https://bel.sputnik.by/20210621/Gstoryya-prasyaknutaya-kryvy-partyzanskaya-vayna-lya-myazhy-z-Polshchay-1047937507.html

Гісторыя, насычаная крывёй: партызанская вайна ля мяжы з Польшчай

Гісторыя, насычаная крывёй: партызанская вайна ля мяжы з Польшчай

Sputnik Беларусь

Пра тое, у якіх умовах партызаны жылі ў зямлянках, як паспявалі вучыцца самі і перадаваць веды дзецям, як падтрымлівалі здароўе і рабілі аперацыі ў звычайных... 21.06.2021, Sputnik Беларусь

2021-06-21T15:23+0300

2021-06-21T15:23+0300

2021-06-21T14:45+0300

навіны

у беларусі

галоўнае

грамадства

падзеі і даты

культура

гісторыя

партызанская вайна

мяжа

польшча

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/07e5/06/12/1047922301_0:310:3072:2048_1920x0_80_0_0_3166da921703913f87d7975c0bfbb2d0.jpg

Дзесяць гадоў таму ў вёсцы Каробчыцы, што пад Гродна, адкрылі ўнікальны гісторыка-культурны комплекс, у якім узнавілі сапраўдны партызанскі лагер.Ініцыятарам стварэння музея "Гродзенская крэпасць. Партызанскі лагер" выступілі ветэраны Гродзеншчыны, мясцовыя ўлады падтрымалі. За гэты час комплекс наведала вялікая колькасць гасцей, у тым ліку замежных. Напярэдадні 80-годдзя з дня пачатку Вялікай Айчыннай вайны ў комплекс наведаўся і карэспандэнт Sputnik Мікалай Міхнавец.Па ініцыятыве ветэранаўПра гэты комплекс вядома не так шырока, як аб музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны ў Мінску ці "Партызанскім лагеры" у Станькава, тым не менш, каробчынскі музей - месца вельмі і вельмі цікавае і па-свойму ўнікальнае. Яго стваральнікі сабралі тут не толькі экспазіцыю, прысвечаную падзеям перыяду 1941-1945 гадоў, але і Першай сусветнай вайны.Гэта зроблена для таго, каб наведвальнікі прадстаўлялі і разумелі, што на Гродзеншчыне ў розныя часы ішлі страшныя баі, а мясцовая зямля літаральна насычана крывёй яе абаронцаў.Экспанаты, прысвечаныя Першай сусветнай вайне, уражваюць, каля кожнага з іх можна спыняцца надоўга, разам з экскурсаводам апускаючыся ў тое ліхалецце, але сёння размова не пра гэта - пра Вялікую Айчынную.Ваенным кансультантам пры стварэнні партызанскай вёскі выступіў Іван Паўлавіч Бохан Як распавялі ў музеі, бліжэйшыя ад Каробчыц партызанскія атрады базіраваліся ў Ліпічанскай і Налібоцкай пушчах. Аднак байцы нябачнага фронту рэгулярна здзяйснялі баявыя вылазкі аж да Беластока. У прыватнасці, з гродзенскім падполлем звязвалася вядомая брыгада імя Кастуся Каліноўскага - яна ўчыняла дыверсіі на мясцовым чыгуначным вакзале.Наводзіў страх на фашыстаў на гэтых землях і знакаміты атрад Піліпа Капусты па мянушцы "партызанскі генерал". Яго баяліся з-за жалезнага правіла: "У палон нікога не браць!".Свет не чорна-белыПартызанскіх атрадаў у гады Вялікай Айчыннай вайны ў Беларусі было шмат. Гісторыкі пішуць, што да канца вайны колькасць беларускіх народных мсціўцаў перавышала 374 тыс чалавек. Яны былі аб'яднаны ў 1255 атрадаў.Зброя перамогі. Танк Т-34 Вядома, што некаторыя атрады немцы стваралі спецыяльна для таго, каб дыскрэдытаваць партызанскі рух. Таксама актыўна дзейнічалі літоўскія, яўрэйскія, польскія (армія Крайова, армія Людова), нацыяналістычныя атрады. Пра гэта ў музеі таксама распавядаюць.Ён таксама ўспомніў, што некаторыя сталыя наведвальнікі комплексу дзяліліся шакавальнымі ўспамінамі: распавядалі, як немцы прылюдна здымалі скуру з бацькоў, чые дзеці сышлі ў партызаны, пагражалі тым, хто будзе перадаваць лясным байцам ежу.