Вера Дашкевіч, Sputnik.
Антаніна Кошаль скончыла школу з залатым алімпійскім медалём. Яна марыла пра балет, але, на жаль, у балетнае яе не прынялі. У прыёмнай камісіі тады сядзеў яе трэнер па гімнастыцы Віталь Зіцырман, які пазней напаўжартам сцвярджаў, што ён адмыслова "заваліў" Кошаль.
Але і ў вялікую спартыўную гімнастыку яна прыйшла даволі позна — пераехала ў інтэрнат і стала ўзмоцнена займацца толькі ў шостым класе.
"У той час Вольга Корбут і Тамара Лазаковіч, нашы славутыя беларускія гімнасткі, ужо стаялі на п'едэсталах гонару чэмпіянатаў Савецкага Саюза, іх ужо ведаў увесь свет, а я толькі пачынала выступаць. Лічыце, ускочыла ў апошні вагон", — распавяла Кошаль.
Кошаль, Лазаковіч і Корбут — гэта роўна палова зорнай савецкай каманды па спартыўнай гімнастыцы, якая ў 1972 году заваявала алімпійскі Мюнхен.
Да апошняга была запасной
У Мюнхен прывезлі сем дзяўчат, і адбор ішоў да апошняга. Тыдзень да Гульняў — апрабаванне снарадаў і поўная няпэўнасць — апынулася вельмі не простым перыядам.
"А былі ж такія "сяброўкі" па камандзе, якія падыходзілі да цябе на трэніроўках і казалі: "навошта ты трэніруешся, стараешся, цябе ўсё адно ў каманду не ставяць". А за іншымі дзяўчаткамі хадзілі з шалямі, сачылі, паправілася — не паправілася, відаць было, што іх адмыслова даглядаюць. Я апынулася там у нейкім сэнсе беспрытульнай, таму што ні адзін трэнер за мной не сачыў. Я проста выконвала ўстаноўку свайго трэнера", — распавяла Кошаль.
Пра тое, што яна ў камандзе, абвясцілі позна ўвечары за дзень да стартаў. Усю ноч, кажа, пракручвала ў галаве практыкаванні — снарад за снарадам.
"У сне ўсё снарады адпрацавала ідэальна — нідзе не ўпала. А ў рэальнасці потым было дапушчана падзенне — на брусах, на тым снарадзе, дзе я ў прынцыпе ніколі не падала. Але гэта часцей за ўсё так і бывае", — смяецца алімпійская чэмпіёнка.
Але нават з падзеннем яна ўвайшла ў 15 наймацнейшых гімнастак, хоць калі б не ўпала, мяркуе, стала б сёмай. Затое ў камандных спаборніцтвах Кошаль ўжо не падвяла.
"Забойшчыца"
На бервяне і вольных практыкаваннях яна выходзіла на памост першай, у апорным скачку і на брусах — другой. Адпрацавала, кажа, "як гадзіннічак".
"Дзяўчаткі за мной пайшлі і не дапусцілі ніводнага падзення. У выніку атрымалі высокія ацэнкі", — распавяла Кошаль.
Потым былі і слёзы, і радасць, і магчымасць, нарэшце, хоць ненадоўга затрымацца ў алімпійскай сталоўцы, якая зрабіла на савецкіх гімнастак, мяркуючы па ўсім, ашаламляльнае ўражанне.
"Я ўпершыню тады ўбачыла такую велізарную сталоўку, дзе было ўсё, пачынаючы ад салатаў, пірожных, марожаных і заканчваючы багатай ежай — а есці нельга! А поруч сядзяць барцы і кур цалкам паядаюць. А мы толькі аблізваемся", — дзялілася сваімі тагачаснымі перажываннямі да стартаў алімпійская чэмпіёнка.
Пасля перамогі яны ўсё ж зладзілі пір, хоць і непрацяглы. Савецкая зборная на чале з Вольгай Корбут тады скарыла ўвесь свет. Адна з самых кранальных алімпійскіх гісторый: калі Корбут упала на брусах, плакала ўся заля. Суддзі каля паўгадзіны не рашаліся агучыць ацэнкі.
"І сапраўды плакалі. І сапраўды гледачы ў яе закахаліся. Яна паказала сябе не толькі як спартсменка, але і як акторка. Яе ўбачылі як чалавечка такога — маленькую, віртуозную, артыстычную, адкрытую, усмешлівую. Мы ж на самай справе выходзім на сцэну і выконваем сваю ролю. Але адначасова была паказана і вялікая прыгожая складаная гімнастыка", — патлумачыла феномен Корбут Антаніна Кошаль.
Пасля Мюнхена гімнастак-чэмпіёнак хацелі бачыць з паказальнымі выступленнямі і ў Германіі, і ў ЗША, і ў Брытаніі. Іх прымалі авацыямі залы і ладзілі аўдыенцыі ў кіраўнікоў дзяржаў.
Не змагла адолець страх
У адрозненні ад Вольгі Корбут, якая адважылася на другую Алімпіяду і прывезла з Манрэаля ў 1976 годзе яшчэ адно "золата" і адно "серабро", Кошаль да таго часу пайшла на трэнерскую працу. Кажа, занадта была выматана і фізічна, і псіхалагічна, каб увязвацца ў новую барацьбу.
"Ведаеце, у нашым відзе спорту немагчыма ўзяць і адпачыць паўгода, нават тыдзень нельга адпачыць. Таму што знікае пачуццё бярвёны, брусаў, не націраюцца мазалі. Нават цяпер, калі дзеці адпачываюць, мы не даем ім цалкам расслабіцца, стараемся трымаць фізічную нагрузку. А ў мяне пасля Алімпійскіх гульняў у Мюнхене быў псіхалагічны зрыў. Я год баялася за ўсё", — прызналася Кошаль.
Яна баялася вісець уніз галавой, баялася пераскочыць праз каня, стукнуцца жыватом аб брусы. Даходзіла да таго, што яе трэнеру нават на чэмпіянатах падчас апрабавання снарадаў даводзілася сядзець ля мастка або лавіць яе з брусоў.
Можа, калі б не тое сусветнае турнэ па гарачых слядах адразу пасля Мюнхена, калі б далі хоць крыху адпачыць, магчыма, яна змагла б паказаць клас на памосце. "Але хтосьці разлічаны і на тры Алімпіяды, а хтосьці на адну, і ты выціснуты як лімон", — заўважыла Антаніна Кошаль.
Сёння яна працуе дзяржаўным трэнерам Міністэрства спорту і турызму, па-ранейшаму заўзее за гімнастыку, перажывае, што сёлета Беларусь на Алімпіядзе ў Рыа-дэ Жанейра будуць прадстаўляць ўсяго два спартсмены, і тое не беларусы, а запрошаныя з Расіі і ЗША спартсмены.
Але ж яна не здаецца да апошняга. "Ну ёсць у мяне гэта ў характары, было і цяпер ёсць", — засмяялася Кошаль, згадваючы, як змагалася за месца ў зборнай. А значыць, ёсць хай пакуль і невялікія, але шанцы, што беларуская гімнастыка адваюе свае пазіцыі.
