Беларусы і расіяне адправіліся шукаць папараць-кветку на Купалле ў маскоўскі парк Трапарова. Фестываль у расійскай сталіцы паволі становіцца традыцыяй: у першы раз ён прайшоў у 2016 годзе. Услед за тымі, хто яго святкаваў, адправіўся карэспандэнт Sputnik Цімур Селіванаў.
Купалле для следапытаў
Першая забаўка для гасцей фестывалю — знайсці сам фестываль. У поўдзень, да пачатку свята парк Трапарова амаль пусты і бязлюдны. Беларускіх сцягоў, транспарантаў і паказальнікаў не відаць. Падвяла хітрая маскоўская тапаніміка — свята наладзілі не ў парку Трапарова, а ў зоне адпачынку пад той жа назвай унутры суседняга заказніка "Цёплы стан". Яшчэ адна перашкода — пераменлівае надвор'е: то прыпячэ сонца, то палье дождж. У выніку на Купалле сабраліся толькі самыя вынослівыя і дапытлівыя.
Гасцей фестывалю сустракаюць з песнямі дзяўчыны ў яркіх нацыянальных касцюмах — ансамбль народнай песні "Святкі". Яму ўжо дзесяць гадоў, многія выканаўцы ўступілі ў яго яшчэ дзецьмі. "Святкі" ўдзельнічаюць у святкаванні Купалля штогод, а ў Маскву іх запрасілі ўпершыню. "Мы паказваем, што наша культура, нашы песні і танцы жывыя, хоць шмат хто пра гэта і забывае", — дзеляцца спявачкі.
У двух намётах беларускія майстрыхі вучаць усіх жадаючых плесці вянкі, вышываць беларускія ўзоры і рабіць маленькіх зайцоў з абрэзкаў і сурвэтак. У карэспандэнта Sputnik з другога разу атрымалася перавязаць ніткай фігурку ў фартушку з нацыянальным арнаментам.
Суарганізатары Купалля, "Цэнтр славянскіх культур", прывезлі на фестываль мабільную бібліятэку з выданнямі на розных славянскіх мовах — пераважна на беларускай, вядома. Кожны жадаючы можа ўзяць кнігі на дом на трыццаць дзён. Супрацоўніцы Цэнтра распавядаюць: "На мінулае Купалле мы трошкі не паспелі — адкрыліся толькі ў снежні 2016 года. Затое разам з "Беларусамі Масквы" мы правялі ў лютым 2018-га месяц беларускай культуры. Мы часта ладзім "беларускія" мерапрыемствы: лекцыі, кінапаказы".
Няма звычкі святкаваць
Непадалёк займаюцца рукадзеллем дзяўчыны з мінскага Дома рамёстваў. На стале перад імі — дэкаратыўныя лапці, абадкі, брошкі з шоўку. Майстрыхі смяюцца: "Хочам перад дарогай дадому пабольш распрадаць, каб было лягчэй вяртацца. Дапамажыце нам!"
У суседняга прылаўка госця фестывалю прымярае вязаны жакет. Прадаўшчыца раіць ёй прымерыць вышываную нацыянальнымі ўзорамі блузку. Іншыя пакупнікі разглядаюць хусткі і плеценыя рамяні.
Каля галоўнай сцэны свята ажыўленне. Там ужо знаёмыя ўдзельніцы ансамбля "Святкі" збіраюць карагод. Дзеці і дарослыя бяруцца за рукі, вядучыя падбадзёрваюць іх: "Чым больш нас будзе, тым радасней пройдзе свята!" Карагод шырыцца, яму ўжо мала месца на пляцоўцы перад сцэнай — і вось доўгай чарадой, з песнямі, людзі ідуць па парку, каб павесьці з сабой іншых людзей, якія гулялі.
Пасля таго, як карагод вярнуўся, карэспандэнт Sputnik вырашыў пагаварыць з адным з удзельнікаў "флэшмобу". Ім аказаўся старшыня нацыянальна-культурнай аўтаноміі (НКА) "Беларусы Цвярской вобласці" Сяргей Жагуноў. Ён рэгулярна наведвае радзіму, а ў красавіку нават пабываў там на стажыроўцы для супрацоўнікаў НКА.
