https://bel.sputnik.by/20150315/1014386324.html

Ва што гуляюць нашыя дзеці

Ва што гуляюць нашыя дзеці

Sputnik Беларусь

Якія гульні да спадобы дзецям, як выбраць добрую цацку і хто павінен вучыць іх гуляць, у аглядзе Sputnik. 15.03.2015, Sputnik Беларусь

2015-03-15T16:58+0300

2015-03-15T16:58+0300

2015-03-19T17:53+0300

у беларусі

грамадства

меркаванне

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/101431/89/1014318995_0:254:4928:3026_1920x0_80_0_0_267f30d7b89399d0282a6cf2fd3d0767.jpg

Людмила Буткевіч, спецыяльна для SputnikГульня і цацка — найважнейшы інструмент любой нацыянальнай культуры. Якая культура, такія і цацкі. Менавіта яны ў пэўнай форме перадаюць стан сучаснага грамадства, яго развіццё і рух: да жыцця або самаразбурэння, росквіту ці дэградацыі, да дабра ці зла. З дапамогай цацкі дзіцяці перадаецца сама сутнасць чалавечых адносін, уяўленне аб культуры і светаўладкаванні.Назіраючы за гульнёй дзіцяці, шмат што можна даведацца пра яго жыццё, таму што ўсе свае пачуцці, перажыванні ён пераносіць на цацкі. Па гульнях можна судзіць пра ўзаемаадносіны ў сям'і, пра інтарэсы і схільнасці дзяцей. Усё, што неабходна чалавеку ў жыцці, навучанні, зносінах, творчасці, бярэ пачатак у дзіцячай гульні.У большасці з нас дзяцінства звязана з любімымі цацкамі, якія засталіся ў памяці як блізкія сябры: першая лялька і першае, пашытая сваімі рукамі для яе сукенка, любімы мішка, зайчык, настолькі дарагія нашаму сэрцу, што захоўваюцца на шмат гадоў. Мы беражэм іх, як ўвасабленне цеплыні і значнасці той незваротнай пары, і, купляючы цацкі сваім дзецям, спадзяемся, што яны таксама стануць для іх блізкімі сябрамі.Навучыць дзяцей гуляць, значыць — навучыць жыцьГульня суправаджае дзіцяці з ранняга маленства. Спачатку гэта яскравыя бразготкі, затым лялькі, звяркі, машынкі, а, пачынаючы прыкладна з 4-5 гадоў, — канструктары, кубікі, розныя настольныя гульні."Гульня мае ў жыцці дзяцей такое ж значэнне, як у дарослага дзейнасць, праца, служба. Які дзіця ў гульні, такі шмат у чым ён будзе ў працы, калі вырасце. Таму выхаванне будучага дзеяча адбываецца, перш за ўсё, у гульні", — пісаў Антон Макаранка.Псіхалагічныя даследаванні паказалі: калі хлопчыкаў і дзяўчынак, якія не маюць асаблівых сяброўскіх пачуццяў адзін да аднаго, ўключыць у гульнявое ўзаемадзеянне, у якім яны вымушаны працаваць разам, клапоцячыся адзін пра аднаго, ўзаемная непрыязнасць неўзабаве знікне і, наадварот, — для сяброў, якія апынуліся гульнявымі супернікамі, рызыка, жаданне выйграць часта выклікаюць спрэчкі, а то і канец дружбы.Гульня — не толькі забаўка, але і праца, які патрабуе велізарнай канцэнтрацыі сіл, увагі, памяці, вобразнага мыслення, кемлівасці і "гульнявой хітрасці". Часам рабяты пераадольваюць ў гульні сур'ёзныя цяжкасці, трэніруючы свае сілы і спрыт, развіваючы здольнасці і розум.Гульня замацоўвае ў дзяцей карысныя ўменні і звычкі: яны вучацца разумець адзін аднаго, развіваецца гаворка, мысленне, уяўленне, супрацоўніцтва, узаемадапамога. Таму і дзіця, уволю нагуляўшыся ў дзяцінстве, уступае ў дарослае жыццё без цяжару дзіцячых страхаў і праблем, ён умее знаходзіць агульную мову з аднагодкамі, не баіцца зносін.Псіхолагамі заўважана, што людзі, якія мала гулялі ў дзяцінстве ці наогул не гулялі, часцей за іншых адчуваюць праблемы з адаптацыяй у грамадстве і часта вырастаюць сацыяльна-небяспечнымі і бездухоўнымі людзьмі.А яшчэ гульня — гэта шлях да пазнання самога сябе, сваіх магчымасцяў, здольнасцяў, мараў і жаданняў.Як выбраць цацку?Набываючы цацку, важна звяртаць увагу не толькі на навізну, прывабнасць, кошт, але і на педагагічную мэтазгоднасць.