Юлія Бык, Sputnik.
З 1 студзеня крамы Duty free са боку Еўразвяза перастануць прадаваць тавар без акцызаў і падатковых надбавак. Разам з імі зачыніцца і "дьюцік" у пункце пропуску "Райгардас — Прывалка" на беларуска-літоўскай мяжы пад Гродна.
Для гарадзенцаў гэты літоўскі Duty free стаў накшталт "выбітнасці", абавязковым пунктам наведвання пасля аквапарку ў Друскінінкаі ці па дарозе дадому з вільнюскіх ці польскіх "закупаў". Жыхары Гародні падзяліліся думкамі са Sputnik з нагоды зачынення крам: як гэта адаб'ецца на колькасці падарожжаў у Літву і дзе пасля Новага года яны будуць шукаць недарагія тавары.
Аляксандр, праграміст:
— Літоўскі Duty free быў выгадны, толькі калі закупляцца моцным алкаголем. Па маіх назіраннях, сярэднестатыстычны беларус часцей бярэ недарагія моцныя напоі ў межах 3-4 еўра за літр. Дахаты па нашым заканадаўстве можна ўвозіць тры літра кожнага алкаголю. Калі купляць алкаголь у беларускім Duty free па дарозе ў Польшчу, сітуацыя іншая: па польскіх нормах дазволена ўвозіць адзін літр моцнага алкаголю і тры літра слабаалкагольных напояў (шампанскае, віно). Атрымліваецца, што па дарозе назад дахаты з моцнага алкаголю есці магчымасць прывезці толькі літр. З Літвы — тры літра напою гэтай катэгорыі. Тыя, хто часцей бярэ віно ці шампанскае, зачыненне літоўскага Duty free нават не заўважаць — альтэрнатывай будзе беларускі шоп у Брузгах.
На мой пагляд, шоп у пункце пропускі "Прывалка — Райгардас" быў танней іншых літоўскіх, дый выбар там заўсёды добры. Але закупляцца ежай, адзеннем ці абуткам у самой Літве нявыгадна, таму спецыяльна дзеля "дьюціка" ехаць сэнсу не было.
Ігар, індывідуальны прадпрымальнік:
— Гарадзенцы на шопінг за ежай ці адзеннем гушчару едуць у Беласток, а не ў Вільнюс. Атрымліваецца, што закупляцца ў літоўскім шопе няма магчымасці. Калі едзем усім сямействам у Польшчу — па дарозе назад робім невялікую "хітрасць": вяртаемся не праз польскую мяжу, а праз літоўскую. Так, даводзіцца "наматаць" нямала кіламетраў — з Беластока праз Аўгустаў, Лаздияй, Друскінінкай да Гародні будзе недзе 220 кіламетраў (тры гадзіны дарагія). Для параўнання, калі ехаць праз Брузгі, шлях налічвае 70 кіламетраў. Калі ў машыне некалькі чалавек і браць моцны алкаголь, то цана за бензін апраўдвае — кожны можа правезці тры літра напою. Яшчэ падкупляе, што на літоўскай мяжы найчасцей няма чэргаў. На польскім боку ёсць верагоднасць прастаяць цэлую ноч.
Шкада, вядома, што літоўскім "дьюцікам" засталося нядоўга жыць. Цэны на алкаголь і парфум там рэальна былі ніжэй, калі параўноўваць з цэннікам у тым жа Вільнюскім аэрапорце. Што будзем рабіць пасля Новага года? Закупляцца тым жа алкаголем і іншымі таварамі ў польскіх гіпермаркетах і афармляць Tax Free.