Жагуноў наракае: да парку цяжка дабрацца, таму шматлікія масквічы-беларусы не прыехалі на свята. З іншага боку, задача фестывалю — не толькі парадаваць дыяспару, але і паказаць беларускую культуру масквічам. З гэтым трапароўскае Купалле больш-менш спраўляецца: зацікаўленыя людзі, якія гуляюць побач, падыходзяць на гукі беларускай музыкі.
"У суседняй Украіне аглоблю ў зямлю ўваткнуў — калёсы выраслі, таму ва ўкраінцаў больш часу на весялосць і танцы, яны прывыклі святкаваць. А беларус — гэта чалавек працы, ён жыў і працаваў на балотах. Паасобку святкаваць нам няўтульна, нязвыкла, весяліцца мы можам толькі разам. Тут беларусаў мала, і калі адзін у натоўпе ідзеш у нацыянальным строі — адчуваеш сябе белай варонай", — гаворыць Жагуноў, які апрануў вышыванку.
Беларускі "Cirque du Soleil"
Яшчэ адзін беларускі госць фестывалю незадаволены: фестываль зусім не падобны на цяперашняе Купалле: "Не хапае агню для вогнішчаў. У гэты дзень мы павінны скакаць праз вогнішча і такім чынам "ачышчацца". Са сцэны гучыць незнарокавы каментар ад старшыні НКА "Беларусы Масквы" Алы Тужылкінай: "На жаль, мы знаходзімся ў прыродаахоўнай зоне, таму галоўны сімвал свята, агонь, для нас сёння пад забаронай".
Камертонам да свята гучыць "Молодость моя — Белоруссия", спявае заслужаны артыст Расіі Сяргей Костачка. Ён азірае аўдыторыю і весела заўважае: "Так, нас, беларусаў, мала, але затое мы правільна пасаджаныя!" Артыста падтрымліваюць выступамі прадстаўнікі маскоўскай адміністрацыі і кіраўнік Федэральнай аўтаноміі беларусаў Расіі Сяргей Кандыбовіч:
"Сёння ў трыццаці сямі рэгіёнах Расіі гэтае свята выйшла ў паркі, да вадаёмаў. Я ўпэўнены, што ўсе мы тут папараць-кветку, кветку шчасця ўжо знайшлі — таму што мы разам, таму што мы сваёй працай падтрымліваем адзіную Саюзную дзяржаву".
На сцэну ўслед за ўрачыстым адкрыццём выбягаюць маладыя танцоры і танцоркі ансамбля "Весніца". Пад вясёлыя мелодыі яны кружацца разам і парамі, дзяўчыны махаюць спадніцамі, а юнакі абменьваюцца ў скачках капялюшамі. У перапынку паміж танцамі адзін з гарманістаў дорыць сувенір маленькай дзяўчынцы-глядачцы — яна падтанцоўвала дарослым на сцэне.
Свята скептычна азірае маскоўскі беларус Рыгор Якутоўскі:
"Вялікі смутак у тым, што беларусаў загналі на ўскраіну. Сюды запрасілі лепшыя калектывы з Беларусі і з усёй Расіі, канцэртная праграма на вышэйшым узроўні — а глядзець няма каму! А беларуская культура магла б стаць жамчужынай Масквы. Я часта езджу ў Беларусь і ведаю, пра што кажу: нашы народныя ансамблі — на ўзроўні ансамбля Майсеева і "Cirque du Soleil".
На думку Якутоўскага, Тушынскі парк падышоў бы для святкавання Купалля значна лепш: ён знаходзіцца блізка да метро, а побач з ім — Хімкінскае вадасховішча і доўгая прамая вуліца Свабоды, па якой маглі б шпацыраваць тыя, хто святкуе. Ды і само свята, лічыць Якутоўскі, варта было б правесці ў фармаце квэста — прапанаваць гасцям шукаць папараць-кветку, напрыклад.
Вяртаючыся да метро праз парк-заказнік, карэспандэнт Sputnik азіраўся па баках — раптам мільгане з-за куста ружовая кветка папараці. Нажаль, вакол зелянела трава, а папараць-кветка чакала ў змроку маскоўскага парку кагосьці іншага.