Перш чым зрабіць чарговую куплю, падумайце, якая цацка трэба вашаму дзіцяці і для якой гульні. Дома павінны быць не толькі мяккія цацкі ці лялькі, але і развіваючыя гульні, якія фарміруюць разумовыя уменні і навыкі, знаходлівасць, творчыя здольнасці.Гульні з будаўнічым матэрыялам развіваюць у дзяцей пачуццё формы, прасторы, колеру, уяўленне, канструктыўныя здольнасці.Калі ў дзіцяці няма сясцёр і братоў, то цацкі фактычна з'яўляюцца яго партнёрамі па гульнях, з якімі ён дзеліць свае нягоды і радасці. Цацка з'яўляецца прыладай сацыялізацыі, своеасаблівым звяном паміж дзіцем і рэальным прадметным светам. Таму вельмі важна пры чарговай куплі цацкі разумець яе выхаваўчую каштоўнасць і маральна-духоўны сэнс.Будзьце асцярожныя ў сваім выбары, асабліва пры куплі навамодных "прышпільных цацак": монстраў, устаўных зубоў, "шкілетаў у скрынцы", наручнікаў, нерэальных лялек з вялікай галавой або страшнай мімікай. Дзіцячыя псіхолагі настойліва рэкамендуюць бацькам не набываць дзецям цацкі, якія могуць спарадзіць у яго сэрца жорсткасць. Кампутарныя гульні са стральбой і забойствамі таксама ставяцца да разраду шкодных цацак.Адмоўнае стаўленне да навакольнага жыцця можа скласціся ў дзіцяці і пры праглядзе замежных мультфільмаў са "стралялкамі-даганялкамі". Старайцеся трымаць у хатняй калекцыі мультфільмы і казкі, якія навучаць яго дабру і міласэрнасці.Асноўныя патрабаванні пры куплі дзіцячых цацакХто павінен вучыць дзяцей гуляць?На жаль, вельмі часта нашы дзеці замяняюць рухомыя гульні ў двары адной, самай любімай цацкай: кампутарнымі гульнямі. А гэта бясспрэчная шкода здароўю — блізарукасць, касавокасць, нервовыя цікі.Падчас гульні дзіця часта перажывае пачуццё страху і нервовага напружання, павялічваецца колькасць адрэналіну ў крыві, пачашчаецца сэрцабіцце. Кампутар з большага здольны замяніць асабістае жыццё. Толькі дзе ж зносіны з сям'ёй, з дарослымі, гульні з аднагодкамі?Назіраючы за сучаснымі дзецьмі, можна заўважыць, што яны амаль не гуляюць, не лічачы школьных урокаў фізічнай культуры, у групавыя рухомыя гульні — аснову дзіцячага жыцця старэйшых пакаленняў. Дзе яны — хованкі, казакі-разбойнікі, фарбы, жмуркі, вышыбалы, кольца, ядомае-неядомае, класікі, скакалкі, гумкі? Усе яны кудысьці зніклі разам з лічылкамі, песенкамі, закліканкамі. А гэта наша віна — дарослых. Хто з вас навучаў, навучае, гуляе з дзецьмі ў гульні, якія памятае з дзяцінства? На жаль, перапыніўся ланцужок перадачы гульнявой традыцыі ад аднаго дзіцячага пакалення іншаму.Апытанне навучэнцаў пачатковых класаў (тры класа) даў наступныя вынікі:"Я люблю гуляць у…" (Некаторыя хлопцы давалі па некалькі адказаў)хованкі — 42 чалавекіжмуркі — 40 чалавекквач — 39 чалавекз лега — 23 чалавекі"конікі" — 9 чалавекз мяккімі цацкамі, лялькамі — 27 чалавеккамп'ютэрныя гульні, планшэт — 36 чалавек"Бізнэс" — 33 чалавекіФутбол — 12 чалавекпазлы — 13 чалавеквалейбол — 4 чалавекамашынкі — 6 чалавекне гуляю — 14 чалавекПа адным адказу: "Слімак", "Святлафор", "Словы", "Школа", "Лато"."З бацькамі мы гуляем у…""Бізнэс" — 45 чалавекдаміно — 34 чалавекі"Манаполія" — 27 чалавекшашкі, шахматы — 32 чалавекінастольныя гульні — 21 чалавеккарты — 11 чалавекне гуляю — 19 чалавек.У адказах відавочна прасочваецца праблема небагатай разнастайнасці рухомых гульняў і гульняў з бацькамі, а таксама насцярожваюць адказы з паметкай "не гуляю". Хочацца верыць, што не ўсё яшчэ страчана, і нашы дзеці любяць, хочуць і будуць гуляць.Даўно вядома, што карысць ад добрага правільнай дзіцячай гульні немагчыма пераацаніць. Дарослыя абавязаны памятаць, што навучыць дзяцей гуляць, значыць — навучыць жыць.

https://bel.sputnik.by/20150317/1014345358.html

2015

Навіны

ru_BY

у беларусі, грамадства, меркаванне