Па словах музейнага работніка, нават вайна не дзеліць свет на чорнае і белае. Заўсёды ёсць момант выбару, абставін і лёсаў канкрэтных людзей. Ён таксама звярнуў увагу, што ў тых месцах, дзе старасты выбіраліся галасаваннем, кіраўнікі як правіла імкнуліся зрабіць так, каб "і немцы не забілі, і партызаны не расстралялі".Былі нават такія эпізоды, калі, шпацыруючы па лесе, паліцаі маглі сустрэць знаёмых партызан, закурыць і абмеркаваць тое, што адбываецца ў вёсцы. А вось кіраўнікі, якія прызначаліся немцамі, маглі, падпіўшы, дзеля весялосці спаліць хату. Пасля вайны такіх паліцаяў ніхто не хацеў хаваць.Помнік спаленым вёскам Зямлянкі, баявая тэхніка, зялёная школаВажную ролю ў сувязі партызан і мясцовых жыхароў гулялі леснікі, якія падказвалі, дзе лепш уладкоўваць партызанскія лагеры, каб іх нельга было знайсці ў балоцістай мясцовасці. Леснікі добра ведалі ўсе сцежкі, перадавалі партызанскім атрадам зброю, выходжвалі параненых. Менавіта таму ў комплексе аднавілі дом лесніка.Камандзірская зямлянка Таксама тут ёсць розныя віды зямлянак (камандзірская, медыцынская, зброевая). Як распавёў экскурсавод Канстанцін Мірошнікаў, многія прадметы ў зямлянках - арыгінальныя (напрыклад, сцяг), іх у свой час прынеслі ветэраны.Ёсць і знакавая баявая тэхніка, якая дапамагала перамагаць: танк Т-34, "Кацюша", зенітная гармата, якой кіравалі ў асноўным дзяўчаты.У падобных буданах рабілі аперацыі Каб засцерагчы сябе ад паразітаў, партызаны намазваліся дзёгцем з попелам і рабілі лазні-званочкі: развешвалі над вуглямі вопратку, яна станавілася перашкодай для дыму днём, пры гэтым прасушвалася і абеззаражвалася. Звычайна партызанскае вогнішча раскладвалі вечарам і ноччу.Медыцынская зямлянка Для прадстаўнікоў рабочых спецыяльнасцей - цесляроў і шаўцоў - спецыяльна стваралі майстэрні.Унікальная з'ява ва ўмовах вайны і падполля - зялёная школа. Вучыліся ў ёй і дарослыя (баявой падрыхтоўцы), і дзеці з навакольных вёсак - калі ў атрадзе быў педагог. Лічыльнікі рабілі з жалудоў, пісалі на бярозавай кары, на палях газет чарнічных сокам, змяшаным з попелам.Канстанцін Мірошнікаў падчас экскурсій распавядае і пра тое, што магло стаць рэальнай пагрозай для партызан. Немцы спрабавалі ўкараняць у атрады сваіх людзей. Пазнаючы падрабязнасці, яны перадавалі звесткі, і названае месца абстрэльвала авіяцыяй ворага. З'явілася пасада памочніка камандзіра, які правяраў новенькіх і па каналах падпольнай сувязі высвятляў, ці можна ім давяраць.Аб вайсковай славе замовіце словаГісторыкі адзначаюць, што партызанскія атрады зрабілі шмат карыснага і неацэннага ў барацьбе з ворагам. Калі б не было народных мсціўцаў, страты на фронце былі б больш маштабнымі. Вылазкі партызан на "чыгунку", знішчэнне жывой сілы, ваеннай тэхнікі, сцягванне на сябе значных сіл ворага - гэта вялікі ўклад у Перамогу.Экскурсія для дзяцей-сірот Дзіцячага дома сямейнага тыпу г. Дзятлава У музеі перакананы: ушаноўваючы вялікіх палкаводцаў, франтавікоў, якія "Пол-Европы прошагали, полземли", трэба абавязкова ўспомніць пра партызан і падпольшчыкаў. Ім было невыносна цяжка на акупіраванай тэрыторыі, але яны не проста выжывалі - змагаліся з ворагам, набліжаючы святую дату - 9 траўня.Чытайце таксама:

польшча

2021

Навіны

ru_BY

навіны , у беларусі, галоўнае, грамадства, падзеі і даты, культура, гісторыя, партызанская вайна, мяжа, польшча, вайна, партызаны, sputnik