюючы чалавека, надзяліць персанажа пачуццямі, прымусіць суперажываць яму", — распавёў Бельскі.
