МІНСК, 15 кра – Sputnik, Ксенія Мельнікава. ЗША вырашылі наладзіць адносіны з Германіяй, сапсаваныя пры Дональдзе Трампе. Кіраўнік Пентагона прыляцеў у Берлін, распарадзіўся павялічыць колькасць амерыканскіх салдат у краіне, а таксама даў зразумець, што новая адміністрацыя, як і ранейшая, катэгарычна супраць "Паўночнага патоку - 2". Пасля яго візіту немцы прыпынілі праект. На якія менавіта саступкі гатовы ў ФРГ, разбіралася РІА Навіны.
Рэверанс амерыканцам
Германія прыслухаецца да меркавання ЗША у пытанні будаўніцтва газаправода "Паўночны паток - 2" (ПП-2) - у прыватнасці, увядзе мараторый на завяршэнне спрэчнага праекта. Пра гэта распавяла міністр абароны Германіі Аннегрэт Крамп-Карэнбаўэр пасля сустрэчы з кіраўніком Пентагона Ллойдам Осцінам. Напярэдадні ён прылятаў у Берлін падчас першага вялікага еўрапейскага турнэ. Тым самым кіраўнік амерыканскага Мінабароны паказаў, што пры Байдэне Вашынгтон хоча наладжваць адносіны з Германіяй. Такую ж гатоўнасць дэманстравалі і ў Берліне.
Пакуль пабудавалі 95 адсоткаў газаправода, або 2339 з 2460 кіламетраў. Калі праект усё ж такі скончаць, то Германія будзе закупляць расійскі газ на пэўных умовах. "Яны залежаць ад паводзін Масквы", - заўважыла Крамп-Карэнбаўэр.
Осцін заявіў, што амерыканскі ўрад супраць завяршэння будаўніцтва другой веткі газаправода па дне Балтыйскага мора. Але пры гэтым падкрэсліў, што рознагалоссі вакол праекта ніяк не паўплываюць на цеснае супрацоўніцтва дзвюх краін. Зрэшты, Крамп-Карэнбаўэр з амерыканскім калегам цікавіў не толькі ПП-2. Былы прэзідэнт Дональд Трамп збіраўся вывесці з Германіі ад 9,5 тысяч да 12 тысяч амерыканскіх салдат, абвінавачваючы ФРГ у "шматмільярднай запазычанасці" перад НАТА і ЗША. Новая адміністрацыя, наадварот, павялічвае ваенны кантынгент. Праўда, усяго на 500 чалавек. Зрэшты, кіраўнікі абаронных ведамстваў ЗША і Германіі потым зноў вярнуліся да абмеркавання спрэчнага газавага праекта.
"Паўночны паток - 2" - адзін з галоўных камянёў спатыкнення ў адносінах Вашынгтона і Берліна. Так было падчас прэзідэнцтва Дональда Трампа, працягваецца і пры Джо Байдэне. ЗША асцерагаюцца, што ПП-2 адрэжа іх ад прыбытковых еўрапейскіх энергетычных рынкаў, якія, у сваю чаргу, будуць залежаць ад расійскага газу.
Трубаправод праходзіць праз выключныя эканамічныя зоны і тэрытарыяльныя воды Германіі, Даніі, Расіі, Фінляндыі і Швецыі. Капенгаген доўга выступаў супраць будаўніцтва, але потым згадзіўся. Нямецкія ўлады падтрымліваюць праект, заклікаючы лічыць яго "чыста эканамічным" і "не рабіць хлопчыкам для біцця". Хоць так у краіне думаюць далёка не ўсе. З крытыкай актыўна выступаюць зялёныя і эколагі. На днях прыродаахоўная арганізацыя Deutsche Umwelthilfe (DUH) аспрэчыла ў судзе Гамбурга дазвол на працяг работ, выдадзены Федэральным ведамствам па марскім суднаходстве і гідраграфіі.
Супраць газаправода, акрамя ЗША, выступаюць Украіна і Польшча. Гэтым краінам выгадна, каб праз іх тэрыторыю працягваўся транзіт расійскага газу. Іх падтрымліваюць Чэхія, Латвія, Эстонія, Літва, Венгрыя, Славакія, Румынія і Харватыя - баяцца, што "Паўночны паток - 2" узмоцніць уплыў Масквы на еўрапейскім энергетычным рынку.
