МІНСК, 26 сту - Sputnik. Першая партыя нафты з Нарвегіі паступіла на "Нафтан", паведамляе БелТА.
У 08:10 раніцы ў нядзелю на станцыю "Наваполацк" па чыгунцы з порта Клайпеды прыбыў склад з 59 цыстэрнаў, які даставіў каля 3,5 тысячы тон. Уся партыя нафты з Нарвегіі аб'ёмам 86 тысяч тон, якую 23 студзеня даставіў у Клайпеду нарвежскі танкер Breiviken, павінна паступіць на прадпрыемства ў бліжэйшыя два тыдні.
Чаму з Нарвегіі?
Беларусь і Расія да пачатку 2020 года не змаглі прыйсці да пагаднення па кошце нафты: рэспубліка адмаўляецца плаціць пастаўшчыкам прэмію ў 10 долараў, нават нягледзячы на гатоўнасць расійскага боку знізіць яе памер да шасці долараў за тону да кошту пастаўкі. На гэтым фоне 1 студзеня былі прыпыненыя пастаўкі сыравіны ў рэспубліку.
У якасці часовай меры Беларусь закупіла 750 тысяч тон у кампаній расійскага бізнесмена Міхаіла Гуцарыева, якія пагадзіліся працаваць без прэміі. Адначасова, як заяўляе ўрад, вядуцца перамовы з альтэрнатыўнымі пастаўшчыкамі нафты.
У студзені рэспубліка таксама дамовілася аб куплі 80 тысяч тон нарвежскай нафты для "Нафтана" - марка Johan Sverdrup максімальна блізкая па характарыстыках да Urals. Пастаўляцца яна будзе праз порт Клайпеды, які ў год можа прапусціць толькі 3,6 мільёна тон. Акрамя таго, за перавалку і транспарціроўку нарвежскай сыравіны Беларусь пераплачвае па 20 долараў за тону.
Для загрузкі аднаго "Нафтана" патрабуецца каля дзевяці мільёнаў тон штогод, гэта значыць каля 25 тысяч тон штодня. Мазырскі НПЗ перапрацоўвае каля дзесяці мільёнаў тон у год. Большая частка прадукцыі "нафтахіму" ідзе на экспарт у выглядзе светлых нафтапрадуктаў, у першую чаргу аўтамабільнага паліва.
Ці ёсць альтэрнатыва?
Беларусь ужо шукала альтэрнатыўныя крыніцы нафты ў папярэднія гады. Так, у Венесуэлы рэспубліка закупляла марку Santa Barbara на пачатку 2010-х. Аднак надзвычай дарагая лагістыка і нізкая якасць сыравіны вымусілі звярнуцца да своп-схемы з Азербайджанам. Усяго рэспубліка закупіла ў Венесуэлы за тры гады каля 3,4 мільёна тон. Цікава, што сярэдні кошт за тону расійскай сыравіны для Беларусі ў 2010 годзе была 434 долара, венесуэльскай - 647 долараў.
Крыху менш за мільён тон Беларусь закупіла ў Азербайджана ў 2011-м - па цане ў 838 долараў за тону. Для параўнання: расійская нафта тады ж каштавала каля 430 долараў за тону. У 2016-м Беларусь зноў звярнулася да Азербайджана, аднак закупляла нафту таксама ў невялікіх аб'ёмах: 560 тысяч тон. У 2017-м рэспубліка закупіла 1,4 мільёна тон нафты ў Ірана.
Пакрыць патрэбы Беларусі ў нафце не могуць ні Азербайджан, ні Казахстан, ні іншыя краіны-партнёры. Акрамя таго, яе ўсё роўна прыйдзецца "разводзіць" расійскай, бо беларускія НПЗ "заточаныя" пад Urals. Пры гэтым кошт альтэрнатыўных пастаўшчыкоў заўсёды перавышае кошт на расійскую сыравіну, з улікам лагістыкі - часам амаль у два разы.
У мінулым годзе Беларусь купляла ў Расіі нафту па сярэднім кошце ў 364 долара за тону. Пры гэтым рэспубліка плаціла за сыравіну толькі 83% ад сусветнай кошту нафты.
