Кацярына Лявонцьева, Sputnik
Пацыфістаў і людзей, якім кранацца зброі забараняюць філасофскія ці рэлігійныя погляды, вызвалілі ад службы ў войску. Наўзамен ім прапанавалі спіс з 84 пазіцый для праходжання альтэрнатыўнай службы. Замест паўтары гадоў казармы альтэрнатыўшчыкам прапануецца правесці тры гады ў полі, за зборам грыбоў, за праполкай, на пашах. Адным словам, таго, хто абраў альтэрнатыўную службу, чакаюць тры гады букалічнага жыцця за высадкай саджанцаў, нарыхтоўкай дзёрну, вынішчэннем карчоў і сумежнымі заняткамі.
Пра актуальнасць закона для беларускага войска Sputnik пагутарыў з афіцэрам запасу Алегам Івановым.
"Гэта даніна модзе"
Закон аб альтэрнатыўнай службе ўжо даўно існуе ў Расіі, у Беларусі ж ён уступае ў сілу толькі цяпер. Былы вайсковец Алег Іваноў упэўнены, што для беларускага войска такое змяненне ў заканадаўстве не асабліва актуальна.
"Закон аб альтэрнатыўнай службе для грамадзян, якія па сваім веравызнанні не могуць служыць у войску — гэта даніна модзе. Усе маюць такія законы — Расія, Малдова, дык і нам трэба, але для Беларусі ён неактуальны. Сэнс службы ў войску ў тым, каб авалодаць ваенна-уліковай спецыяльнасцю і скласці мабілізацыйны рэзерв на асаблівы перыяд, у якім навыкі догляду за састарэлымі і інвалідамі мужчынам будуць не запатрабаваныя", — упэўнены Іваноў.
Ён распавёў, што ў час яго службы пытанне аб альтэрнатыўным яе праходжанні і зусім не паўставала.
"Не ведаю, што адбылося за апошнія 10 гадоў, што такая праблема ўзнікла. Калі бацькі правільна выхоўвалі свайго сына, калі ён рос спартовым, калі звяртаў увагу на сваё фізічнае, маральнае развіццё, праблем са службай у арміі ў яго не будзе. Зайдзіце ў спартзалу і паглядзіце, якая расце моладзь — людзі, якія звяртаюць на сябе ўвагу, здольныя і за сябе пастаяць, і пры неабходнасці радзіму абараніць: такая асноўная маса прызыўнікоў", — сказаў Іваноў.
Ён таксама ўпэўнены, што служба ў войску і авалоданне ваеннай спецыяльнасцю на руку самому прызыўніку на выпадак неабходнасці ўдзельнічаць у баявых дзеяннях.
"Служба ў арміі — як прышчэпка ад тыфу. Зрабіў прышчэпку — ёсць верагоднасць, што выжывеш, не зрабіў — у экстрэмальнай сітуацыі дакладна загінеш. Пройдзеш ваенную падрыхтоўку — ты баец і абаронца, не — гарматнае мяса", — рэзюмаваў Іваноў.
Як у іншых краінах
У Расіі права на альтэрнатыўную службу замацавана ў Канстытуцыі. Грамадзянін можа выбраць альтэрнатыўную службу ў двух выпадках: калі нясенне ваеннай службы супярэчыць яго перакананням або веравызнанню, або калі ён належыць да карэннага народу, вядзе традыцыйны лад жыцця, ажыццяўляе традыцыйнае гаспадаранне і займаецца традыцыйнымі промысламі.
З вернікамі зразумела — яны могуць адмовіцца ад службы ў ВС, абгрунтаваўшы гэта сваім веравызнаннем, а вось іншыя грамадзяне маюць права заяўляць не пра веру, а пра перакананні, несумяшчальныя з вайсковай службай. Перакананні могуць быць міратворчыя, філасофскія, маральна-этычныя, палітычныя.
Калі ў Беларусі права на альтэрнатыўную ваенную службу маюць толькі тыя, каму рэлігія забараняе служыць, то ў Расіі альтэрнатыўную службу можа сабе дазволіць любы грамадзянін, які жадае абараняць Айчыну не ў вайсковай форме, а мірнай працай, якой і можа заняцца.
У Расіі тэрмін альтэрнатыўнай службы менш, чым у Беларусі — дваццаць адзін месяц супраць трыццаці шасці.
Ва Украіне закон аб альтэрнатыўнай службе дзейнічае з 1991 года. У суседзяў права на альтэрнатыўную службу таксама маюць выключна грамадзяне, якія не могуць несці ваенную службу з рэлігійных перакананняў. Тэрмін альтэрнатыўнай службы перавышае тэрмін ваеннай службы ў паўтара раза (у Беларусі — у два разы, Sputnik).