Алена, галоўны эканаміст банка:
— У літоўскім Duty free бываю раз на два-тры месяца. Калі параўноўваць з цэнамі на алкаголь у беларускім шопе на заездзе ў Польшчу, то розніца невялікая. Прыкладна на 0,5-1 еўра ў карысць літоўскага. Не тыя грошы, дзеля якіх трэба спецыяльна ехаць у Літву. Літр канадскага віскі стаіць сем еўра (у Беларусі больш 30 рублёў), папулярная гарэлка прэміум-класа — 10 еўра, грэцкі каньяк — 4,5 еўра, мексіканская тэкіла — 13 еўра. Заўважыла, што найчасцей бяруць недарагі алкаголь, але ёсць і частка пакупнікоў, якія заязджаюць у Duty free толькі з-за элітнага алкаголю — да прыкладу, літр вядомага амерыканскага віскі стаіць 25 еўра: цана накшталт нятанная, але ў нашых звычайных крамах кошт яшчэ вышэй. На мой пагляд, парфум ў літоўскім "дьюціке" танней на 10 еўра — парфумаваная вада французскай маркі Eclat 100 мл стаіць 42 еўра, у Брузгах — 50 еўра.
У прынцыпе, зачыненне крамы асабіста мяне не кране — купляю ад сілы бутэльку ці дзве недарагога алкаголю, дазволеныя нормамі беларускага заканадаўства, вельмі рэдка парфум сабе ці мужу. У Польшчы бываю нашмат часцей, чым у Літве. У гіпермаркетах таго ж Беластока імкнуся набіраць суму да 300 злотых і афармляю "ваты" — у спіс набыткаў таксама ўваходзіць элітны алкаголь, цукеркі, шакалад — тое, што можна купіць у шопе. Вядома, па цэнах той жа літр шатландскага віскі каштуе у беластоцкім гіпермаркеце 16-18 еўра, а ў Duty Free 12,50. Але польскія гіпермаркеты вяртаюць нядрэнны адсотак, часам выходзіць танней набыткаў у Duty free.
Аляксей, індывідуальны прадпрымальнік:
— Цяжка ўявіць літоўскую мяжу без Duty free. Хай гучыць цынічна, але нават падарожжа ў аквапарк у Друскінінкай ужо не здаецца такой прывабнай. Доўжачы гарадзенцаў ужо шмат гадоў гэта крама — месца, дзе можна купіць элітны алкаголь, парфум, там таксама ёсць выдатны шакалад, дробязі для дзяцей. Дагэтуль помню адну з удалых набыткаў у літоўскім Duty free: мужчынская парфумаваная вада Invictus Paco Rabanne (100 мл) за 60 даляраў, у нас яна каштавала 100 даляраў.
З Літвы заўсёды было вельмі выгадна купляць дарагія цыгарэты — па законе ў Беларусь можна везці блок. У Горадню, прыкладам, многія маркі не знайсці ў продажы, толькі калі ў Мінску, дый там апроч акцызу будзе завышаная гандлёвая нацэнка. У літоўскім шопе блок дарагіх цыгарэт можна было купіць за 25 еўра. Ведаю, што многія "чаўны" закупляліся цыгарэтамі беларускай вытворчасці, таму што ў "дьюціке" яны прадаюцца без акцызу. У выніку выходзіць танней, чым у нашых крамах. Атрымвалася, выгадна перапрадаваць іх у Польшчу ці Літву.
Марыя, цырульнік:
— Гарадзенцы ўсё менш ездзяць у Літву на "закупы", а пасля зачынення Duty free, там і зусім няма чаго купляць. Часам у супермаркеце ў Друскінінкаі можна натыкнуцца на выгадныя акцыі на алкаголь, цэннік на зніжках ад сілы на пяць еўра больш, чым у Duty free. Але акцыі ж не кожны дзень. Чула, што кампанія, у якой некалькі крам бязмытнага гандлю на мяжы Літвы і Беларусі, запусціла анлайн-краму — алкаголь і цыгарэты там купіць няможна, але ў наяўнасці ёсць іншыя тавары без ПДВ. Ці праўда, гарадзенцы наўрад там будуць штосьці заказваць, бо тавар трэба будзе забраць у пунктах пропускі, якія бліжэй да Мінска.