Трамп біў наводмаш
Дональд Трамп актыўна процідзейнічаў пракладцы газаправода санкцыямі. У ягоным акружэнні лічылі, што абмежаванні "уваткнуць кол у сэрца праекта". Пачынаючы з 2017-га, ён увесь час прымаў усе новыя і новыя пакеты мер - білі ў асноўным па замежных кампаніях, якія ўдзельнічаюць у працах над ПП-2.
Спярша прынялі закон, які ўзмацняе санкцыі супраць Расіі і перасцерагае амерыканскія і замежныя кампаніі ад супрацоўніцтва з расійскімі прадпрыемствамі і ведамствамі "з абароннага і разведвальнага сектараў". Праз два гады прэзідэнт Трамп падпісаў ваенны абаронны бюджэт, у якім таксама абмяркоўвалі спосабы перакрыць паток. І неўзабаве швейцарская кампанія Allseas, якая займалася укладкай труб для ПП-2, адвяла усе судны з раёна будаўніцтва ў Балтыйскім моры. Еўрапейцам такі ціск не спадабаўся, але процідзейнічаць яны не маглі.
Але ўжо ў канцы лютага судна "Фартуна", звязанае з будаўніцтвам газаправода, і яго ўласнік, кампанія "КВТ-Рус", трапілі ў новы амерыканскі санкцыйных спіс, хоць супраць іх ужо дзейнічалі іншыя меры. Да лютага 2021-га 18 еўрапейскіх фірм выйшлі з праекта з-за пагроз з боку Вашынгтона. У сакавіку ўлады ЗША зноў папярэдзілі ўдзельнікаў праекта ПП-2, што увядуць новыя абмежаванні, калі тыя працягнуць работы.
Берлін даволі доўга крытыкаваў дзеянні Вашынгтона, і многія там да гэтага часу ўпэўнены, што праект усё ж такі завершаць. "Якая б сітуацыя ні была ў Амерыцы, усіх там аб'ядноўвае найвялікшае нежаданне, каб паміж Расіяй і Германіяй наладзіліся адносіны, сталі канструктыўнымі і дзелавымі. ПП-2 дабудуюць па-за залежнасці ад таго, як паводзіць сябе новая адміністрацыя", - мяркуе дэпутат бундэстага ФРГ Вальдэмар Гердт.
У Крамлі прызнавалі, што амерыканскія абмежаванні ўскладняюць працу. "Газпром" у мемарандуме ў студзені 2021-га не выключыў прыпыненне ці ж поўную адмену праекта, калі "рэзка зменіцца палітычная сітуацыя". "Паўночны паток - 2" - выйгрышная рэч для эканомікі Еўропы ў цэлым і Германіі ў прыватнасці", - не раз нагадваў Уладзімір Пуцін. Тым больш што пры загрузцы новых газаправодаў Масква гатова захаваць украінскі транзіт. У Расіі ўпэўнены, што амерыканцы папросту выціскаюць канкурэнтаў, прапаноўваючы наўзамен свой звадкаваны газ.
Завершаць ці не
"Ёсць верагоднасць, што амерыканцы проста цягнуць час. Меркель сыходзіць, меркаванні яна не зменіць. Увосень у ФРГ адбудуцца выбары. Калі ўлада возьме новая кааліцыя і наступны канцлер будзе ад зялёных, то ён можа наогул па-іншаму паставіцца да "Паўночнага патоку - 2". Тады праект памрэ сам сабой", - разважае палітолаг.
Вядучы навуковы супрацоўнік Цэнтра германскіх даследаванняў Інстытута Еўропы РАН Аляксандр Камкін лічыць: як відаць, кіраўнік Пентагона падчас візіту ў Берлін запатрабаваў, каб нямецкія ўлады пачалі закупляць у Вашынгтона ЗПГ. "ФРГ атрымае права завяршыць будаўніцтва ў абмен на частковую дыверсіфікацыю паставак. Але палітычны ціск на газаправод не знізіцца", - распавёў ён у гутарцы з РІА Навіны.
Заяву міністра абароны Германіі не варта лічыць канчатковай пазіцыяй нямецкіх улад. Крамп-Карэнбаўэр вядома рэзкімі заявамі ў адрас Масквы. Цяпер ЗША і ФРГ імкнуцца знайсці кампраміс і палепшыць адносіны. Як гэта зрабіць, пакуль незразумела. Прапанова ўвесці мараторый на завяршэнне будаўніцтва ПП-2 толькі адкладзе рашэнне праблемы.
